بورس شانگهای؛ رمز تحولات چین در سال های اخیر

شانگهای اولین شهر چینی بود که شاهد ظهور سهام، معاملات سهام و بورس اوراق بهادار بود. بورس سهام شانگهای (SSE) از بازارهای بزرگ بورس در جهان است که در سال 1990 (26 نوامبر) فعالیت خود را در چین آغاز کرد.

در حال حاضر این بازار از لحاظ ارزش، ششمین بازار در جهان شناخته می‌شود و در مقایسه با بورس اوراق بهادار شنزن (SZSE) و بورس اوراق بهادار هنگ‌کنگ (SEHK) SSE از ارزش بالاتری برخوردار است.

بورس شانگهای دسترسی به بازار سرمایه‌گذاری را برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی فراهم کرده و همین موضوع یکی از دلایل پیشرفت این بازار بوده است. در واقع جذب سرمایه‌گذاران خارجی وظیفه‌ای است که دولت چین بر عهده این بازار سرمایه گذاری قرار داده و بورس شانگهای نیز به خوبی از انجام وظیفه سربلند شده است.
 

همچنین برای تقویت همکاری و افزایش سرمایه‌گذاری در سال 2014 بین این سه بازار بورس قراردادی به نام Stock Connect شکل گرفت.

تاریخچه معاملات در شانگهای

از اواسط دهه 1800، شانگهای به‌عنوان مرکز مالی شرق دور شهرت یافت. این شهر به‌عنوان محل اصلی برای حمل‌ونقل و تجارت، واقع در دلتای رودخانه یانگ تسه شناخته می‌شد.

پس از مدتی جوامع آمریکایی، بریتانیایی و فرانسوی توانستند به‌طور مستقل وارد معامله با بازارهای چین شوند و در نتیجه، بازرگانان و تولیدکنندگان به شانگهای رفتند تا تجارت را با استفاده از طیف گسترده‌ای از دارایی‌های خود انجام دهند.

بورس سهام در شانگهای در اوایل دهه 1860 آغاز شد. همچنین 31 سال بعد در سال 1891، انجمن سهام‌داران شانگهای تأسیس شد که به‌عنوان شکل ابتدایی بورس اوراق بهادار در چین در نظر گرفته شد.

بعدا در سال‌های 1920 و 1921، بورس کالاهای امنیت شانگهای و بورس اوراق بهادار چینی شانگهای شروع به فعالیت کردند.

در دهه 1930، شانگهای به‌عنوان مرکز مالی شرق دور افتتاح شد. جایی که هر دو سرمایه‌گذار چینی و خارجی می‌توانستند سهام، اوراق قرضه، اوراق قرضه دولتی و آینده تجارت را خریداری کنند.

در سال 1946 بود که شانگهای، بورس اوراق بهادار شرکت، آموزشی ویبولیتین بر اساس مبادله امنیت چین ایجاد شد. البته سه سال بعد در سال 1949 عملیات به صورت کامل متوقف شد.

در واقع تجارت در این منطقه تا زمانی که بندر شانگهای به اشغال ژاپنی‌ها در جنگ جهانی دوم درآید به‌سرعت پیش می‌رفت. پیروزی حزب کمونیست در سال 1949 دوره تجاری محدودی را برای چینی‌ها به وجود آورد که تا سال 1980 ادامه یافت.

در نیمه دوم قرن بیستم، بازارهای شانگهای به بازارهای برتر در زمینه سهام و اوراق قرضه دولتی تبدیل شدند. یک دهه پس ‌از آن که دولت چین سیاست استراتژیک ” opening up ” را تصویب کرد بازار بورس شانگهای شکل گرفت. 1990 میلادی سالی است که این بورس به شکل امروزی ایجاد شده و به روند خود ادامه داده است.

قوانین در بورس شانگهای

بازار بورس شانگهای فرصت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری را در چارچوب قانونی سختگیرانه و تحت نظارت سازمان‌های زیر ارائه می‌دهد.

• مجمع عمومی: مجمع عمومی به‌عنوان مقام عالی‌رتبه عمل می‌کند.
• هیئت‌مدیره: با نظارت بر عملیات شورای حکام تصمیم‌گیری‌های لازم را اتخاذ می‌کند.
• دفتر رئیس‌جمهور: دفتر رئیس‌جمهور به‌عنوان یک ارتباط بین ادارات اجرایی و هیئت‌مدیره عمل می‌کند.
• هیئت نظارت: هیئت نظارت مسئول نظارت بر مسئولیت‌ها و پایبندی به قوانین موجود است.

بورس شانگهای در سطح جهانی عضویت در چندین سازمان بین‌المللی تجارت را نیز پذیرفته است:

• سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار (IOSCO)
• فدراسیون بورس مبادلات آسیا و اقیانوس آرام (AOSEF)
• فدراسیون جهانی مبادلات (WFE)
• انجمن بین‌المللی سرمایه بازار (ICMA)
• طرح پایدار بورس اوراق بهادار سازمان ملل

در حال حاضر این بازار با توجه به پتانسیل و رشدی که در سال‌های اخیر داشته، تبدیل به یک مقصد اصلی برای سرمایه‌گذاران خارجی شده است. این بازار همچنین در سال 2016 دومین بازار از لحاظ مبادله سهم در آسیا بود. در سال 2018 بازار بورس شانگهای 1408 شرکت، 11،484 اوراق بهادار و 1452 سهام را در خود جای داده بود.

شرایط ورود شرکت‌ها به بازار سهام شانگهای

شرکت‌هایی که قصد خرید و فروش سهام خود در بورس شانگهای را دارند باید موارد زیر را در نظر بگیرند:

• این شرکت باید دارای تصویب CSRC باشد.
• شرکت باید سرمایه کلی سهام بیش از RMB (رمینی) 50 میلیون داشته باشد.
• مقدار سهام عمومی باید بیش از 25 درصد از کل سهام صادر شده باشد، مگر اینکه کل سرمایه شرکت بیش از 400 میلیون RMP باشد. در این صورت درصد آن فقط به 10 درصد کاهش می‌یابد.
• این شرکت نباید طی سه سال گذشته هیچ‌گونه اقدامات غیرقانونی یا گزارش مالی نامعتبر داشته باشد.

گزارش‌های موردنیاز در سهام شانگهای

بورس شانگهای شرکت‌های موجود در این مجموعه را ملزم به ارائه گزارش‌های مالی دوره‌ای می‌کند که باید طبق قوانین موجود در زمان‌های مشخصی ارائه شوند.

مثلاً گزارش سالانه باید ظرف چهار ماه از پایان هرسال مالی گزارش شود. گزارش دوماهه پس از پایان نیمه اول هرسال مالی، و گزارش سه‌ماهه در یک ماه از پایان سه ماه اول و پایان نه ماه اول سال مالی ارائه می‌شوند.

همچنین لازم است که گزارش سه‌ماهه اول، قبل از گزارش سالیانه سال گذشته منتشر شود. همچنین در نهایت این گزارش‌های باید توسط یک شرکت حسابرسی معتبر واجد شرایط مربوط به کسب‌ و کارهای اوراق بهادار بررسی شوند.

سیستم تعبیه شده در زمینه بررسی عملکرد شرکت های بورس شانگهای کمک می کند تا پویایی این بورس حفظ شود. پویایی که لازمه چنین بورس مهمی در شرق آسیا است و عدم توجه به آن ممکن است بر اقتصاد کل دنیا تاثیر بگذارد.

اقتصاد چین و بورس شانگهای

انتقال چین از یک کشور درحال‌توسعه به بازارهای جهانی موجب ایجاد تقاضاهایی از سوی شرکت‌های چینی برای ارائه سهام در سطح بین‌المللی شد. دوره رونق اقتصادی چین بین سال‌های 2005 تا 2010 بود که با رشد منظم و قوی در تولید ناخالص داخلی (GDP) همراه شد.

در سال 2007 با 14.23٪ تولید ناخالص داخلی، چین به‌عنوان یک ابرقدرت اقتصادی نوظهور مشهور شد.

در سال 2010، پس از بحران اعتبار جهانی، عملکرد در بخش سهام و واردات رونق یافت. در این سال، دو بخش واردات و سهام به درآمدی 60 درصدی دست یافتند. این سطح بالا از عملکرد، توجه شرکت‌ها و سهامداران را در سراسر جهان به چین جلب کرد و پس‌ازآن این کشور شاهد وجود نام‌های تجاری معتبری از قبیل اپل، شرکت فورد موتور، کوکاکولا و استارباکس در این زمینه شد.

با توجه به سطوح بالای سرمایه‌گذاری و نیروی کار عظیم در این کشور، چین به یک رهبر اقتصاد جهانی تبدیل شده و به لحاظ فنی به‌عنوان یک اقتصاد مبتنی بر خدمات طبقه‌بندی شده است.

به نظر می رسد بورس شانگهای یکی از عوامل تحرک اقتصاد در چین است. این بورس کمک می کند تا سرمایه گذاری های خارجی به سمت چین روانه شوند. در نتیجه نیروی کار آماده و ارزان قیمت چینی نیز مشغول به کار شده و نظام موجود در چین به روال خود ادامه می دهد.

بحضور شرکت های بزرگ تجاری دنیا در چین و سرمایه گذاری در بخش های مختلف این کشور، کمک کرده تا حتی در زمان وضعیت نابسامان اقتصادی دنیا، وضعیت شاخص بورس در شانگهای مثبت باشد.

دولت چین با توجه و رصد دقیق بازارهای جهانی را مد نظر قرار داده است. به نظر می رسد با توجه به وضعیت فعلی اقتصاد جهانی، چین در سال های آتی بتواند به عنوان یکی از اصلی ترین بازیگران اقتصادی در دنیا مطرح شود و بورس شانگهای به عنوان یکی از موتورهای متحرکه این وضعیت خواهد بود.

سخن پایانی

سعی کردیم در یک مطلب کوتاه به نکاتی در مورد بورس شانگهای اشاره کنیم. بورسی که شاید در آینده دنیا، جایگاهی مهم‌تر از حال حاضر داشته باشد.

آشنایی با بورس شانگهای و سیاست‌گذاری های خاص این بازار نیاز به مطالعه و بررسی بیشتری دارد. در آینده بیشتر به این بورس و شرکت هیا فعال در آن می پردازیم.