فناوری بلاک‌چین چگونه کار می‌کند؟
برای سرمایه‌گذارانی که با دنیای کریپتوکارنسی ناآشنا هستند، یکی از جنبه‌های گیج کننده و مبهم می‌تواند “فناوری بلاک چین” باشد.
فناوری بلاک‌چین همان قدرتی است که از فضای ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کند و بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که بلاک‌چین چیزی فراتر از ارزهای دیجیتال است و کاربردهای زیاد دیگری دارد.
در این میان نیز ممکن است در خصوص موسسات مالی و یا حتی شرکت‌های بزرگی در سراسر جهان شنیده باشید که به دنبال پیدا کردن راه هایی هستند که بتوانند فناوری بلاک‌چین را با شیوه‌های سنتی خود ادغام کنند.
اما فناوری بلاک‌چین دقیقا چیست و چگونه کار می‌کند؟
3 اجزای اصلی بلاک چین:
در واقع بلاک‌چین را می‌توان به عنوان ترکیبی از چندین تکنولوژی متفاوت که از قبل وجود داشته دانست. درحالیکه این تکنولوژی‌ها به خودی خود جدید نیستند اما شیوه‌ی ترکیب و اعمال‌شان مهم است.
این سه تکنولوژی عبارتند از:
- رمزنگاری کلید خصوصی
- یک شبکه توزیع شده (distributed network) که شامل دفتر کلی مشترک (shared ledger) است
- ابزار حسابداری برای تراکنش‌ها و سوابق مرتبط با شبکه
برای نشان دادن تکنولوژی کلیدهای رمزنگاری خصوصی، تصور کنید که دو نفر مایل به انجام یک تراکنش آنلاین هستند.
هر یک از این افراد دو کلید در اختیار دارند: یکی از آنها خصوصی و دیگری عمومی است.
با ترکیب کلیدهای عمومی و خصوصی، این جنبه از رمزنگاری به افراد اجازه می‌دهد تا یک نقطه مرجع هویت دیجیتالی ایمن (digital identity reference point) را ایجاد کنند.
این هویت مطمئن جزء اصلی تکنولوژی بلاک‌چین است و کلید عمومی و خصوصی (با هم) امضایی دیجیتالی ایجاد می‌کنند که یک ابزار مفید برای صدور و کنترل مالکیت به حساب می‌آید.
سپس عنصر “امضای دیجیتال” کریپتوکارنسی با مولفه فن‌آوری شبکه توزیعی ترکیب می‌شود.
تکنولوژی بلاک‌چین به عنوان شبکه‌ای بزرگ از افراد تلقی می‌شود که می‌توانند به عنوان validators (اعتبار سنج) عمل کنند تا به اجماعی در خصوص موارد مختلف از جمله تراکنش‌ها دست یابند. این فرآیند توسط تصدیق ریاضی تایید می‌شود و برای ایمن کردن شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
با ترکیب استفاده از کلیدهای رمزنگاری با یک شبکه توزیع شده، بلاک‌چین انواع جدیدی از تعاملات دیجیتال را فراهم می‌کند.
فرایند تایید
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های فن‌آوری بلاک چین، روش تأیید و اعتباربخشی تراکنش‌هاست.
در مثال بالا، که در آن دو نفر مایل به انجام یک تراکنش آنلاین بودند (هر یک با یک کلید خصوصی و یک کلید عمومی)، بلاک‌چین به فرد اول اجازه می‌دهد (شخص A) تا از کلید خصوصی خود برای ضمیمه اطلاعات مربوط به تراکنش به کلید عمومی شخص دوم (شخص B) استفاده کند.
این اطلاعات با هم بخشی از یک بلاک را تشکیل می‌دهند، که شامل یک امضای دیجیتال و همچنین نشانگر زمانی و سایر اطلاعات مرتبط با تراکنش است (اما نه هویت افراد درگیر در آن تراکنش).
سپس این بلاک در سراسر شبکه بلاک‌چین به تمام نودها یا سایر اجزای شبکه انتقال داده می‌شود که پس از آن به عنوان validators برای تراکنش عمل می‌کند.
همه این ارسال اطلاعات و اعتباربخشی بلاک‌ها نیازمند توان محاسباتی بالایی است. به لحاظ عملی، ممکن است غیر واقعی به نظر برسد که از میلیون‌ها کامپیوتر در سراسر جهان انتظار داشته باشیم که تمام توان محاسباتی و سایر منابع را به این تلاش اختصاص دهند.
یکی از راه حل‌های این مساله برای شبکه بلاک‌چین، ماینینگ (استخراج) است. ماینینگ مربوط به یک موضوع اقتصادی سنتی به نام “تراژدی عام” (به انگلیسی tragedy of the commons) است.
به بیان ساده این مفهوم، وضعیتی را نشان می‌دهد که در آن افرادی که هر کدام به طور مستقل براساس علایق خود عمل می‌کنند، تمایل دارند برخلاف منافع مشترک همه کاربران در نتیجه کاهش منابع از طریق عمل خود در سطح جمعی رفتار کنند.
در فرآیند اعتبارسنجی بلاک‌چین، فردی که بخش کوچکی از توان محاسباتی خود را ارایه می‌دهد تا به شبکه خدمتی کند، در نتیجه‌ی آن پاداشی به دست می‌آورد. با این اقدام که برخلاف منافع شخصی است (با هدف کسب پاداش: در این مورد مقدار کمی از یک کریپتوکارنسی)، این فرد انگیزه کمک و خدمت‌رسانی به نیازهای شبکه‌ای گسترده‌تر را دارد.
زنجیره‌ای از بلاک‌ها
چرا در کل، این فرآیند پیچیده‌ی اعتبارسنجی (validation) باید طی شود؟
برای شبکه‌های بلاک‌چین، این گامی بسیار مهم به سوی کسب اطمینان از این موضوع است که کریپتوکارنسی‌ها در چندین تراکنش به صورت هم زمان صرف نشوند (این مفهوم به عنوان double-spending شناخته می‌شود).
به منظور محافظت در برابر double-spending، شبکه‌های بلاک چین باید اطمینان حاصل کنند که کریپتوکارنسی‌ها هم منحصر به فرد و هم دارای ارزش هستند.
یکی از راه‌های ارائه این خدمات، وجود داشتن نودها (Nodes) درون شبکه بلاک‌چین است تا به عنوان اجزای سیستم دفتر کل عمل کنند و از طریق حل مشکلات پیچیده ریاضی، تاریخچه‌ای از تراکنش‌ها را برای هر کریپتوکارنسی حفظ کنند.
این نودها (Nodes) برای تایید یا رد کردن بلاک‌هایی که نشان‌دهنده‌ی بیت‌های (bits) اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها هستند، استفاده می‌شوند.
اگر اکثر اپراتورهای نود به راه حل واحدی برای یک مشکل برسند، بلاک تایید می‌شود و به زنجیره‌ای از بلاک‌ها که قبل از آن وجود داشتند افزوده می‌شود. این بلاک جدید زمان‌بندی شده است و احتمالا حاوی اطلاعاتی در خصوص جنبه‌های مختلف تراکنش‌های گذشته است.
این نقطه جایی است که بسته به شبکه‌ی خاص امکانی برای تغییر وجود دارد:
برخی از شبکه‌های بلاک چین شامل انواع خاصی از اطلاعات در بلاک‌های خود هستند در حالی که برخی دیگر شامل مجموعه‌های متفاوتی از اطلاعات هستند.
این همان جنبه بلاک‌چین است که برخی افراد معتقدند بیش‌ترین پتانسیل را برای برنامه‌های آینده فراهم می‌کند.
داده‌هایی که بلاک‌ها را در یک بلاک‌چین تشکیل می‌دهند (مانند همانی که متناظر با بیت‌کوین است)، برای مثال با تراکنش‌های گذشته که بین افراد مختلف صورت گرفته و به عنوان یک سابقه عمومی برای تمام تراکنش های گذشته عمل کرده است، ارتباط دارد.
اما داده‌های موجود در بلاک‌ها اساسا می‌توانند هر چیزی باشند.
برای مثال برای دولت‌ها، جنبه‌های فن‌آوری بلاک‌چین ممکن است در اعتبارسنجی تراکنش‌ها مفید باشد، که معمولا این اتفاق از طریق رژیم‌های انطباق انجام می شود.
فن‌آوری بلاک‌چین می‌تواند برای ارایه مسیرهای بازرسی یا ایجاد ارتباطات جدید بین موسسات مالی مختلف و شرکای بالقوه مفید باشد.
دیگر جنبه‌های دنیای مالی بلاک‌چین ممکن است قادر به ساده کردن روند تسویه حساب‌ها و توافقات باشد که به طور سنتی ممکن است روزها طول بکشد.
همچنین این تکنولوژی می‌تواند با ترجمه پروسه قانونی به کد، به اتوماتیک‌سازی مطابقت با قانون کمک کند. (به طور مثال برای انواعی از تراکنش‌های خاص یا مسدود کردن سایر تراکنش‌ها)
در داخل و خارج از دنیای مالی، کاربردهای وسیعی برای فن‌آوری بلاک چین وجود دارد. با این حال، همانند هر تکنولوژی جدید، کاملا مشخص نیست که چگونه می‌توان از قابلیت‌های قدرتمند بلاک‌چین استفاده کرد.
اما با گذشت زمان، این احتمال وجود دارد که آزمایش‌های پی در پی، روش‌های جدیدی را برای استفاده از بلاک‌چین جهت اهداف مختلف و همچنین موثر، کارآمد، ایمن و قدرتمندتر کردن آن ارائه دهند.
در عین حال نیز، بزرگ‌ترین شبکه‌های بلاک‌چین مانند آن‌هایی که برای ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین استفاده می‌شوند، به رشد خود ادامه خواهند داد.