قانون عرضه و تقاضا (Law of Supply and Demand)

قانون عرضه و تقاضا (Law of Supply and Demand)، تئوری است که اثر متقابل بین تامین منابع و تقاضا برای آن منابع را توضیح می‌دهد. این تئوری اثر در دسترس بودن یک محصول خاص و خواسته (تقاضا) برای آن محصول را روی قیمت آن محصول مشخص می‌کند.

به طور کلی، عرضه کم و تقاضای زیاد، باعث افزایش قیمت می‌شود و بالعکس هرچقدر عرضه بیشتر باشد و تقاضا کمتر، قیمت تمایل به کاهش دارد.

عرضه و تقاضا

قانون عرضه و تقاضا، یکی از قوانین ابتدایی اقتصادی است که تقریبا همه اصول اقتصادی را به طریقی به هم پیوند داده است. در عمل، عرضه و تقاضا تا زمانی که در بازار یک قیمت تعادلی یافت شود به واکنش می‌دهند. با این حال، چندین فاکتور می‌تواند روی عرضه و تقاضا تاثیر بگذارد و باعث شود آنها به روش‌های مختلفی کاهش یا افزایش یابند.

چگونه عرضه و تقاضا باعث ایجاد یک قیمت تعادلی می‌شوند؟

قیمت تعادلی قیمتی است که در آن، تولیدکننده می‌تواند همه محصولاتی که قصد فروش دارد را بفروشد و خریدار می‌تواند همه محصولاتی که می‌خواهد را بخرد.

برای درک چگونگی کارکرد عرضه و تقاضا برای موازنه قیمت، تصور کنید یک کسب و کار، محصولی جدید را ارائه کرده است.

قیمت بالاتری برای محصول در نظر گرفته می‌شود ولی خریداران کمی آنرا خریداری می‌کنند. آن کسب و کار پیش‌بینی کرده که تعداد بیشتری از محصول را خواهد فروخت ولی به دلیل کمبود علاقه خریداران، انبارهایش پر از محصول شده است.

به خاطر وجود عرضه زیاد، آن کسب و کار قیمت محصول را پایین می‌آورد. تقاضا بالا می‌رود ولی با کاهش تدریجی عرضه، کسب‌وکار قیمت را افزایش می‌دهد تا زمانی که یک قیمت خوب و تعادلی برای تنظیم میزان عرضه محصول و تقاضای مشتری بیابد.

عوامل تاثیرگذار بر عرضه

مثال فوق، فقط عرضه توسط یک کسب و کار را در نظر گرفته است. در دنیای واقعی، عرضه توسط فاکتورهای بسیار زیادی تعیین می‌شود. عواملی مانندظرفیت تولید، هزینه تولید مانند حقوق نیروی کار، مواد اولیه و تعداد رقبا، به طور مستقیم روی میزان تولید و عرضه آن کسب و کار تاثیر می‌گذارند.

عوامل فرعی مانند در دسترس بودن مواد اولیه، آب و هوا و قابل اتکا بودن زنجیره عرضه نیز می‌توانند روی عرضه یک محصول تاثیر بگذارند.

عوامل تاثیرگذار بر تقاضا

برای تقاضای یک محصول، عواملی مانند کیفیت و هزینه یک محصول و… تاثیرگذار است. تعداد محصولات جایگزین‌ در دسترس، میزان تبلیغات و تغییرات در قیمت محصولات مکمل نیز روی میزان تقاضا تاثیر می‌گذارد.

به طور مثال، اگر قیمت کنسول‌های بازی‌های رایانه‌ای افت کند، ممکن است تقاضا برای خرید بازی آن کنسول افزایش یابد، زیرا افراد بیشتری کنسول بازی را خریداری کرده و این موضوع باعث افزایش تقاضا برای خرید بازی می‌شود.

آیا عرضه و تقاضا فقط روی قیمت تاثیر می‌گذارند؟

قانون عرضه و تقاضا فقط روی قیمت تاثیر نمی‌گذارد و می‌تواند برای توضیح سایر فعالیت‌های اقتصادی نیز استفاده شود. برای مثال، بیکاری بالاست و تعداد زیادی نیروی کار وجود دارد، در نتیجه، کسب و کار تمایل به کاهش حقوق دارند.

بالعکس، وقتی نرخ بیکاری پایین است، نیروی کار نیز کم است و در نتیجه برای جلب نیروی کار، کارفرمایان تمایل به افزایش حقوق‌ها دارند.

به همین ترتیب، در دنیای سرمایه‌گذاری در بورس، عرضه و تقاضا می‌تواند تعیین کننده قیمت یک سهام در بازار باشد.