ارزش دفتری یک دارایی برابر است با بهای تمام شده منهای استهلاک انباشته آن دارایی. به ارزش دفتری، ارزش انتقالی نیز اطلاق می‌گردد. زیرا مبلغ آن در صورت‌های مالی به دوره‌های آتی انتقال یا تخصیص پیدا می‌کند.

ارزش دفتری یک سهم، مبلغی از حقوق صاحبان سهام در دفاتر شرکت است که به هر سهم از سهام شرکت تعلق دارد. غالباً شرکت‌های سهامی این مبلغ را در گزارش‌های سالانۀ خود گزارش می‌کنند. چنانچه شرکت تنها سهام عادی جاری (بازخرید نشده) داشته باشد، ارزش دفتری هر سهم از طریق تقسیم جمع حقوق صاحبان سهام بر تعداد سهام عادی آن به دست خواهد آمد. با فرض این که حقوق صاحبان سهام شرکتی ۱۸۰،۰۰۰ ریال و تعداد سهام عادی آن ۵،۰۰۰ سهم است، ارزش دفتری هر سهم ۳۶ ریال ( ۱۸۰،۰۰۰ ریال تقسیم بر ۵،۰۰۰ سهم) خواهد بود.

اگر شرکتی هم سهام عادی و هم سهام ممتاز داشته باشد، سهامداران ممتاز در ادعای نسبت به حقوق مالکیتی شرکت اولویت خواهند داشت. معمولاً سهام ممتاز ارزش تصفیه یا بازخرید معینی دارد. بنابراین، ارزش دفتری ممتاز، عبارت است از ارزش بازخرید سهام ممتاز بعلاوه سود سهام جمع‌شونده معوق. بدیهی است که ارزش دفتری هر سهم ممتاز نیزاز طریق تقسیم مجموع ارزش بازخرید و سود سهام جمع‌شونده معوق بر تعداد سهام ممتاز جاری (بازخرید نشده) به دست آید.

شرکت پس از محاسبه ارزش انتقالی (دفتری) سهام ممتاز به محاسبه ارزش دفتری هر سهم عادی خود می‌پردازد. برای این کار، باید حقوق صاحبان سهام عادی (جمع حقوق صاحبان سهام منهای حقوق صاحبان سهام ممتاز) را بر تعداد سهام عادی تقسیم نمود.

ارزش دفتری به زبان ساده

ارزش دفتری یک دارایی همان ارزشی است که در ترازنامه برای آن دارایی قید می‌شود و برابر است با بهای تمام شده منهای استهلاک انباشته آن دارایی. دقت داشته باشید که مبلغ ارزش دفتری اغلب با مبلغ ارزش بازار دارایی‌ها متفوت است. علت این امر آن است که قیمت‌ها در طول زمان تغییر می‌کنند ولی ارزش دفتری بر حسب بهای تمام شده دارایی محاسبه و ثبت می‌گردد.

به عنوان مثال ارزش زمینی که شما در سال گذشته خریده‌اید ممکن است امسال افزایش پیدا کرده باشد و یا ارزش ماشین‌آلات شما به دلیل قدیمی شدن تکنولوژی موجود در آن‌ها، ممکن است کاهش یافته باشد.

ارزش دفتری یک شرکت نشان‌دهندۀ ارزش خالص دارایی‌های آن شرکت است. یکی از راه‌های محاسبۀ ارزش دفتری یک شرکت این است که ارزش کل دارایی‌های شرکت را منهای ارزش دارایی‌های نامشهود (نظیر سرقفلی و حق ثبت اختراع) و بدهی‌های آن شرکت کنیم. با تقسیم ارزش دفتری شرکت بر تعداد سهام آن شرکت، ارزش دفتری هر سهم شرکت مذکور به دست می‌آید.