گره معاملاتی
گره معاملاتی وضعیتی است که در آن یک نماد معاملاتی به رغم برخورداری از صف سفارش خرید یا فروش حداقل معادل یک برابر حجم مبنا برای شرکت‌های با سه میلیارد سهم و بیشتر و دو برابر حجم مبنا برای سایر شرکت‌ها، به علت عدم تقارن قیمت های درخواست خرید و فروش، حداقل به مدت ده جلسه معاملاتی متوالی مورد معامله قرار نگیرد یا متوسط معاملات روزانه آن در این دوره کمتر از 5 درصد حجم مبنا باشد.
یا به عبارت دیگر گره معاملاتي وضعيتي است كه:
1. در آن يك نماد معاملاتي به رغم برخورداري از صف سفارش خريد يا فروش در پايان جلسه معاملاتي حداقل معادل يك برابر حجم مبنا براي شركت هايي با 3 ميليارد سهم و بيشتر و دو برابر حجم مبنا براي ساير شركتها، به علت عدم تقارن قيم تهاي درخواست خريد و فروش، حداقل به مدت 5 جلسة معاملاتي متوالي مورد معامله قرار نگيرد يا متوسط معاملات روزانه آن در اين دوره (به استثناي معاملات در بازار معاملات عمده)، كمتر از 5 درصد حجم مبنا باشد؛
2. كلية معاملات يك نماد معاملاتي در 5 جلسة معاملاتي متوالي در سقف دامنة نوسان روزانة قيمت باشد؛
3. كلية معاملات يك نماد معاملاتي در 5 جلسة معاملاتي متوالي در كف دامنة نوسان روزانة قيمت باشد.
ماده26: فهرست شركت هاي مشمول گرة معاملاتي توسط بورس استخراج و حداكثر تا پيش از شروع روز معاملاتي از طريق سامانة معاملات و همچنين سايت رسمي شركت به اطلاع عموم ميرسد.
ماده27: مقررات گره معاملاتي در مورد سهام شركتهايي با سهام پايه كمتر از 150 ميليون سهم با تشخيص مديرعامل بورس مي تواند اعمال نشود.
ماده28: براي نمادهاي معاملاتي كه بر اساس اعلام بورس مشمول گره معاملاتي مي شوند، در ابتداي روز معاملاتي بعد و در مرحلة گشايش، با دامنة نوسان 2 برابر دامنة نوسان روزانة قيمت عادي آن نماد انجام و سپس در حراج پيوستة معاملات در دامنة نوسان روزانة قيمت انجام ميشود. قيمت مرجع در دورة حراج پيوسته، قيمت كشف شده از طريق حراج ناپيوسته است.
تبصره: در صورت عدم انجام معامله از طريق حراج ناپيوسته، آخرين قيمت پاياني نماد معاملاتي، قيمت مرجع در دورة حراج پيوسته خواهد بود.
برای رفع گره معاملاتی، تأثیر حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نماد مورد نظر، برای دوره مشخصی که از 5 جلسه معاملاتی متوالی بیشتر نیست، حذف می‌شود.
فهرست شرکت‌های دارای گره معاملاتی براساس وضعیت سفارشات پایان جلسه معاملاتی و حجم معاملات آخرین ده جلسه معاملاتی توسط بورس استخراج و حداکثر تا ساعت 16 همان روز از طریق سامانه معاملات و همچنین سایت این شرکت به اطلاع عموم می‌رسد.حذف حجم مبنا در جلسه معاملاتی روز بعد اعمال خواهد شد.
پس از رفع گره معاملاتی یا خاتمه دوره پیش‌بینی شده در بند 2، حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی سهام شرکت لحاظ می‌گردد.کارشناسان بازار سرمایه بررسی کردند اجرای صحیح رفع گرههای معاملاتی به نفع بازار تمام می‌شود براساس دستورا لعمل قبلی متوسط معاملات روزانه کمتر از _20 درصد حجم مبنا بود در حالی که براساس دستورالعمل فعلی شرکت هایی که متوسط معاملات روزانهء آن‌ها کمتر از پنج درصد حجم مبنا باشد، می‌توانند مشمول اجرای این دستورالعمل شوند.«قانون رفع گرههای معاملاتی قبل از اصلاح، کارآیی بیش‌تری برای بازار به همراه داشت.»