یکشنبه 2 دی 1397

چرا توجه به «هزینه فرصت» و «تورم» مهم است؟

سرمایه‌گذاری در یک ‌کلام و خیلی ساده عبارت است از اینکه هزینه‌های مصرفی و جاری کنونی را به امید کسب بازده بیشتر در آینده به تعویق بیندازیم. به بیان دیگر، سرمایه‌گذاری خرید دارایی سرمایه‌ای یا اوراق بهاداری است که با گذشت زمان منجر به ایجاد درآمد(بازده) و افزایش ارزش برای سرمایه‌گذار خواهد شد.

 

در کنار سرمایه‌گذاری، دو واژه «هزینه فرصت» و «تورم» نیز مفهوم خاصی پیدا می‌کند. در اقتصاد، ما با کمیابی مواجه هستیم و به‌عبارت‌دیگر علم اقتصاد علم تخصیص بهینه منابع کمیاب به خواسته‌ها و نیازهای نامحدود بشر است. در کنار مفهوم کمیابی، مفهوم هزینه فرصت قابل تعریف است. هرگاه ما تصمیم به استفاده از یک منبع می‌گیریم، در واقع از فرصت استفاده کردن از آن منبع در جایی دیگر و به شکلی دیگر، چشم‌پوشی کرده‌ایم. این موضوع به‌کرات در زندگی روزمره ما قابل‌مشاهده است، جایی که ما دائماً در حال تصمیم‌گیری هستیم که با درآمد و زمان محدود خودمان ‌چه‌کاری انجام دهیم؛ مثلا اگر به خاطر درس خواندن، کار خود را رها کنیم، درآمدی را که به خاطر درس خواندن ازدست‌داده‌ایم، هزینه فرصت درس خواندن است؛ مثلا با خرید یک خودرو لوکس علاوه بر اینکه این ماشین هزینه‌های مختلف مانند بیمه، استهلاک، تعمیر و نگهداری و... دارد، ما یک هزینه فرصت بزرگ هم داریم و آن از دست دادن حداقل سود ماهیانه پولی است که بابت ماشین صرف کردیم.

  هرگاه ما تصمیم به استفاده از یک منبع می‌گیریم، در واقع ما از فرصت استفاده کردن از آن منبع در جایی دیگر و به شکلی دیگر، چشم‌پوشی کرده‌ایم  

خرید دارایی باعث ورود پول به جیب ما و هزینه باعث خروج آن می‌شود. برخی از افراد، خرید ماشین، وسایل خانه و... را دارایی به شمار می‌آورند، ولی در واقع آن‌ها هزینه هستند. در اقتصادهای پویا، حتی خرید ملک و خانه، دارایی به‌حساب نمی‌آید.(فقط در اقتصادهای غیر مولد و بیمار است که فرد با خرید ملک یا حتی ماشین، سرمایه‌گذاری می‌کند! آن‌هم به دلیل تورم مزمن و افت همیشگی پول ملی است، اما در اقتصادهای توسعه‌یافته و مولد، خرید خودرو، وسایل منزل، خرید ملک و مسکن دارایی محسوب نمی‌شود و جزو کالاهای مصرفی و هزینه‌ای به‌حساب می‌آیند)

براساس دیدگاه بزرگان مالی جهان، افراد ناموفق، سخت برای پول کار می‌کنند، درحالی‌که افراد موفق، پولشان برایشان کار می‌کند (در تمام ساعات شبانه‌روز و حتی در خواب و ایام تعطیل) این جمله زوایای دیگر قدرت سرمایه‌گذاری و ارزش دارایی واقعی را به ما نشان می‌دهد. از جمله دارایی‌های مولد می‌توان از سهام، اوراق مشارکت، سپرده بانکی و... نام برد.

در کشور ایران به‌واسطه وجود تورم و افت ارزش پول، سرمایه‌گذاری، اهمیت ویژه و پررنگ‌تری نسبت به سایر کشورها دارد؛ زیرا درصورتی‌که پول و ثروت فرد به شکل درست و اصولی سرمایه‌گذاری نشود، به‌مرور زمان و در اثر تورم، مدام از ارزش آن کاسته می‌شود و قدرت خرید فرد به شکل چشم‌گیری افول می‌کند. سرمایه‌گذاری درست و اصولی به معنی سرمایه‌گذاری در دارایی است که بازدهی بالاتری از نرخ تورم داشته باشد؛ مثلا اگر شما پول خود را در یک سپرده بانکی با نرخ سود سالیانه 20درصد بگذارید، درحالی‌که نرخ تورم در آن کشور سالی 30 درصد بوده باشد، شما نه‌تنها بازدهی کسب نکرده‌اید، بلکه 10 درصد افت ارزش پول داشته و گویی 10 درصد هزینه نگهداری پول به بانک پرداخت کرده‌اید!