سه بازار مالی که باید درباره آن بدانید
بازار مالی، بازاری است که افراد و مؤسسات می‌توانند اوراق بهادار، کالا و سایر دارایی‌های قابل معامله را با قیمتی که توسط اصول اقتصادی عرضه و تقاضا تعیین شده‌اند، با هم مبادله کنند.
کار بازارها قرار دادن دو طرف، یعنی خریداران و فروشندگان در یک مکان است تا آن‌ها بتوانند به‌سادگی یکدیگر را پیدا کنند؛ بنابراین معامله بین آن‌ها را تسهیل می‌کنند. انواع مختلفی از بازارهای مالی وجود دارند و ویژگی‌های آن‌ها به دارایی‌های مالی که مبادله می‌شوند و نیازهای شرکت‌کنندگان مختلف بازار بستگی دارد. انواع بازار مالی براساس ماهیت مبادلات و همچنین میزان رشد‌شان قابل‌تشخیص هستند.
- بازار کالا و خدمات:
انسان‌ها در گذشته و حال یاد گرفته‌اند كه محل متشكلی را برای خریدوفروش كالاهای خود داشته باشند و قوانین و عرف حاكم بر این بازار را رعایت كنند. در این بازار در قبال كالا و خدمات، واحد پولی مورد پذیرش، به‌عنوان تسهیل‌کننده معاملات مورد استفاده قرار می‌گیرد. ارزش هر كالا یا خدمت با مبلغی پول تعریف و عرضه می‌شود و معمولاً معاملات درون این بازار، تحت مکانیسم‌های شناخته شده‌ای صورت می‌گیرد. در این بازار كالاها و خدمات به گونه و نوع‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند و هر کدام از آن‌ها تحت حاكمیت قوانین و عرف خاص پذیرفته شده خود، مورد معامله قرار می‌گیرند. در این نوع بازار واحد پولی، به‌عنوان واسطه معاملات می‌تواند در بخش‌های مختلف بازار به‌راحتی جابه‌جا شود و هیچ‌گونه محدودیتی برای آن وجود ندارد. در واقع ما می‌توانیم نقدینگی خود را به‌راحتی در بخش‌های مختلف بازار و تحت قوانین آن به گردش دربیاوریم.کار بازارها قرار دادن دو طرف، یعنی خریداران و فروشندگان در یک مکان است تا آن‌ها بتوانند به‌سادگی یکدیگر را پیدا کنند
بازار كالا و خدمات، به دلیل قدمت و به‌خاطر تأمین‌کنندگی نیازهای كلی انسان‌ها، از وسعت بسیار زیادی برخوردار است. در این بازار آنچه ارزش كالا و خدمات را تعیین می‌کند، عرضه و تقاضاست. تقاضا متناسب با نیاز انسان‌ها تغییر می‌کند. در قبال افزایش تقاضا و ثبات عرضه، افزایش قیمت‌ها حادث می‌شود كه امروزه ما آن را به نام تورم می‌شناسیم، از تورم به‌عنوان بیماری اقتصاد نام‌برده می‌شود و اكثریت یا بهتر است بگوییم كلیه حکومت‌ها تلاش می‌کنند تا تورم را به حداقل ممكن برسانند. تورم باعث ایجاد شغل‌های كاذب می‌شود. به همین دلیل دولت‌ها و شبكه اقتصادی كشورها سعی می‌کنند با ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا، تورم را كنترل كنند.
- بازار پول و ارز:
بازاری برای دادوستد پول و دیگر دارایی‌های مالی جانشین نزدیک پول است که سر رسید کمتر از یکسال دارند. به عبارت صحیح‌تر می‌توان از بازار پول به‌عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه‌مدت با ویژگی اندک بودن ریسک عدم پرداخت، نقدشوندگی بالا و نوسان کم نام برد. تمرکز فعالیت این بازار در استفاده از ابزارهایی است که به اشخاص و بنگاه‌های تجاری این امکان را دهد تا به‌سرعت نقدینگی خود را به میزان مطلوب درآورند.
بانک‌ها، مؤسسات مالی و اعتباری و سایر مکان‌هایی که دادوستد ابزارهای مالی بازار پول در آن انجام می‌شود، تشکیل‌دهنده بازار پول هستند. مشارکت‌کنندگان در بازار پول، افراد یا واحدهای دارای مازاد نقدینگی هستند که به‌عنوان پس‌انداز کننده، منابع خود را از طریق مستقیم یا غیرمستقیم با سررسیدهای کوتاه‌مدت در اختیار واحدهای نیازمند منابع مالی قرار می‌دهند.مهم‌ترین رسالت بازار پول ایجاد تسهیلات برای واحدهای اقتصادی به‌منظور تأمین نقدینگی به معنای کوتاه‌مدت آن و نیز تأمین سرمایه در گردش است. ازجمله ابزارهای موجود در این بازار می‌توان از اسناد خزانه، پذیرش بانکی، اوراق اجاره و گواهی سپرده نام برد.
- بازار سرمایه:
بازار سرمایه به بازارهای مالی جهت خریدوفروش ابزارهای مالی، با سررسید بیشتر از یکسال و دارایی‌های بدون سررسید، اطلاق می‌شود. بازار سرمایه پلی است که پس‌انداز واحدهای اقتصادی دارای مازاد مانند شرکت‌ها یا دولت‌ها را به واحدهای سرمایه‌گذاری که بدان نیازمندند، انتقال می‌دهد؛ بنابراین بازار سرمایه، واحدهای پس‌انداز و سرمایه‌گذاران را با یکدیگر ارتباط می‌دهد. این بازار نقش مهمی در تجمیع سرمایه‌های اندک و پراکنده و تأمین مالی شرکت‌ها، واحدهای صنعتی و تولیدی در قالبی منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف دارد. نهادهای فعال در این بازار عبارت‌اند از بورس اوراق بهادار، بورس کالا، بانک‌های سرمایه‌گذاری، کارگزاران، معامله‌گران، بازارگردانان، مشاوران سرمایه‌گذاری، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و...
سهام عادی، سهام ممتاز، اوراق مشارکت، قراردادهای اختیار معامله و... ازجمله ابزارهای تأمین مالی در این بازار به‌حساب می‌آید. بازار سرمایه نسبت به بازار پول بسیار گسترده‌تر و از تنوع ابزاری بیشتری برخوردار است. کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته بیشتر شراکت محور(بورس محور) هستند و کشورهای توسعه نیافته بیشتر بانک محور(وام محور) هستند.