انواع صندوق های سرمایه گذاری
بد نیست بدانید که یک مزیت بزرگ صندوق های سرمایه گذاری متنوع بودن آنهاست.به این معنی که می توان گفت تقریبا برای هر نوع سلیقه سرمایه گذاری و هر میزان ریسک پذیری افراد،نوعی صندوق سرمایه گذاری وجود دارد.مثلا فردی ریسک پذیری خیلی پایینی دارد و در مقابل فردی حاضر است برای کسب سود بیشتر،ریسک بالایی را نیز تحمل کند.هرکدام از این افراد می توانند یک صندوق سرمایه گداری متناسب با سطح ریسک خود را انتخاب کنند.به طور ساده می توان گفت تفاوت اصلی انواع صندوق های سرمایه گذاری در ترکیب دارایی های آن هااست.به این معنی که صندوق ها با توجه به ماهیت و نوعشان درصدی از سرمایه خود را در گزینه های کم ریسک مثل سپرده بانکی،اوراق مشارکت و … سرمایه گذاری می کنند.یا در گزینه های با ریسک بیشتر مثل بورس سرمایه گذاری می کنند.شما برای سرمایه گذاری در یک صندوق باید واحدهای سرمایه گذاری یا unit آن صندوق را خریداری کنید.کل سرمایه صندوق به واحد های ۱۰۰هزار تومانی تقسیم می شود که به هر کدام از آن ها یک واحد سرمایه گذاری یا unit گفته می شود.قیمت این واحدها در ایران معمولا نزدیک به ۱۰۰هزار تومان است.در ادامه با انواع صندوق ها آشنا خواهیم شد.
این نوع صندوقها حداقل بین ۷۰% تا ۹۰% از دارایی های خود را در اوراق مشارکت، سپرده بانکی، گواهی سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری می نمایند.باقیمانده دارایی های صندوق نیز به اختیار مدیر صندوق (تا سقف ۱۰%) در بورس سرمایه گذاری می شود.یک صندوق سرمایه گذاری با درامد ثابت مناسب برای افرادی است که ریسک پذیری پایینی دارند.چرا که بیشتر سرمایه آن در دارایی های با درامد ثابت سرمایه گذاری شده است.همچنین معمولا صندوق های سرمایه گذاری با درامد ثابت یک حداقل سود تضمین شده دارند.این صندوق ها در دوره های از قبل معین شده(مثلا ماهانه یا ۳ ماه یکبار) به سرمایه گذاران خود سود پرداخت می کنند.قابلیت نقد شوندگی آن ها نیز بالاست.یعنی شما به راحتی می توانید واحد های صندوق خود را به پول نقد تبدیل کنید.همچنین بیشتر این صندوق ها یک رکن به نام ضامن نقد شوندگی دارند که معمولا یک نهاد مالی معتبر است.این ضامن باعث آسودگی خاطر بیشتری برای سرمایه گذاران می شود.در نهایت اینکه این صندوق ها معمولا بازدهی بیشتری نسبت به بانک دارند.پس برای افراد کم ریسک که پول خود را در بانک نگهداری می کنند یک گزینه جذاب به شمار می روند.
این نوع از صندوق ها حداقل ۷۰% از دارایی های خود را در سهام سرمایه گذاری می کنند.۳۰% باقیمانده نیز به اختیار مدیر صندوق در سهام ، اوراق مشارکت ، سپرده بانکی و یا سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری می شود.این کار باعث می شود که ریسک این نوع صندوق ها نسبت به صندوق های با درآمد ثابت بیشتر شود.به دلیل اینکه بخش زیادی از دارایی های این نوع صندوق در بورس سرمایه گذاری می شود،در نتیجه این نوع از صندوق ها حداقل سود تضمین شده ندارند.این صندوق ها بیشتر مناسب افرادی هستند که قصد سرمایه گذاری در بورس را دارند،اما فرصت و یا اطلاعات کافی برای این کار را ندارند.با سرمایه گذاری در این نوع صندوق ها سرمایه شما توسط یک تیم تحلیلی با مدیریت حرفه ای و آشنا به مسائل مالی و سرمایه گذاری،در بورس سرمایه گذاری می شود.به همین دلیل ریسک بیشتری نیز دارند.اما از طرف دیگر این قابلیت را دارند که نسبت به صندوق های سرمایه گذاری با درامد ثابت،بازدهی بیشتری را نصیب سرمایه گذاران بکنند.مثلا در مواقعی که وضعیت بورس مناسب است،میزان بازدهی و سودآوری این صندوق ها نسبت به صندوق های با درامد ثابت قابل مقایسه نیست.بسیاری از این صندوق های نیز ضامن نقد شوندگی دارند.
این نوع از صندوق ها حداکثر ۶۰% از دارایی خود را در سهام سرمایه گذاری می کنند.حداقل ۴۰% از دارایی صندوق نیز در اوراق با درآمد ثابت مثل اوراق مشارکت و سپرده های بانکی سرمایه گذاری می شود.به صورت کلی می توان گفت این نوع از صندوق های سرمایه گذاری از منظر سطح ریسک بین ۲ نوع صندوق با درامد ثابت و صندوق سرمایه گذاری در سهام قرار می گیرند.سرمایه گذاری در این نوع از صندوق ها به افراد با سطح ریسک متوسط توصیه می شود.چون بیش از نیمی از دارایی های آن در سهام سرمایه گذاری می شود.همچنین برای تعدیل این ریسک حداقل ۴۰% از دارایی های صندوق در اوراقی که درامد ثابتی دارند سرمایه گذاری می شود.این صندوق ها نیز پتانسیل بازدهی بیشتر نسبت به صندوق های درامد ثابت را دارند.ولی به دلیل سرمایه گذاری بخشی از دارایی ها در سهام،حداقل سود تضمین شده ندارند. بسیاری از این صندوق های نیز ضامن نقد شوندگی دارند.
فعالیت اصلی این صندوق ها ،سرمایه گذاری در اوراق بهادار یا دارایی های فیزیکی است که به عنوان دارایی پایه صندوق در نظر گرفته می شود.عملکرد این نوع از صندوق ها به عملکرد دارایی پشتوانه آن بستگی دارد.می توان گفت مهم ترین ویژگی این صندوق ها داد و ستدپذیری واحدهای سرمایه گذاری آنها در بازار سرمایه است.به این صورت که معامله واحدهای این نوع از صندوق ها به شیوه معاملات سهام عادی،در سامانه معاملاتی بازار فرابورس ایران صورت می پذیرد.صندوق های قابل معامله می توانند از نوع هرکدام از ۳ نوع صندوق سرمایه گذاری که گفتیم باشند.ریسک متفاوتی که این نووع از صندوق ها نسبت به سایر صندوق های گفته شده دارند،این است که واحد های سرمایه گذاری آنها در بورس خرید و فروش می شوند.پس عرضه و تقاضای بازار و شرایط بورس نیز می تواند بر قیمت آنها تاثیرگذار باشد.
می توان گفت صندوق هایی که در این مقاله درباره آنها توضیح داده شد،انواع اصلی صندوق های سرمایه گذاری به شمار می روند.بیشتر سرمایه گذاری ها در این نوع از صندوق ها انجام می شود.اما انواع دیگری از صندوق های سرمایه گذاری نیز هستند که توضیح درباره آنها از حوصله این مقاله خارج است.از انواع دیگر صندوق های سرمایه گذاری می توان به صندوق های زمین و ساختمان،صندوق های بازارگردانی،صندوق های نیکوکاری و … اشاره کرد.همچنین یم اصطلاح که در صندوق های سرمایه گذاری رایج است،NAV می باشد. NAVیک صندوق به معنی خالص ارزش دارایی های آن صندوق می باشد که معمولا به صورت روزانه محاسبه می گردد.
اکثر صندوق های سرمایه گذاری یک سایت منحصر به خود صندوق دارند.شما در سایت صندوق های سرمایه گذاری می توانید اطلاعاتی از قبیل قیمت صدور،قیمت ابطال،تعداد واحدهای دراختیار سرمایه گذاران،مدیران سرمایه گذاری صندوق و همچنین اساسنامه و امیدنامه صندوق را مشاهده نمایید.قیمت صدور یعنی قیمتی که شما اگر بخواهید یک واحد صندوق را خریداری کنید،باید بپردازید.قیمت ابطال نیز یعنی قیمتی که اگر بخواهید یک واحد سرمایه گذاری صندوق را به فروش برسانید،بدست می آورید.این قیمت ها معمولا نزدیک به NAV صندوق می باشند.