شکاف بازده بدون نوسان (Zero-Volatility Yield Spread)
شکاف بازده بدون نوسان یا شکاف بازده ثابت (به انگلیسی Zero-Volatility Yield Spread) یکی از مهم‌ترین مباحث مالی پیرامون اوراق قرضه است.
شکاف بازده بدون نوسان به مابه‌التفاوت ثابتی از نرخ گویند که بین اوراق قرضه شرکتی و اوراق خزانه وجود دارد.
بدیهی است که با وجود تضمین دولت‌ها در بازپرداخت اوراق خزانه، خریدار و دارنده این اوراق در معرض ریسک کمتری برای باز دریافت پول خود بوده، و لذا این اوراق بازده کمتری را نیز در قبال ریسک کمتر ارائه می‌کنند (کاهش ریسک-بازده).
اوراق قرضه شرکتی یا Corporate bonds همواره نرخ سود (بازده) بیشتری را در مقایسه با اوراق خزانه داشته‌اند. هرچند شایان ذکر است که این تفاوت در تمامی سررسید‌ها یکسان نبوده و در شرایط عادی اقتصادی این نوسان (تفاوت در نرخ) با توجه به سررسید افزایش می‌یابد. نرخ‌های اوراق خزانه برای سررسیدهای مختلف همیشه توسط منابع خبری اعلام شده و لذا اطلاعات کافی وجود دارد.
یکی از منابع معتبر برای رصد این نرخ‌ها تارنمای گروه بلومبرگ (Bloomberg) بوده که نرخ اوراق خزانه دولت آمریکا و برخی اوراق شرکتی را (در قسمت اوراق سایت) سریعا بروز رسانی می‌کند. ولی همانطور که اشاره شد، نرخ‌ها با توجه به سررسیدهای مختلف متفاوت بوده و لذا سرمایه‌گذار نمی‌تواند تصویر واضحی از تفاوت واقعی نرخ اوراق شرکتی با اوراق قرضه برای خود ترسیم کند.
برای مثال سرمایه‌گذاری خواهان خریداری اوراق قرضه شرکتی 5 ساله است. اگر کوپن پرداختی این اوراق یک ساله باشد (پرداخت کوپن در انتهای هر سال برای 5 سال با پرداخت مبلغ اسمی در سررسید)، سرمایه گذار می‌تواند تفاوت نرخ این کوپن‌ها (در سررسید یک ساله، دو ساله، …پنج ساله) را با کوپن اوراق‌خزانه با همان سررسید مقایسه کند.
هرچند، چنانچه سرمایه‌گذار بخواهد متوسط تفاوت نرخ این دو اوراق را (با توجه به تفاوت نرخ در هر سرسید) جویا شود، قادر به دریافت آن نبوده و نیازمند انجام محاسبات است.
شکاف بازده بدون نوسان بیان کننده نرخ متوسطی است که باید به نرخ در سرسیدهای مختلف اضافه گردد تا بازده اوراق خزانه مساوی بازده اوراق شرکتی شود.
در فرمول فوق، تنها فاکتور مجهول متوسط شکاف نرخ یا همان شکاف بازده ثابت (Z-spread) بوده و محاسبات برای پیدا کردن آن انجام خواهد شد.
ارزش حال اوراق در این فرمول مساوی است با قیمت خرید اوراق شرکتی. این به آن معنی است که چه نرخی باید به نرخ اوراق خزانه در سررسیدهای مختلف اضافه شود تا قیمت خرید فعلی اوراق شرکتی را حاصل نماید.