اعتراض به برگ قطعی مالیات

کسب اطلاع از کلیات و مفاهیم مربوط به امور اقتصادی و دارایی، برای هر شخص حتی آنهایی که جز برای امور شخصی و خانوادگی خود، فعالیت اقتصادی خاص دیگری ندارند، می‌تواند سودمند و تا حد زیادی موثر باشد.

یکی از اصلی‌ترین این مفاهیم، مالیات و ضوابط و چارچوب‌های آن است؛ به ویژه اگر قصد ورود به کسب و کار هرچند کوچکی را داشته باشید.

شاید تصور کنید که این موضوعات را می‌توان به وکیل یا کارگزار امور دارایی سپرد و نیازی نیست مدیران یک مجموعه از چنین ساز و کارهایی اطلاع داشته باشند. همچنین در بسیاری از شرکت های حسابدار است که باید از چنین اطلاعاتی برخوردار باشد.
 

البته بهتر است توجه کنید که آگاهی مدیران یک مجموعه، حتی گروه‌های کوچک تولیدی و خدماتی، از قوانین مختلف مالی، برای تصمیمات و برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری راهبردی شرکت ضروری است.

چه بسا موارد خاصی که مدیریت بدون آگاهی از مناسبات مالیاتی و دارایی، تصمیماتی می‌گیرد که در آینده منجر به زیان اقتصادی می‌شود. 
زمانی اهمیت این قضیه بیشتر درک می‌شود که فراموش نکنید گاهی عملکرد یک مدیر و سیاست‌گذاری او بدون توجه به بایدها و نبایدهای مالیاتی، پس از مدتی می‌تواند به صورت جرائم اقتصادی شناخته شده و بدون سوء نیت از طرف مدیر، به عنوان یک یا چند تخلف اقتصادی مورد پیگرد قرار گیرد.

مالیات قطعی چیست؟

از جمله سرفصل‌های مرتبط با امور دارایی، برگ قطعی مالیات است که معمولا به نام مالیات قطعی نیز مطرح می‌شود.

قبل از تعریف کامل مالیات قطعی، لازم به توضیح است که مالیات تعیین شده برای یک مجموعه، در مرحله اول غیر قطعی و به نوعی بدوی است. از این رو زمانی که این مالیات اعلام می‌شود، پرداخت کننده طبق قانون حق دارد از جزئیات آن آگاه باشد.

به عنوان مثال، چگونگی محاسبه مالیات بر اساس تراکنش‌‌ها و میزان دارایی و … به علاوه اسامی و مشخصات و منصب افراد بررسی و محاسبه کننده مالیات، اطلاعاتی هستند که پرداخت کننده قادر است آن‌‌ها را درخواست و در مدت زمان مشخصی دریافت کند.

ادعای مودی یا مالیات دهنده، اولین مرحله از تعیین مالیات را شکل می‌‌دهد. به این معنی که میزان مالیات محاسبه شده بر اساس اظهارنامه‌‌ای است که مودی تنظیم کرده و تحویل می‌دهد.

همین اظهارنامه نیز امکان اصلاح و بازبینی و تغییر البته بر اساس مقررات را دارد و تشخیص و تعیین مالیات بر اساس آخرین اظهارنامه ارائه شده، تراز مالی و دفاتر ثبت وی، محاسبه می‌گردد.

مالیات تعیین شده در قالب «برگ تشخیص مالیات» به مودی ابلاغ می‌‌شود و از زمان ابلاغ، سی روز برای بازبینی محاسبات، کسب اطلاع از فرآیند محاسبه و همچنین اعتراض به عدد اعلام شده، فرصت دارد. این میزان ابلاغی، هنوز قطعی نشده و در صورت اعتراض به آن، موضوع در هیات اختلاف مالیاتی، مطرح و بررسی می‌‌شود.

البته برای رسیدگی به اعتراض و اختلافات، هیات و گروه‌‌های دیگری نیز تعیین شده‌‌اند و تا زمانی که اختلاف به نتیجه نرسد، در در مورد آن رای قطعی صادر نمی‌‌شود.

به همین ترتیب، مالیات قطعی شده نیز بر اساس رای این مراجع اعلام می‌‌شود. یعنی با فرض این‌‌که اعتراض به هیات اختلاف مالیاتی بدوی برسد یا در هیات تجدید نظر بازبینی شود، رای هر کدام از آن‌‌ها در حکم مالیات قطعی خواهد بود.

در صورتی که مالیات دهنده پس از ابلاغ برگ تشخیص مالیات، به ارقام و نتیجه مندرج در آن هیچگونه اعتراضی نکند، همین ارقام به عنوان مالیات قطعی برای وی صادر می‌‌شوند.

مالیات قطعی، به مثابه حکم قانونی است و مودی باید در اولین فرصت به پرداخت آن اقدام کند؛ چرا که از اینجا به بعد، عدم پرداخت به عنوان تخلف مالیاتی و بر علیه مودی مد نظر قرار می‌‌گیرد.

مرجع اصلی این مسائل، سازمان امور مالیاتی کشور است و در صورتی که پرداخت کننده از پرداخت مالیات قطعی سرپیچی کند، این سازمان اختیار و قدرت قانونی کافی برای برخورد اجرایی و اعمال جرائم سنگین را دارد.

بلوکه کردن حساب‌‌ها از جمله یکی از رایج‌‌ترین راهکارهای تنبیهی به شمار می‌‌رود.

اعتراض به مالیات قطعی

در شرایط خاص و زمانی که مهلت یک ماهه پس از ابلاغ برگ تشخیص گذشته باشد و رای هیات بدوی مورد تائید نباشد، باز هم روش‌‌های دیگری برای اعتراض وجود دارد.

لازم به تاکید است که اعتراض به مالیات قطعی بدون طی کردن مراحل اعتراض به برگ تشخیص و هیات بدوی، امکان‌‌پذیر نخواهد بود.

نکته مهم دیگری که در اینجا نباید فراموش کرد، امکان شکایت دو طرفه هم از سوی مودی و هم از سوی کارشناس اداره مالیات است. به عبارت دیگر، هم مودی و هم کارشناس می‌‌توانند نسبت به میزان مالیات قطعی اقامه اعتراض کنند. ماده 251 قانون مالیات‌‌های مستقیم، مرجع شناخته‌‌شده‌‌ای برای این شرایط محسوب می‌‌شود.

از جمله یکی از روش‌‌های اعتراض به مالیات قطعی، طرح در شورای عالی امور مالیاتی است. سی روز پس از صدور رای مالیات قطعی در هیات، شکایت مودی یا کارشناس از رقم قطعی شده در این شورا بررسی می‌‌شود.

گاهی حتی ممکن است پس از صدور رای این شورا نیز، مودی یا کارشناس بتوانند به اسناد جدیدی دست پیدا کنند یا متوجه اشتباهی در محاسبه رای نهایی شوند. در این صورت یکی از قوی‌‌ترین شیوه‌‌ها، مکاتبه با وزیر امور اقتصادی و دارایی و درخواست تشکیل هیات سه نفره رسیدگی خواهد بود!

این هیات به انتخاب وزیر و برای بررسی نهایی گلایه مودی یا کارشناس تشکیل می‌‌شود و نظر آن‌‌ها، از اعتبار بسیار بالایی برخوردار است.

برای رسیدگی این هیات سه نفره، کل مدارک و مستندات باید بدون نقص ارسال شود و ارسال مدارک جدید پس از مهلت مقرر، امکان‌‌پذیر نخواهد بود.

البته طرح شکایت و اعتراض در دیوان عدالت اداری نیز یکی دیگر از مراحل بازبینی حکم مالیات قطعی است و با توجه به حساسیت و لازم‌‌الاجرا بودن نظر دیوان، بهتر است کلیه مستندات با نظر و مشورت وکیل مجرب به این مرجع رسیدگی تحویل شود.

سخن پایانی

راهکارهای متعددی برای اعتراض به برگ قطعی مالیات وضع شده وجود دارد. همچنین برخی افراد راه‌های ارائه شده در اینجا را نامعتبر می دانندو نامه زدن به ضخص وزیر را بیهوده می دانند.

هرچند تفکرات زیادی در این موضوع وجود دارد، با این حال به نظر می رسد کسب اطلاع و آگاهی از سازمان امور مالیاتی بهترین شیوه باشد. همچنین بهتر است توجه داشته باشید تا در زمان مقرر شده برای اعتراض های اولیه بدون فوق وقت مدارک اعتراض خود را ارسال کنید. در این صورت کمتر ممکن است دچار مشکلات خاص شوید.