چرا قیمت سهام افت می کند؟
وقتی عملکرد یک شرکت از نظر سودآوری، فراتر از انتظار فعالان بازار باشد، معمولا قیمت سهام آن باید رشد کند. اما این موضوع همیشه اتفاق نمی‌افتد و حتی در بسیاری از مواقع که درآمد بالاتر از انتظار توسط شرکت گزارش می‌شود، قیمت سهم افت می‌کند.
سرمایه‌گذاران باید دلایل این افت و کاهش قیمت سهام را بدانند، زیرا گاهی اوقات آن دلایل شاید آشکار نباشد.
1 – فروش گسترده سهام توسط سهامدار عمده
برخی از حقوقی‌ها که سهام یک شرکت را در اختیار دارند، یک محدوده قیمتی یا یک رویداد خاص را به عنوان یک هدف برای فروش قرار می‌دهند. مثلا ممکن است سیاست‌های سهامدار عمده این باشد که اگر سود عملیاتی آن شرکت بطور مداوم افت کرد اقدام به فروش گسترده سهام کند.
یا مثلا تعیین می‌کنند اگر قیمت سهام از 300 تومان بالاتر رفت، زمان شناسایی سود است و بهتر است میزان سرمایه‌گذاری‌شان را در آن شرکت کاهش دهند.
البته این یک مثال است و فروش سهام توسط سهامداران عمده، هزاران دلیل متنوع و گوناگون دارد. در هر حال، اگر این فروش بطور گسترده اتفاق بیفتد و عرضه از تقاضا پیشی بگیرد، شاهد افت قیمت سهام آن شرکت خواهیم بود.
یک سرمایه‌گذار معمولی چگونه می‌تواند از فروش گسترده سهام توسط سهامدار عمده مطلع شود؟
این آمارها در سایت Tsetmc.com در صفحه نماد یک شرکت مشخص است. بطور مثال در تصویر زیر میزان فروش سهامدار عمده یک شرکت را که با فلش قرمز رو به پایین مشخص شده می‌بینید:
چندنکته در خصوص فروش سهام توسط سهامدار عمده وجود دارد:
- حجم خرید و فروش سهامداران عمده معمولا بالاست. زمانی که حجم معاملات آنها نسبت به تعداد کل سهام شرکت و نسبت به میزان سهامی که در اختیار دارند کم باشد، تاثیر مثبت یا منفی آن معامله نیز کمتر خواهد بود.
- روند معاملات آن سهامدار عمده را می‌تواند با کلیک روی نام شرکت در لیست سهامداران عمده مشاهده کرد، که آیا مرتب در حال فروش است یا اینکه این فروش موقتی انجام گرفته است.
- با خرید و فروش سهامدار عمده نمی‌توان و نباید هیچ تصمیمی برای خرید و فروش گرفت. معاملات سهامدار عمده ممکن است هزاران دلیل مختلف داشته باشد و همیشه نشان‌دهنده وجود اتفاقی خاص در یک شرکت نیست.
- گاهی اوقات پس از فروش گسترده سهام توسط سهامدار عمده و افت قیمت سهم، در صورتی که عوامل بنیادی شرکت و عملکرد آن مثل سابق باشد، معمولا قیمت سهم مجدد رشد می‌کند. این موضوع نشان می‌دهد که افت قیمت صرفا به دلیل فروش گسترده سهم توسط سهامدار عمده بوده و وضعیت بنیادی شرکت تغییری نداشته است.
2 – تحلیل‌ها یا اخبار منفی
گاهی اوقات یک تحلیلگر یا خبرنگار یا یک رسانه که دارای مخاطبین بسیار زیاد است، در مورد وضعیت یک شرکت یا صنعت اخبار یا تحلیل منفی منتشر می‌کند. این اطلاعات (حتی اگر کمی منفی باشد) می‌تواند روی دید سرمایه‌گذاران و خوانندگان تاثیر بگذارد، مخصوصا آنهایی که سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت انجام می‌دهند و رفتارهای احساسی‌شان بیشتر است.
در هر حال، در نتیجه انتشار این اطلاعات و تحلیل منفی، فشار فروش در معاملات سهام افزایش می‌یابد و قیمت سهم افت می‌کند.
هرچقدر نفوذ آن رسانه و تحلیلگر یا خبرنگار بیشتر باشد و آن محتوا به دست افراد بیشتری برسد، تاثیرگذاری آن خبر بیشتر خواهد بود.
سرمایه‌گذار حرفه‌ای می‌داند در زمانیکه تحلیل‌ها و اطلاعات منفی در مورد یک شرکت منتشر شده و باعث افت قیمت سهم می‌شود، اگر وضعیت بنیادی آن شرکت تغییری نکرده باشد، چنین تغییر قیمتی صرفا یک موقعیت خرید است.
زیرا پس از اینکه فشار فروش روانی ناشی از آن اطلاعات منفی کنار رفت، قیمت سهم رشد می‌کند و در بیشتر مواقع تا سطح قیمت قبلی می‌رسد.
3 – محقق نشدن شایعات
گاهی اوقات یک شرکت مطابق پیش‌بینی‌هایی که انجام داده، سودآوری دارد ولی این سودآوری که در گزارش مالی اعلام شده، شایعاتی که وجود داشته را محقق نمی‌سازد.
مثلا شایعه شده که یک شرکت در سه‌ماهه اول سال مالی خود، 250 ریال سود می‌سازد ولی این اتفاق نمی‌افتد.
شایعات می‌تواند یک تخمین غیررسمی یا شنیده شده در بازار باشد که سود یک شرکت را حدس می‌زند. اینچنین شایعاتی مخصوصا اگر بطور گسترده پخش شوند، تاثیر بیشتری روی قیمت سهام می‌گذارند. معمولا یک سرمایه‌گذار معمولی نمی‌تواند کاری در برابر این شایعات انجام دهد.
4 – عملکرد ضعیف شرکت
گاهی اوقات برای افت قیمت سهام یک دلیل بنیادی وجود دارد. مثلا در صورت‌های مالی یک شرکت حاشیه سود خالص کاهش یافته است یا اینکه نقدینگی شرکت به طرز قابل ملاحظه‌ای کم شده است. یا اینکه ممکن است شرکت هزینه‌های عمومی و تولیدی بسیار زیادی را برای ایجاد یک محصول جدید پرداخت کرده باشد.
سرمایه‌گذاران باید بطور محتاطانه صورت‌های مالی را بررسی کنند تا ببینند تخمین‌ها و پیش‌بینی‌های انجام گرفته محقق خواهد شد یا نه. بررسی وضعیت اقتصادی شرکت اهمیت زیادی دارد، زیرا دیر یا زود این وضعیت در قیمت سهام آن منعکس خواهد شد.
مخصوصا به حاشیه سود خالص و هزینه‌های عملیاتی باید دقت شود. این دو مورد باید در گزارش‌های سه ماهه و یک ساله در چند سال مالی بررسی شده و همچنین موجودی نقدی شرکت را در دوره‌های قبلی و فعلی بررسی نمود.
در نهایت باید به بررسی نظرات مختلف تحلیلگران و رسانه‌ها در مورد سود و وضعیت اقتصادی شرکت موردنظر پرداخت. زیرا ممکن است اطلاعاتی یافت شود که توسط شما نادیده گرفته شده یا به آن دقت نشده است.
5 – تغییر در چشم‌انداز شرکت
همه شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته شده‌اند سالیانه باید یک مجمع عمومی برای تقسیم سود، تصویب صورت‌های مالی و… تشکیل دهند . در این مجمع باید به سخنان هیئت مدیره در خصوص آینده و چشم‌انداز شرکت دقت کرد.
سرمایه‌گذاران باید هرگونه اظهارات و پیش‌بینی‌های مثبت یا منفی که خلاف انتظار سرمایه‌گذاران است را به خاطر بسپارند، زیرا این موارد اثر خود را روی قیمت سهم خواهد گذاشت.
نتیجه‌گیری
همیشه یک دلیل محسوس برای کاهش قیمت سهام وجود دارد و این وظیفه سرمایه‌گذار است که نقش یک کارآگاه باهوش را بازی کند و دلیل آنرا بیابد.
سرمایه‌گذارانی که علل و منبع این اتفاقات را کشف کنند، جایزه‌شان را با سود بیشتری که بدست می‌آورند دریافت می‌کنند.