نسبت P/B

بررسی ها نشان می دهد تعداد قابل ملاحظه ای از شرکت های حاضر در بورس در حال حاضر کمتر از قیمت دفتری یا همان ارزش هنگام تأسیس خود معامله می شوند.

در ادبیات اقتصادی بورس را ویترین اقتصادی هر کشور می دانند چرا که وضعیت بازار سهام می تواند نشان دهنده جو حاکم بر اقتصاد و تا حدودی آینده رونق و رکود باشد.

بررسی ساز و کارهای بازار سهام نشان می دهد علاوه بر شاخص های کلان بازار مانند شاخص کل و... شاخص های دیگری نیز وجود دارند که توجه به آن ها تصویر دقیق تر و آینده نگرتری را از اقتصاد به دست می دهد.

یکی از این نسبت ها، نماگر مهم  نسبت ارزش بازاری به ارزش دفتری است یا همان P/B است. ممکن است در قدم اول برخورد با چنین کلمات و عباراتی برای سهامداران عادی کمی دلهره آور باشد و اینگونه تصور کنند که از این نسبت ها و نماگرها سردرنمی آورند ولی کمی دقت کافی است تا مشخص شود ماجرا به این پیچیدگی ها هم نیست.

نماگر نسبت ارزش بازاری به ارزش دفتری که میان بورس بازها و تحلیلگران به P/B معروف است در واقع نشان می دهد آیا قیمتی که اکنون یک سهم از یک بنگاه حاضر در بورس به آن قیمت معامله می شود از ارزشی که از نظر حسابداری در دفاتر حسابداری آن شرکت ثبت شده کمتر، بیشتر یا مساوی است.

در یک جمله می توان گفت هرچه نسبت P/B برای سهام یک بنگاه بالاتر باشد، آن بنگاه وضعیت بهتری در بازار دارد.

طبیعی است هرچه میانگین P/B تمام سهام موجود در بازار بهتر باشد، وضع آن بازار و در واقع وضع آن اقتصاد بهتر است حداقل از نظر نسبت میان ارزش بازار به ارزش دفتر.

از آنجا که براساس استانداردهای حسابداری، بدهیها در ترازنامه به ارزش روز و داراییها به بهای تمام شده یا خالص ارزش بازیافتنی (هر کدام کمتر باشد) ثبت می شود بنابراین، اثر بسیار مهم تورم در سمت راست ترازنامه شرکتها منعکس نمیشود و به همین دلیل، نسبت P/B در حقیقت ارزش سهام را نسبت به ارزش خالص داراییهای شرکت با بهای تمام شده می سنجد.

به این ترتیب در اقتصادهای تورمی، معمولا این نسبت در طول زمان، در صورتی که تجدید ارزیابی داراییها اتفاق نیفتد، رشد می کند چرا که شتاب رشد صورت کسر (قیمت سهام) از مخرج (خالص ارزش داراییها به بهای تمام شده) بیشتر است.

از همین رو، این نسبت در بازارهای تورمی یک مقیاس بسیار محافظه کارانه برای ارزش گذاری سهام محسوب میشود و معمولا سهام دارای P/B  حدود یک واحد از منظر تحلیلی ارزنده  و جذاب توصیف می شوند.

مقدار پایین این نسبت می تواند نشان دهنده این باشد که سهم زیر ارزش ذاتی قرار دارد همچنین می تواند به این معنا نیز باشد که مشکل بنیادی در شرکت وجود دارد.

مقایسه این نسبت در بازارهای سهام کشورهای مختلف نیز می تواند تحلیلگران را به تصویری روشن از شرایط بنگاه های هر کشور برساند.

بررسی ارزش بازاری در بازار سرمایه ایران نشان می دهد شرکت هایی که نسبت  P/B  در آن ها زیر یک واحد است، بیشترین فراوانی را در میان شرکت های بورسی دارند.

به عبارت دیگر بیشترین سهم از ارزش بازاری متعلق به شرکت هایی است که پایین تر از ارزش دفتری خود مورد معامله قرار گرفته اند. از لحاظ تعدادی این طبقه شامل 52 شرکت می شود.