35 نکته ارزشمند برای حرفه‌ای شدن در بورس و معامله‌گری سهام

سخت ترین کار برای معامله گران، تشخیص روند آتی بازار است. اوج و نهایت فعالیت در بورس، معامله گری و البته موفقیت در آن است. افراد مبتدی هرگز نباید بدون مشاوره در بورس سرمایه گذاری نمایند. اصولا” همه ی ما دوست داریم سهامی را خریداری نمائیم که در کف قیمتی باشند و پس از خرید ما، بلافاصه شروع به رشد نمایند اما چنین چیزی امکان ندارد چون تغییرات بازار بصورت زیگزاک و نوسانی است و روندها هم در همین شرایط شکل می‌گیرند. در عین حال تشخیص دقیق روند آینده بازار نیز غیر ممکن است چون هرگز نمی توان روند آتی بازار را به طور 100% تشخیص داد، لذا باید اصول معامله گری حرفه ای را بیاموزیم؛ اگر در معامله گری، حرفه‌ای شویم به همان اندازه که در این راه پیشرفت می‌کنیم، می توانیم با مانورهای معاملاتی، پیوسته بر سود خود بیافزائیم و راه ضرر و زیان را تا حد زیادی بر روی خود ببندیم. قبل از شروع مطالب، ذکر سه نکته را الزامی می دانیم : نخست اینکه شاید در ابتدا، مطالب ارائه شده، آماتور جلوه کند اما به مرور مباحث تازه و جدی تری مطرح خواهند شد که جذاب و بسیار مفید خواهند بود پس توصیه می کنیم با حوصله و صبور باشید و عجله ای در مطالعه مطالب نداشته باشید. دوم اینکه داشتن معاملات آنلاین (آنلاین تردینگ)، در موفقیت معامله گران بسیار تاثیر گذار خواهد بود. “آنلاین تردینگ” فرآیند و تحولی بسیار ارزشمند در تاریخ بورس تهران بود که افتخار آن تا ابد برای طراحان و مجریان آن به یادگار خواهد ماند. پس توصیه می کنیم کسانی که معاملات آنلاین ندارند برای دریافت آن از کارگزاری های خود اقدام کنند چون در ادامه برای موفقیت بیشتر، برای معاملات آنلاین نیز توضیحاتی ارائه شده است. سوم اینکه برای سودآوری قابل توجه در بورس، یادگیری فنون معامله گری و صد البته پایبند بودن به آنها الزامی است. و حالا می‌پردازیم به 35 اصل برای معامله‌گران حرفه‌ای سهام: 1ــ شناخت کلی : یک معامله گر، نخست باید بورس تهران و جو کلی بازار سرمایه را بشناسد. 2ــ شناخت سهم‌ها یا گروه‌های مستعد رشد : به عنوان یک معامله گر باید تشخیص دهیم بازار کدام سهم ها یا گروه سهم ها را می تواند رشد دهد. 3ــ مشورت مدام با فعالین حرفه ای بازار : باید به طور مرتب با فعالین حرفه ای بازار مشورت کنیم تا از نظرات و دیدگاههای آنها آگاه شویم. 4ــ مطالعه تحلیل‌های بنیادی و تکنیکی : باید بطور مرتب و مداوم از دیدگاههای کارشناسی روز ِ تحلیل گران بنیادی و تکنیکی بازار آگاهی پیدا کنیم. 5ــ مطالعه دیدگاه‌های فعالین تجربی بازار : باید در حد معمول از نظرات فعالین تجربی بازار در خصوص بازار و آینده آن آگاهی پیدا کنیم، چه بسا ممکن است اینان چیزهایی را ببینند که کمتر به چشم کارشناسان حرفه ای بازار می آید. این افراد را می توان در تالارهای کارگزاریها دید و یا نظراتشان را در تالارها و انجمن های بورسی و اتاقهای گفتگو و وبلاگ های بورسی مطالعه کرد. 6ــ شناخت نظرات غالب بازار : باید بفهمیم غالب بازار بیشتر روی کدام سهم ها یا گروه ها توافق دارند. 7ــ داشتن نقدینگی : وقتی که تشخیص دادیم کدام نمادها رشد خواهند کرد باید نقدینگی لازم برای خرید سهام را در اختیار داشته باشیم. در ادامه می خواهیم بدانیم آیا می شود همیشه نقدینگی داشته باشیم ؟ بله شدنی است. اگر سهم هایی بخریم و در پرتفوی خود داشته باشیم که از قدرت نقد شوندگی بسیار بالایی برخوردار باشند چون همیشه می توانیم آنها را بفروشیم و از نقدینگی بدست آمده، پرپتانسیل ترین سهم ها را که فرصت خرید می دهند، بخریم؛ این هم خود نوعی حفظ نقدینگی است. یعنی همیشه نیاز نیست پول نقد کنار بگذاریم و این مهمترین دلیلی است که کارشناسان همیشه توصیه به خرید سهام بنیادی و پر پتانسیل می کنند چون این سهم‌ها همچون پول نقد عمل می‌کنند. البته این راهکار یعنی کل پول نقد را تبدیل به سهام پر پتانسیل کردن، بهتر است فقط و فقط توسط افراد حرفه2ای انجام شود و افراد مبتدی بهتر است همیشه در حساب خود به غیر از سهام پرتفوی، 30 ــ 20 درصد از سرمایه را، نقد باشند. 8ــ حرکت مطابق روند : باید بسته به شرایط بازار حرکت کنیم و از فرصت‌هایی که بازار در اختیار ما قرار می‌دهد استفاده کنیم نه اینکه بازار در مسیری حرکت کند و ما در مسیری دیگر باشیم. مثلا” فرض می‌کنیم سهامدار عمده‌ای مرتبا”، سهمی را به کف می‌آورد و خریداری می‌کند، باید سعی کنیم درصدی از این نوع سهم‌ها را در قیمت‌های کف، خریداری نمائیم. یا زمانی که بازار مستعد رشد سهام مرتبط با بازارهای جهانی است باید معامله‌گر نیز با این روندها همگام و منطبق شود و همیشه همراستا با روندهای بازار حرکت کند. 9ــ پدیده صف : غالبا” آنهایی که در صف می‌ایستند در واقع کسانی هستند که در محدوده‌های کف، موفق به خرید و در محدوده‌های اوج، موفق به فروش نمی شوند. «پدیده صف» را می‌توان اینگونه شرح داد : فرض کنیم شخصی در محدوده کف 180 تومان، صدرا خریده است و بعد از چند روز، صدرا در 230 تومان، دارای صف خرید 20 میلیونی است. آیا آن کسی که در 180 تومان صدرا خریده است، باز هم در قیمت 230 تومان، در صف خرید صدرا حضور دارد ؟ غالبا” بعید است؛ چون این شخص یا تا کنون سهم صدرا را کامل یا بخشی از آن را فروخته و منتظر فروش بقیه‌ی آن است و آنهایی که دائم در صف خرید یا فروش هستند اصولا” کسانی هستند که قادر نیستند در محدوده‌های کف و سقف، سهمی را خریداری نموده یا بفروش برسانند. معمولا” افراد حرفه‌ای کمتر در صف‌ها حضور دارند. 10ــ قدرت تجسم و پیش‌بینی حداقل یک هفته‌ای : این بسیار مهم خواهد بود که بتوانیم چرخش قیمتی کل گروه‌ها و سهم‌ها را برای حداقل یک هفته‌ی آینده یا 5 روز معاملاتی آتی در ذهن خود مجسم و پیش‌بینی کنیم و به قلم آوریم. وقتی می‌خواهیم به امر تجسم بپردازیم نباید علایق شخصی خود را دخیل کنیم. باید سعی کنیم در بازار کاملا” بی طرف باشیم تا بتوانیم سمت و سوها را بهتر تشخیص دهیم. بعنوان مثال ممکن است نمادی صف خرید سنگینی داشته باشد و ما آن سهم را در پرتفوی خود نداشته باشیم، در اینجا نباید نسبت به کسانیکه آن سهم را دارند حسادت بورزیم؛ این حالات و رفتار، ممکن است ما را از واقعیات بازار منحرف کند. باید به امر تجسم و پیش بینی آینده پرداخت حتی اگر درست از آب در نیایند، این که پیش بینی ما به واقعیت بپیوندد یا غلط از آب در آید اصلا” مهم نیست مهم این است که ما یاد می‌گیریم با نگاه به آینده معامله کنیم و هر چه بیشتر در این خصوص تلاش نمائیم حرفه‌ای‌تر می‌شویم و ضریب خطایمان بسیار کاهش خواهد یافت. 11ــ خرید پلکانی : اصولا” خرید پلکانی سهام یعنی خرید در روند منفی و اینگونه خریدن، زمانی است که ما دقیقا” نمی‌دانیم کف قیمتی سهم در چه قیمتی قرار دارد. خرید پلکانی این حسن را دارد که اگر سهمی پس از خرید ما افت قیمتی داشت باز فرصت برای خریدن آن سهم را خواهیم داشت چون نقدینگی لازم را برای این کار کنار گذاشته‌ا‌یم. ولی این اشکال را هم دارد که ممکن است پس از خرید اندکی سهم در پله‌های اول، آن سهم شروع به رشد نماید و ما مقدار کمی از سهم را خریده باشیم و سود کمتری نصیب ما می‌گردد. حال از شما سوال می کنیم آیا این حسن بر این اشکال نمی‌ارزد ؟ به نظر من می‌ارزد و به همین خاطر به معامله‌گران توصیه می‌کنیم از خرید پلکانی استفاده نمایند. تعداد پله‌های خرید محدودیتی ندارد و می توانید در 3 تا 4 تا 7 تا 10 پله و حتی بالاتر در طی یک روز یا چند روز خرید نمائید. بسته به نقدینگی هر سهامدار، کسانی که نقدینگی بیشتری دارند می‌توانند در هر پله تعداد بیشتری سهم بخرند و آنها که نقدینگی کمتری دارند می‌توانند در هر پله تعداد کمتری سهم خریداری نمایند. فقط نکته اینجاست که در روند منفی اگر کسی بتواند در پله‌های آخر تعداد بیشتری نسبت به پله‌های اول خریداری نماید، با ارزش‌تر خواهد بود. 12ــ محاسبات دقیق حق کارگزاری : اگر کسی بخواهد معاملات کوتاه مدت انجام دهد باید حتما” محاسبه‌گر دقیقی باشد و بداند مبلغی که کارگزاران بابت خرید و فروش کسر می کنند قابل توجه است ! در کل همه معامله‌گران بایستی این مبالغ را در محاسباتشان لحاظ کنند چون مقدار آن بالا و قابل توجه است و امیدواریم هر چه زودتر سازمان بورس برای کاهش آن اقداماتی عملی انجام دهد. 13ــ فروش پلکانی : وقتی سهمی را در کف‌های قیمتی می‌خریم اما در اوج نمی توانیم بفروشیم و خیلی زود همه‌ی آن سهم را می‌فروشیم و سپس شاهد رشد آن سهم هستیم که از دست داده‌ایم و حسرت می‌خوریم، این نشان می دهد که دایره دید ما به هر دلیل محدود است و چشمان معامله‌گری خود را باز نمی‌کنیم (یعنی اصل 10 معامله گری را مراعات نکرده ایم) و آینده را نمی‌بینیم و روزهای آتی را تجسم نمی‌کنیم. البته این اشکال همه‌گیر است و چون تشخیص دقیق اوج قیمتی سهم‌ها تقریبا” ناممکن است برای رفع این مشکل باید طرق دیگری را بیابیم که آن توسل به «فروش پلکانی» است. فروش پلکانی به فروش سهم در چندین مرحله گفته می‌شود. تعداد مراحل فروش، بستگی به سلیقه معامله‌گر دارد و محدودیتی ندارد و می تواند 3 تا 4 مرحله، حتی 10 مرحله یا بیشتر باشد. چه زمانی به فروش پلکانی متوسل شویم ؟ پاسخ : وقتی از اوج قیمت سهمی اطمینان نداریم می‌توانیم به فروش پلکانی متوسل شویم. بسته به میزان تشکیکی که از اوج قیمتی سهم نزد معامله گر ایجاد می شود می تواند بخشی از سهام خود را در روزهای مثبت و محدوده اوج بفروش برساند و مابقی سهام خود را برای فروش در دقایق آینده یا ساعات آینده یا روزهای آینده بصورت پلکانی، نگه دارد و این را می‌تواند در فرصت‌های بعد تکرار کند تا همه سهام خود را به فروش برساند. فروش پلکانی این حسن را دارد تا اگر سهمی پس از چند پله فروش، افت قیمتی مناسبی داشت در صورت تمایل حتی می توان نسبت به خرید مجدد آن اقدام نمود. 14ــ حباب شکنی آری، نوسانگیری نه : سهم‌ها در هر زمان یک محدوده قیمتی تعادلی برای خود دارند، ما به همه سهامداران توصیه می‌کنیم سهامداری کنند و سهام‌ پرپتانسیل و بنیادی و دارای چشم انداز مثبت را در قیمت‌های تعادلی یا کمتر از قیمت تعادلی و بصورت پلکانی خریداری نمایند. چنین سهم‌هایی هر اندازه بیشتر افت قیمت داشتند ارزش بیشتری برای خریداری پیدا می‌کنند. چنین سهم‌هایی وقتی شروع به رشد می‌نمایند محدوده اوجی خواهند داشت و بیشتر از آن را حباب قیمتیمی‌نامند. یک سهامدار با استراتژی، وقتی سهام پرتفویش به محدوده حباب می‌رسد برای سلامت بازار و برای شکستن آن حباب، شروع به عرضه و فروش آن سهم می‌نماید. خرید در کف‌های قیمتی و فروش در محدوده‌های اوج و مرز حبابی، می‌تواند علاوه بر سودآوری برای سهامدار، باعث سلامت بازار نیز گردد و ما تصمیم گرفتیم نام این کار را «حباب شکنی» بگذاریم و همانطور که قبلا” نیز گفتیم پیشنهاد می‌کنیم واژه «حباب‌شکنی» بجای واژه «نوسانگیری» در ادبیات بورس ایران وارد شود. واژه نوسان‌گیری تداعی‌کننده معانی بی‌مسما چون «سفته بازی» است که هرگز انرژی مثبت به سهامدار القاء نمی‌کند اما از واژه «حباب شکنی» انرژی مثبت ساطع می‌شود چرا که این کار حرکتی است که به سلامت بازار منجر خواهد شد. به همین خاطر بهتر است که بجای واژه «نوسانگیری»، از واژه «حباب شکنی» استفاده ‌کنید. 15ــ قدرت مانیتورینگ : آنلاین بودن در کل ساعات معاملاتی و داشتن قدرت مانیتورینگ بالاتر، به طوریکه بتوانید مدام کل نمادها را در دایره نگاه تیزبین خود داشته باشید، می‌تواند فرصت‌های متنوعی برای خرید در قیمت‌های پائین تر و یا فروش در قیمت‌های حداکثری به شما بدهد و در موفقیت شما تاثیر بسزایی خواهد داشت. «آنلاین تردینگ» توانسته است قدرت مانیتورینگ معامله‌گران را بسیار افزایش دهد. باز توصیه می‌کنیم همه کاربران با آنلاین تردینگ و بدون واسطه کارگزار، معامله کنند. 16ــ آرامش معامله‌گر : یک معامله‌گر حرفه‌ای به همان اندازه که آرامش دارد می‌تواند معاملات موفق‌تری داشته باشد. موفقیت در معامله‌گری با آرامش رابطه‌ای مستقیم دارد. هیجانات باعث کاهش ضریب موفقیت یک معامله‌گر می‌شود. 17 ــ هماهنگی با شرایط : معامله‌گری در هر شرایطی بستگی به شرایط روز دارد. با توجه به بعضی روزهای بشدت منفی در بورس تهران، به نظر می‌رسد چنین افت و خیزهایی در بورس یک جامعه عاطفی و احساسی، اجتناب ناپذیر است. به همین خاطر باید نقدینگی خود را تقسیم کرد و بخشی از نقدینگی خود را برای چنین روزهایی کنار گذاشت تا بتوان برترین سهم‌ها را در چنین روزهایی در کف‌های قیمتی خریداری کرد. 18ــ تعیین استراتژی در بورس : شاید بتوان گفت مهم‌ترین مسئله برای یک معامله‌گر، تعیین استراتژی در بورس است. هیچ کاری بدون استراتژی قوی، ممکن نخواهد بود. شاید شما قوی‌ترین استراتژی‌ها را در بورس داشته باشید و شاید هم از استراتژی ضعیفی برخوردار باشید و شاید هم اصلا” تا‌کنون به این موضوع فکر نکرده‌اید. در هر صورت ما استراتژی معاملاتی مناسبی را به شما معرفی می‌کنیم که اگر مورد پسند شما قرار گرفت می‌توانید آنرا در بورس اجرایی نمائید. البته امیدواریم استراتژی شخصی شما در بورس تاکنون از برترین‌ها بوده باشد. اما آن استراتژی که ما به شما پیشنهاد می کنیم اینست : با هر مبلغ سرمایه (1 یا 5 یا 20 یا 50 یا 100 یا … میلیون تومان) که به بورس آمده و سرمایه‌گذاری می کنید بهتر است استراتژی 5 تا 10 ساله داشته باشید و در این مدت بر روی حداقل 5 شرکت برتر از 5 صنعت برتر تا از هر صنعت 1 شرکت برتر و یا به هر تعداد شرکت برتر، بنیادی و پرپتانسیل که تمایل دارید سرمایه‌گذاری کنید و هر سودی که در این راه کسب می‌کنید آنرا مجددا” و صرفا” صرف خرید سهام تا پایان دوره 5 تا 10 ساله نمائید. به نظر ما استراتژی 5 تا 10 ساله برترین استراتژی ممکن برای سهامداران خرد خواهد بود. در این استراتژی بایستی در یک برنامه 5 تا 10 ساله به سهام خود از شرکت‌های مختلف بیفزائید. سود مجمع، افزایش سرمایه، سود حاصل از خرید و فروش‌ها در مدت مذکور را باید صرفا” صرف خرید سهام نمائید تا پس از مثلا” 5 یا 7 یا 10 سال دیگر، تعداد سهام بسیار قابل توجهی از شرکت‌های مختلف اما پرپتانسیل که سود مناسبی هم در مجمع تقسیم می‌نمایند، داشته باشید و بدین طریق برای آینده خود و خانواده‌تان سرمایه‌گذاری بسیار ارزشمندی کرده باشید. سرمایه‌گذاری که می‌تواند در دوران بازنشستگی، فوق‌العاده به شما یاری رساند. به طور مثال انتظار و البته آرزو داریم، مثلا” کسی که با 10 میلیون تومان سرمایه به بورس آمده، بتواند پس از 5 سال، حداقل از 5 شرکت (بطور مثال بانک پارسیان، سایپا، سرمایه گذاری غدیر، خدمات انفورماتیک، فولاد مبارکه) از هر شرکت حداقل 200 هزار سهم داشته باشد و آنوقت از سود سالیانه این شرکت‌ها در امرار معاش زندگی خود بهره‌برداری نماید. البته اگر شما بتوانید از 10 میلیون تومان سرمایه اولیه، یا حتی یک میلیون تومان سرمایه اولیه، پرتفویی بسازید که پس از ده سال از 100 شرکت برتر و از هر کدام 500 هزار سهم داشته باشید که البته رویایی به نظر می رسد! مطمئنا” آنوقت خوشحالی ما صد چندان خواهد شد؛ این بستگی به هنر و تلاش و پشتکار شما خواهد داشت که تا چه اندازه موفق باشید. البته شما سهامداران با هر روش و سلیقه‌ای که معامله می کنید قابل احترام و ارزشمند است و می‌توانید همان را ادامه دهید؛ در عین حال می‌توانید به استراتژی پیشنهادی ما هم فکر کنید چون روشی کاملا” امتحان شده و بهینه است؛ شاید شما هم روزی بخشی یا همه سرمایه‌ای که در بورس دارید به این روش اختصاص دادید. 19ــ ایده‌های نو و تازه : بورس تهران نسبت به گذشته‌ها بسیار تغییر کرده و برای موفقیت در معاملات، یک معامله‌گر حرفه‌ای بایستی مدام بدنبال ایده‌های نو و تازه باشد. 20ــ خرید و فروش‌های منظم : وقتی اصول و منطق بورس به ما بگوید بخریم و یا بفروشیم باید این کار را انجام دهیم و اگر نوسانات بیشتر یا کمتر از انتظارات ما بود اهمیتی ندارد. آن ماهیگیری که تور خود را به دریا می‌اندازد هر ماهی و هر اندازه از ماهی؛ کوچک یا بزرگ ممکن است در تور ماهیگیر بیافتند. یعنی اینکه یک معامله‌گر حرفه‌ای نباید صرفا” منتظر صیدهای خیلی بزرگ باشد؛ هر معامله‌ای که سودآور باشد ارزشمند است و مقدار سود چه میزان باشد خیلی اهمیت ندارد. 21ــ فراموش کردن سریع فرصت‌های از دست رفته : هرگز نباید به فرصت‌های از دست رفته فکر کرد چون همیشه فرصت های خرید دیگری وجود دارند. اگر از فرصت خریدی جا ماندیم باید بدانیم همیشه فرصت خرید دیگری هست و باید به دیگر فرصتها بیاندیشیم. ولی اگر بخواهیم به فرصت‌های از دست رفته فکر کنیم و حسرت بخوریم مطمئنا” فرصتهای خرید بعدی را نیز یکی پس از دیگری از دست خواهیم داد. در بورس باید همیشه به جلو نگاه کنیم و عقبگرد و نگاه به عقب باعث می‌شود فرصت‌ها و تهدیدهای پیش رو را نبینیم. 22 ــ افزایش قدرت مانیتورینگ با آنلاین تردینگ : قبلا” گفتیم افزایش قدرت مانیتوریگ بازار، برای یک معامله‌گر حرفه‌ای بسیار حائز اهمیت است و حال با معاملات آنلاین می‌توان بهتر به این مهم نائل گشت و قدرت مانیتوریگ خود را طی ساعات معاملاتی افزایش داد و کل بازار را به خوبی هر چه تمامتر زیر نظر داشت. برای این کار شما می‌توانید در قسمت «لیست» آنلاین تردینگ، حداقل چهار لیست به شرح ذیل ایجاد نمائید : 1)) سبد سهام : می توانید لیستی تحت عنوان سبد سهام ایجاد نمائید و تمامی سهامی که در پرتفوی خود دارید در این لیست جای دهید. 2)) کاندید خرید روز : سهامی که برای خرید در اولین فرصت و یا فردای معاملاتی مورد نظر است تا اگر اوضاع مساعد بود برای خرید آنها اقدام نمائید در این لیست جای دهید. 3)) کاندید خرید کلی : سهامی که مورد نظر شماست تا در آینده در صورت شرایط مساعد، خریداری نمائید در این لیست قرار دهید. 4)) کاندید صنعت : از هر صنعت یک یا چند سهم برتر را در این لیست جای دهید تا در ساعات معاملاتی هر بار با یک نگاه با این لیست، تا هم از وضعیت لحظه ای آن صنعت و سهم‌ها در تابلو مطلع شوید و یا اگر سهمی از این لیست، شرایط مورد نظر شما برای خرید یا فروش را پیدا کرد بتوانید به سرعت اقدام نمائید. توجه کنید لیست‌های 1 و 2 و 3 باید هر روز مورد بازبینی قرار گیرند تا اگر نیاز به اصلاح و جابجایی داشته باشند تغییرات لازم در آنها انجام شود و لیست 4 نیز نیاز است هر از چند گاهی مورد بازبینی واقع شود تا در صورت تشخیص خودتان، سهامی به آن اضافه یا از این لیست حذف گردند. البته هر معامله‌گری بسته به سلیقه خود می تواند لیست‌های دیگری نیز ایجاد نماید. 23ــ تعقیب آنلاین خبرها : خبرها بر بورس تهران اثری قاطع دارند. خبرها باعث رشد یا نزول نمادها می‌شوند. البته این نتیجه را هم می‌توان گرفت که همواره کسانی بطور هدفمند با خبرهایی که منتشر می‌کنند بر روند سهم‌ها تاثیر می‌گذارند. همه معامله‌گران کم و بیش خبرهای موثر بر بورس تهران را تعقیب می‌کنند اما مهمتر این است که یک معامله‌گر حرفه‌ای از لحظه ثبت سفارشات تا لحظه پایان ساعات معاملاتی یعنی 30 : 8 صبح لغایت 30 : 12 ظهر باید حتما” خبرها را آنلاین دنبال کند. چشم دوختن ِ صرف به قیمت نمادها در لحظه‌ی معاملات، لازم اما کافی نیست. علاوه بر همه تحلیل‌ها و خبرهایی که در غیر ساعات معاملاتی کسب می‌کنیم باید در ساعات معاملات نیز یک یا چند خبرگزاری را که بصورت آنلاین اخبار متفاوت اقتصادی ــ بورسی ــ سیاسی و … منتشر می‌کنند دنبال کنیم تا سریعا” بتوان از اخبار موثر بر بورس و سهم‌ها اطلاع کسب نمود. اینکه کدامیک از خبرگزاری‌ها را جهت کسب خبر انتخاب کنیم بسته به تمایل و سلیقه شخصی معامله‌گران دارد. به هر حال معامله‌گران حرفه‌ای با تعقیب آنلاین اخبار، سعی می‌کنند در معاملات بازار، پیشرو باشند تا کمتر اسیر صف‌های خرید و فروش گردند. 25ــ داشتن دیدگاه ساده : داشتن دیدگاهی ساده در بورس ارجح است. نیاز نیست در بورس خیلی پیچیده فکر کنیم و محاسبات بسیار پیچیده داشته باشیم. عواملی که بر بورس اثر می‌گذارند بسیار ساده هستند. هر معامله‌گری بایگانی انبوهی از اطلاعات را در ذهن خود دارد و سعی می‌کند هر اتفاق جدید را با داشته‌های ذهنی خود مطابقت دهد و سپس نتیجه‌گیری نماید اما باید بدانیم اتفاقات بیرونی هیچ توجهی به بایگانی ذهن ما ندارند و مسیر خود را طی می‌کنند پس شایسته است آنچه را می‌بینیم به سادگی هر چه تمامتر بپذیریم و موضوعات را پیچیده نکنیم. به عنوان مثال: کروی در تاریخ 23/01/90 قیمتش به 4899 ریال رسید که اگر معامله گری به سادگی، نزول قیمت‌های جهانی فلز روی را می‌پذیرفت نسبت به فروش کروی اقدام می‌کرد اما پیچیده کردن موضوع با محاسباتی مثلا” اینگونه نجوا کردن سهامدار با خود : ــ مگر می شود قیمتهای جهانی ریزش کند !؟ ــ اگر قیمت جهانی فلز روی قرار است بریزد پس چرا کروی این همه صف خرید و متقاضی دارد !؟ ــ نکند سهم به 700 تومان برسد و من جا بمانم !؟ ــ کروی اگر خوب نبود پس چرا فلان حقوقی آن را می خرد !؟ ــ حالا منتظر بمانم تا ببینم بعدا” چه می شود !!! و از این دست محاسبات و نجواهای با خود هستند که باعث پیچیده‌تر شدن یک موضوع بسیار ساده می‌شوند و اینجاست که توصیه می‌شود یک معامله‌گر حرفه‌ای بسادگی و براحتی هر چه تمامتر واقعیت‌ها را بپذیرد. 26 ــ پرهیز از ریسک مضاعف: فعالیت در بورس به خودی خود ریسک فراوانی دارد و ریسک بورس ذاتا” بالاست و به همین خاطر است که افراد جامعه کمتر تمایل دارند در چنین بازار پر ریسکی فعالیت کنند پس نباید در این حرفه ی پر ریسک، ریسک مضاعف تری به خود تحمیل کنیم. آن شخص نجاری که در محیط کار خود با انواع اره و تیشه و اجسام برنده کار می کند، شغلی پر ریسک دارد یا فعالین در صنعت برق شغلی پر ریسک دارند، در صنعت برق گفته می شود : «اولین اشتباه، آخرین اشتباه است !» اگر روزی به بیمارستان سوانح ــ سوختگی مراجعه کنید افراد بسیاری را خواهید دید که به طرز وحشتناکی دچار سوختگی از ناحیه برق گرفتگی شده‌اند که اشتباه آنها تنها دست زدن نابجا به یک کلید یا سیم برق بوده است! اگر آن نجار و آن کسی که در صنعت برق کار می‌کند و ما و شما که در بازار بورس و معامله‌گری فعالیت می کنیم، اصول و قوانین نجاری و برق و بازار بورس را بیاموزیم و بدان پایبند باشیم و ریسک مضاعفی را بر خود تحمیل نکنیم می توانیم به موفقیت برسیم. چه بسا در بورس هم ممکن است «اولین اشتباه آخرین اشتباه !» باشد، پس به جد توصیه می‌کنیم در بورس به اصول معامله‌گری حرفه ای پایبند باشید. دانستن اصول کافی نیست باید اصول معامله‌گری حرفه ای را مراعات کنید. در بورس هرگز با تصمیم‌های نابجا و خلق الساعه، ریسک مضاعفی را بر خود تحمیل نکنید. 27ــ چه زمانی می‌توانیم سهمی یا سهامی را با ضرر بفروشیم ؟ به عبارتی دیگر آیا می توان سهمی را با ضرر فروخت ؟ اگر در سهمی یا سهامی در ضرر هستیم و مطمئن گردیم قیمت آن سهم یا سهام رشد نخواهد کرد و اگر بتوانیم آن سهم یا سهام را بفروشیم و سهم یا سهامی جایگزین نمائیم که رشد نمایند و سود برسانند باید اینکار را بکنیم و این جابجایی را انجام دهیم. البته باز برای کاهش ریسک می‌توان اینگونه جابجایی‌ها را بصورت پلکانی انجام داد. 28ــ فردا چی بخرم و چی بفروشم ؟ انسان بسیار فراموش کار است و چه بسا برخی ضرر و زیان‌هایی که در بورس به معامله‌گران وارد می شود از همین ناحیه است و برای فائق آمدن بر این مشکل، یک معامله‌گر باید هر روز پس از پایان ساعات معاملاتی از خود سوال کند که فردا چه سهمی را باید بخرم و چه سهمی را باید بفروشم ؟ ــ وقتی از خود سوال می‌کنیم فردا چه سهمی را بخرم ؟ ناخودآگاه ذهن را به زیر نظر گرفتن همه ی سهام بازار وادار می‌کنیم و وقتی هم که از خود می‌پرسیم کدام سهم را بفروشم ؟ ذهن سریعا” مجبور است سهام پرتفوی را مرور کند و بدین وسیله هر روز کل بازار سهام زیر نظر معامله‌گر در می آید. 29ــ استفاده از نکات ضعف بازار : یک معامله‌گر حرفه‌ای نکات ضعف بازار از جمله تصورات غلط یا روحیات هیجانی بازار را می‌شناسد و اسیر آنها نمی شود. 30ــ محو پادوکس های متضاد : یک معامله‌گر حرفه‌ای تضاد ایده ندارد. یک معامله‌گر حرفه‌ای بایستی پارادوکس‌های متضاد را نزد خود کاملا” از میان برداشته یا به حداقل برساند. از جمله پارادوکس‌های متضاد «ترس» است. ترسیدن در معامله‌گری معنا و مفهوم ندارد و یک معامله‌گر حرفه‌ای هرگز نمی‌ترسد. «ترس و بورس» یک پارادکس متضاد است. یا مثلا” اگر کسی «معاملات کوتاه مدت» را یک کار غیر اخلاقی بداند این فرد هرگز نمی‌تواند دست به معاملات بسیار موفق در کوتاه‌مدت بزند. 31ــ توسل به تحلیل های کوتاه : یک معامله‌گر حرفه‌ای مدام به تحلیل‌های کوتاه و خلاصه متوسل می‌شود. بایستی تحلیل‌های کوتاه بدست آورد و سهم‌ها را سریعا” حلاجی کند. تجزیه و تحلیل‌ها، برای معامله‌گران حرفه‌ای باید خیلی کوتاه باشد. یک معامله‌گر حرفه‌ای نمی‌تواند و فرصت آن را نخواهد داشت که مدام تحلیل‌های بلند بنیادی و تکنیکال را مطالعه کند و نمی‌تواند وقتش را صرف تحلیل‌های طولانی کند. ضمنا” با مولفه‌هایی که در طولانی‌مدت بر سهم‌ها و بازار اثر می‌گذارند نمی‌توان در کوتاه مدت دست به معاملات موفق زد. 32ــ یافتن پاسخ برای هر ابهامی : باید برای همه ابهامات خود در بورس پاسخی منطقی پیدا کنیم؛ بعضی وقت‌ها ممکن است کمی گیج شویم و ندانیم چه باید کرد و مثلا” بازار بشدت افت می کند و معلوم نیست بالا خواهد رفت یا نه ؟ و احتمال پایین آمدنش هم وجود دارد، باید بدانیم در این مواقع چه کار باید کرد ؟ متاسفانه شاهد آن هستیم که در روزهایی که بازار بشدت افت می‌کند اکثر سهامداران می‌ترسند و سهام خود را به فروش می‌رسانند و این کاری حرفه‌ای نیست. یک معامله‌گر حرفه ای می‌داند هر سهمی بیشتر افت می‌کند انرژی و پتانسیل بیشتری برای صعود پیدا می‌کند و در واقع انرژی مثبت در بورس منفی احیا می‌شود. اگر بورس منفی نشود پس کی باید بخریم؟ خلاصه اینکه اگر یک معامله حرفه‌ای باشیم از افت بورس به اندازه صعود آن استقبال خواهیم کرد. 33ــ شناسایی نقش خود در بازار : هر معامله‌گری باید نقش خود را در بازار سرمایه بشناسد و باید ببیند رهبر است یا رهرو ؟ برخی حقوقی‌ها و برخی حقیقی‌ها با مشارکت و ائتلاف با حقوقی‌ها نقش رهبر را در بازار بورس بازی می‌کنند ولی خیلی از حقوقی‌ها و غالب حقیقی‌ها نقش رهرو را در بازار بر عهده دارند. بازیگرانی که نقش رهبر را دارند این توان را دارند که روند بازار را بصورت واقعی یا کاذب شکل دهند ولی معامله‌گرانی که نقش رهرو را دارند اصولا” دنباله‌رو روندهایی هستند که رهبران بازار ترسیم می‌کنند. رهبران بازار که همان کارتل‌های بزرگ اقتصادی هستند این قدرت را دارند تا ناب‌ترین تحلیل‌ها را دور زده و روند بازار را شکل دهند البته وقتی روندها غیر منطقی شکل می‌گیرند موقتی بوده و بازار این پتانسیل را دارد تا به مدار اصلی برگردد و در نهایت بازار به همان جایی بر می‌گردد که منطق بازار و تحلیل حکم می‌کند. مثلا” در تاریخ 03/02/90 قیمت بتراس 1936 تومان و در تاریخ 01/03/90 قیمت آن به 2860 صعود کرد. در اینجا می‌توان قدرت رهبران بازار را به عیان ملاحظه کرد، همان‌هایی که قیمت سهم را علیرغم پتانسیل بنیادی ولی خارج از منطق و عرف و فارغ از ریسک‌های سیستماتیک بازار رشد دادند اما با ریسک اعلام تحریم شرکت ایران ترانسفو از سوی اتحادیه اروپا بود که به یکباره بترانس تبدیل به صف فروش شد، پس کسی که در اوج 2860 تومان مبادرت به خرید بترانس کرد نمی توان خریدش را چندان موفق ارزیابی کرد. 33ــ زمانی برای تماشای بازار : حتما” شنیده‌اید که بعضا” باید تماشاگر بود و معامله‌ای انجام نداد. بعضی وقتها هر‌گونه خرید و فروشی ریسک بالایی خواهد داشت و بهترین کار تماشای بازار است. در این شرایط اگر بازار به سمت مثبت برگشت نماید می‌توان از خریدهای قبلی خود سود برد و اگر بازار باز به سمت منفی‌تر شدن میل کرد و افت بیشتری داشت، آن زمان می‌توان خریدهای ارزنده‌تری در قیمت‌های نازلتر انجام داد. 34ــ شناسایی ترفندهای بازار : شناسایی تمامی ترفندهای بازار که غالبا” توسط حقوقی‌ها تدارک دیده می‌شوند غیر ممکن است چون دامنه آن بسیار وسیع و گسترده و البته مبهم و در لفافه است و شناخت آنها نیازمند تسلط بر بازار و حس کنجکاوی و پلیسی سهامداران است. هر چند در بورس نبایستی بیش از حد، از حس پلیسی استفاده کرد چون همگام بودن با روندها سودآوری بیشتری برای معامله‌گران خواهد داشت. 35ــ استفاده از تصاعد برای افزایش سرمایه در بورس : اگر فرض کنیم شخصی با 10 میلیون تومان سرمایه، وارد بورس شده است و مثلا” توانسته است سرمایه خود طی 3 ماه به 11 میلیون تومان برساند، این فرد باید بتواند با 11 میلیون تومان فعلی، در سه ماه بعد، بیش از یک میلیون تومان، سرمایه خود را افزایش دهد. معامله‌گران باید تلاش کنند سرمایه‌های خود را در بورس بصورت تصاعدی افزایش دهند. همانطور که مشاهده کردید فعالیت در بورس یک کار کاملا” حرفه‌ای بوده و نیازمند استراتژی و برنامه‌ای مدون است.