شنبه 24 فروردین 1398

علت اهمیت اطلاعات نماد در تابلوی معاملات بورس

برای نمایش ارزش‌گذاری‌های انجام شده بر روی سهام شرکت‌های مختلف در بورس از تابلوی معاملاتی استفاده می‌شود. در بورس ایران این تابلو در ساختمان تالار بورس ایران واقع در خیابان حافظ تهران نصب شده است که سه مورد از اطلاعات کاربردی سهام هر شرکت را نمایش می‌دهد که عبارتند از:

۱- نام شرکت

۲- قیمت آخرین معامله سهام شرکت

۳-تغییرات قیمت (ریال) نسبت به دیروز

با پیشرفت تکنولوژی و فراگیر شدن اینترنت، امروزه نیازی به مراجعه به این تالار نیست. شرکت فناوری اطلاعات بورس و اوراق بهادار تهران این امکان را فراهم کرده است که تمامی اطلاعات مربوط به معاملات سهام در سایت TSETMC.COM نمایش داده شوند و سهام‌داران می‌توانند روزانه روند معاملات سهام‌ خود را در این سایت دنبال ‌کنند. در حال حاضر این سایت دقیق‌ترین و به‌روزترین اطلاعات سهام از جمله شاخص کل بورس، عرضه‌وتقاضا و حجم معاملات انجام شده در یک سهم، آخرین قیمت، کمترین و بیشترین قیمت، قیمت پایانی یک سهم و اطلاعات لحظه‌ای بسیار زیادی را به نمایش می‌گذارد.

 

برای مشاهده قیمت معامله در سهم کافی است در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، نام شرکت موردنظر یا نماد آن را جست‌وجو کرد. همچنین در هر قسمتی از سایت با دیدن نام آن سهم، می‌توان بر روی آن کلیک کنرد تا صفحه معاملاتی مربوط به آن سهم نمایش داده شود. در صفحه معاملاتی هر نماد بخش‌های مختلفی وجوددارد روبه‌رو که در ادامه به بررسی کارائی برخی از آنها پرداخته می شود.

در بخش اطلاعات مربوط به معاملات سهام، اطلاعاتی شامل وضعیت نماد، حجم معاملات، ارزش معاملات، حجم مبنا، آمار معاملات حقیقی‌وحقوقی و … نمایش داده می‌شود که کاربرد زیادی برای سرمایه‌گذاران دارد. در ادامه این اطلاعات را همراه با کاربرد و اهمیت آنها بررسی می‌کنیم.

وضعیت نماد

به‌طورکلی نمادهای شرکت‌های فعال در بورس در یکی از وضعیت‌های: مجاز، ممنوع_متوقف و مجاز_محفوظ قرار می‌گیرند. سهام شرکت‌هایی که در حال معامله هستند در وضعیت مجاز قرار دارند. زمانی‌که رویدادی حائز اهمیت درخصوص شرکتی اتفاق افتاده باشد، بورس به نحوی که این رویداد بتواند موجب افزایش یا کاهش بیش از اندازه قیمت سهام آن شرکت شود به صورت موقتی آن نماد را متوقف می‌کند. به عبارتی آن سهم اجازه خرید و فروش ندارد.

برای مثال قبل از برگزاری مجامع سالیانه شرکت، نماد متوقف می‌شود. زیرا در مجمع سالیانه، سود سهام‌داران مشخص خواهد شد و این موضوع می‌تواند بر قیمت سهم بعد از مجمع تأثیر زیادی داشته باشد. طبیعتاً توقف نماد در این‌گونه موارد به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا پس از انتشار اطلاعات کامل و شفاف شدن وضعیت شرکت، در شرایط یکسان و عادلانـه درخصوص خرید یا فروش یا نگهداری آن سهم تصمیم‌گیری کنند. نمادی که پس از بسته شدن و قبل از بازگشایی، نماد در حالت مجاز _ محفوظ قرار می‌گیرد. در این حالت ارسال سفارش در نماد قابل انجام است ولی هیچ معامله‌ای صورت نمی‌گیرد. به محض مجاز شدن نماد، سفارشاتی که در نماد موردنظر ثبت شده اند انجام خواهند شد.

تعداد و حجم معاملات، ارزش معاملات

در قسمت تعداد معاملات تعداد دفعات تراکنش‌های خرید و فروشی که تا آن لحظه در نماد صورت گرفته است به نمایش گذاشته می‌شود. عدد حجم معاملات بیانگر تعداد سهام معامله شده است. ارزش معاملات نیز ارزش ریالی تعداد سهم معامله شده را نشان می‌دهد. حجم معاملات هر سهم در واقع فاکتوری است که میزان ورود و خروج پول در سهم را نشان می‌دهد. حجم معاملات هر سهم برای یافتن سر نخ قیمت، بایستی دنبال شود. معمولاً افزایش همزمان قیمت و حجم معاملات می‌تواند به نوعی آلارم یا سیگنال خرید باشد. اما افزایش حجم معاملات همزمان با کاهش قیمت می‌تواند آلارم یا سیگنال فروش به حساب بیاید. چنانچه حجم معاملات کاهش یابد و برخلاف آن قیمت افزایش یابد، احتمال رکود و ثابت شدن قیمت یا برگشت بازار وجود دارد.

به‌طورکلی در دو محدوده حمایت و مقاومت سهم معمولاً حجم معاملات بطور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند. به عبارتی در روندهای صعودی حجم معاملات معمولاً بالاست و در روندهای نزولی اصلاحی حجم کاهش پیدا می‌کند. اما در روندهای نزولی ادامه‌دار حجم معاملات بالا خواهد بود. فارغ از موارد ذکر شده حجم معاملات بالای یک سهم به طور کلی یک مزیت محسوب می‌شود زیرا نشانه قدرت نقدشوندگی آن سهم است.

اگر از این منظر به سهام نگاه کنیم سه دسته سهم وجود دارد: دسته اول سهامی هستند که در هر شرایطی قابل معامله هستند و نقدشوندگی بالایی دارند. دسته دوم سهامی هستند که نقدشوندگی متوسطی دارند و دسته سوم سهام با نقد شوندگی پایین هستند که این نوع سهام دارای حجم معاملات پایینی بوده و گاهی حتی در صف های فروش هم خریدار ندارند.

ارزش بازار

ارزش بازار به ارزش روز و متعارف سهام یک شرکت گفته می‌شود. برای تعیین ارزش بازار یک شرکت باید قیمت روز یک سهم را در تعداد سهام منتشر شده آن در بورس ضرب کنید. شرکت‌ها را می‌توان براساس ارزش بازاری‌ آن‌ها به پنج گروه دسته‌بندی کرد.

  • شرکت های کوچک (از یک میلیارد تا ۲۰ میلیارد تومان) این شرکت‌ها اندازه کوچک‌تری از گروه‌های بعدی دارند و در این شرایط پتانسیل رشد زیادی در برابر خود می‌بینند. نکته مهم در این است که در شرکت‌های کوچک پتانسیل رشد زیادی قرار گرفته است.
  • شرکت‌های متوسط (از ۲۰ میلیارد تومان تا ۱۰۰ میلیارد تومان) از نظر بسیاری از سرمایه‌گذاران این دسته توازن مناسبی را بین شرکت‌های با اندازه کوچک و بزرگ فراهم می‌کند. این شرکت‌ها قسمتی از ثبات شرکت‌های بزرگ و همچنین مقداری از پتانسیل‌های شرکت‌های کوچک را برای رشد دارا هستند.
  • شرکت‌های بزرگ (۱۰۰ میلیارد تومان تا ۱۰۰۰ میلیارد تومان) این دسته معمولاً موردتوجه سرمایه‌گذاران محافظه‌کار قرار دارند که نیاز به امنیت بیشتری در سرمایه‌گذاری خود احساس می‌کنند. سهم‌های موجود در این دسته به سهام مرغوب معروف‌اند.
  • شرکت‌های بسیار بزرگ (بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان) این دسته شرکت‌ها بزرگترین شرکت‌های موجود در بازار‌ هستند. شرکت‌هایی مانند بانک صادرات و هلدینگ خلیج فارس و مخابرات‌ ایران و … در این گروه قرار می‌گیرند.

شایات ذکر است از نظر امنیت در سرمایه‌گذاری، شرکت‌هایی با اندازه بزرگتر امن‌تر از شرکت‌هایی با اندازه کوچک هستند. با این‌حال شرکت‌های کوچک نسبت به شرکت‌های بزرگ، پتانسیل بیشتری برای رشد دارند. این شاخص تنها یکی از مقیاس‌های اندازه‌گیری ارزش سهم است.

قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی

قیمت آخرین معامله همانطور که از نام آن پیداست گویای آخرین قیمتی است که معامله به‌صورت خرید یا فروش در آن انجام شده است. اما قیمت پایانی نشان‌دهنده میانگین وزنی از قیمت کل معاملات انجام شده تا آن لحظه است. برای محاسبه قیمت پایانی در هر لحظه، حجم معاملات انجام شده در هر قیمت را در قیمت متناظرش ضرب می‌کنند و مجموع این اعداد تقسیم بر حجم کل معاملات صورت گرفته تا آن لحظه قیمت پایانی تعیین می‌شود.

قیمت پایانی در پایان هر روز نشان می‌دهد که در روز معاملاتی بعدی سهم باید با چه قیمتی معاملات خود را آغاز کند. معمولاً قیمت پایانی سهم هرچه به حداکثر قیمت سهم نزدیک‌تر باشد، میتوان حدس زد که سهم در روزهای معاملاتی آتی روند مثبتی را در پیش خواهد گرفت و بالعکس هرچه قیمت پایانی به کف قیمتی روز نزدیک‌تر باشد در روزهای بعدی معاملات امکان ایجاد روند نزولی در سهم بیشتر است. البته باید توجه داشت که فاکتورهای مهم دیگری وجود دارند که ممکن است در صورت بروز هر یک از آنها وضعیت معاملات یک سهم در روزهای متوالی روندی کاملاً متفاوت داشته باشد.

اولین قیمت و قیمت دیروز

اولین قیمت نشان‌دهنده قیمت اولین معامله‌ای است که در روز معاملاتی صورت گرفته و قیمت دیروز نشان دهنده قیمت پایانی معاملات روز قبل است. با مقایسه اولین قیمت و قیمت دیروز و قیمت آخرین معامله در هر لحظه می‌توان بررسی کرد که خرید و فروش سهم چه روندی را طی می‌کند. معمولاً وقتی اولین قیمت بالاتر از قیمت دیروز باشد، این موضوع را نشان می‌دهد که جو مثبتی بر سهم حاکم است. از طرف دیگر پایین‌تر بودن اولین قیمت از قیمت دیروز نشان‌دهنده جو منفی موجود در سهم است.

حجم مبنا

حجم مبنا به عددی گفته می‌شود که در مورد هر سهم منحصر به فرد بوده و هرچه یک شرکت بزرگ‌تر باشد، حجم مبنا رقم بالاتری خواهد داشت. حجم مبنا، حداقل تعداد سهامی است که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم بتواند به اندازه دامنه نوسان کامل، رشد یا افت قیمتی داشته باشد. حجم مبنا در بازار سهام کشورهای بزرگ وجود ندارد. ولی در ایران برای جلوگیری از رشد یا افت ناگهانی سهام شرکت‌ها این تدبیر اندیشیده شده است.

در ابتدا ۰٫۰۰۰۶ (شش ده‌هزارم) تعداد سهام شرکت به عنوان حجم مبنا محاسبه می‌شد. در سال ۸۳ این نسبت به ۰٫۰۰۰۸ رسید. مثلاً حجم مبنای شرکتی که ۲ میلیارد سهم داشت، برابر یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار سهم می‌شد. در سال ۸۶ ضریب شرکت‌هایی با سهام بین یک میلیارد تا سه میلیارد به ۰٫۰۰۰۵ و ضریب محاسبه حجم مبنا برای شرکت‌های بزرگ و بیش از سه میلیارد سهم به ۰٫۰۰۰۴ کاهش یافت. همچنین ضریب شرکت‌های بسیار بزرگ ۰٫۰۰۰۳ در نظر گرفته شد.

ذکر این نکته لازم است که شرکت‌های قابل معامله در فرابورس، حجم مبنا ندارند. یعنی اگر حتی یک برگ سهم معامله شود می‌تواند تغییر قیمت %۵± ایجاد کند. همچنین نمادها در روز بازگشایی (بعد از مجمع، بعد از تعدیل، بعد از شفاف سازی و…) با حجم مبنای ۱ بازگشایی می‌شوند. استفاده از حجم مبنا باعث جلوگیری از نوسان‌های ساختگی می‌شود.

اگر حجم مبنا وجود نداشته باشد، یک یا چند سرمایه‌گذار می‌توانند با معامله تعداد کمی از سهام (خصوصاً شرکت‌های کوچک) باعث ایجاد تغییرات بزرگ قیمتی شوند. البته به همین دلیل است که سهام فرابورسی و سهامی با حجم مبنای پایین مورد استقبال بسیاری از افراد هستند. زیرا با قرار گرفتن جو مثبت روی سهم، به‌راحتی می‌تواند به سقف قیمتی خود در روز برسد و روند مثبت را با سرعتی بیشتر از سهم‌هایی که حجم مبنای بالاتری دارند طی کند. البته در روند نزولی این سهم‌ها بیشتر تحت تاثیر قرار گرفته و با تعداد معاملات کمتری به کف قیمتی خود نزدیک می‌شوند. معمولاً سهام‌داران با ریسک‌پذیری بالاتر به سراغ سهم‌هایی با حجم مبنای پایین‌تر می‌روند.

تعداد سهام و سهام شناور

تعداد سهام نشان‌دهنده تعداد کل سهام شرکت است که با توجه به سرمایه شرکت تقسیم‌بندی شده است. به‌طورکلی سهام‌داران شرکت‌های بازار سرمایه به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شوند: دسته‌ی اول سهام‌داران عمده هستند که برای دوره‌ی بلندمدت بر روی شرکت سرمایه‌گذاری کرده‌اند و مالک شرکت به حساب می‌آیند و دسته‌ی دوم، سرمایه‌گذاران خرد(اعم از کدهای حقیقی و حقوقی) هستند که به دلایل مختلف، آن بخش از سهام قابل معامله‌ی شرکت را خریداری کرده‌اند.

این سهام‌داران در‌ صورت پیشنهاد قیمت مناسب برای فروش، حاضر به فروش سهام خود هستند. از این رو به آن بخش از سهام شرکت که در بازار بورس مورد معامله قرار می‌گیرد، سهام آزاد شناور گفته می‌شود. سهام شناور مقداری ثابت نیست و در دوره‌های سه‌ماهه آمار سهام شناور اصلاح می‌شود. سهام شناور یکی از متغیرهای اثرگذار بر افزایش نقدشوندگی، عمق و کارآیی بازار است.

نقدشوندگی بیشتر مستلزم سطح سهام شناور آزاد بالاتر برای شرکت‌هاست و پایین بودن سهام شناور آزاد علامتی است از نقدشوندگی کم که هم بر خریداران و هم بر فروشندگان اثر می‌گذارد. دسترسی به شمار بیشتری از سهام شرکت برای انجام معاملات، سرمایه‌گذاران بیشتری را قادر به مشارکت در بازار می‌سازد. به همین جهت افزایش سهام شناور آزاد موجب کاهش امکان دستکاری قیمت، کاهش ریسک نقدشوندگی و دستیابی به قیمت عادلانه‌ نزدیک به ارزش ذاتی می‌شود.

قیمت مجاز

دامنه مجاز نوسان هرسهم به حدود سقف و کفی قیمت آن سهم گفته می‌شود که می‌تواند در هر روز معاملاتی داشته باشد. در بازار بورس و فرابورس هر سهم مجاز است در طول هر روز معاملاتی حداقل تا ۵ درصد و حداکثر تا ۵ درصد از قیمت پایانی روز قبل نوسان قیمتی داشته باشد. یعنی برای محاسبه کمترین قیمت هر سهم باید قیمت پایانی روز قبل را ضرب در ۵ درصد کرده و از آن کم کنید. همچنین برای به دست آورن بیشترین قیمت معامله باید قیمت پایانی روز قبل را در ۵درصد ضرب کرده و حاصل را با قیمت پایانی روز قبل جمع کنیم. حد نوسان از افزایش یا کاهش قیمت ناگهانی سهام جلوگیری می‌کند.

EPS

EPS خلاصه اصطلاح Earning Per Share یا درآمد به ازاء هر سهم است. مدیران شرکت یکبار قبل از شروع سال مالی، براساس وضعیت عملکرد شرکت در سال‌های گذشته و برنامه‌های آتی که در سال‌های آینده اجرا خواهد شد، پیش‌بینی خود را از سود سال آینده اعلام می‌کنند. سپس در مقاطع ۳ ماهه و طی سال با توجه به وضعیت عملکرد و رویدادهایی که رخ می‌دهد، پیش‌بینی درآمد هر سهم (EPS ) آن سال را مورد بازنگری قرار می‌دهند.

تمامی این اطلاعات با توجه به اینکه هنوز سال مالی شرکت به پایان نرسیده، «پیش‌بینی» محسوب می‌شود. بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعیِ آن سال، درآمد هر سهم تحت عنوان (EPS ) واقعی اعلام خواهد شد. چون EPS شرکت نشانگر قدرت آن در سود‌دهی به سهام‌داران خود است، در تحلیل وضعیت شرکت‌ها بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین تحلیل‌گران مالی با ضرب EPS در رقم P/E درخصوص پایین یا بالا بودن قیمت سهام قضاوت می‌کنند که در ادامه به توضیح P/E می‌پردازیم. شایان ذکر است پیش‌بینی EPSهای آینده و نرخ رشد آن بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارد. سهام‌داران و تحلیل‌گران، EPSهای گزارش شده را برای برآورد EPSهای آینده و برآورد نرخ رشد آتی به کار می‌برند و در واقع توان سودسازی شرکت را ارزیابی می‌کنند. رقم EPS به بیانی نشان‌دهنده وضعیت شرکت و عملکرد مدیریت و نیز ترسیم تصویری از آینده شرکت نیز است.

P/E

کوتاه شده نسبت price یا قیمت سهم به Earning per share یا سود هر سهم است. همان‌گونه که از نام آن پیدا است، برای محاسبه P/E، آخرین قیمت روز سهام یک شرکت به سود هر سهم (EPS) آن تقسیم می‌شود. غالباً P/E در تاریخ‌هایی محاسبه می‌شود که شرکت‌ها اطلاعات EPS سه ماهه را افشا می‌کنند. نسبت P/E در واقع انتظارات سرمایه‌گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را به ما نشان می‌دهد.

این نسبت نشان می‌دهد که یک سرمایه‌گذار حاضر است به ازای هر ۱ ریال بازدهی که از سهام خود بدست می‌آورد، چند ریال پرداخت کند. نام دیگر P/E ضریب سهام است. این نسبت یکی از ابزارهای قدیمی و عمومی پراستفاده به‌منظور ارزش‌گذاری سهام است و نشان دهنده این موضوع است که قیمت سهام شرکت، چند برابر میزان سود نقدی است که شرکت به هر سهم خود تخصیص می‌دهد یا قیمت سهام نسبت به سودی که شرکت بورسی بین سهامداران خود توزیع می‌کند، چه میزان ارزش دارد.

توجه به این نسبت در خرید و فروش سهام شرکت‌های بورسی همواره باید مد نظر سهام‌داران قرار ‌بگیرد؛ چون هر چه نسبت P/E یک شرکت در مقایسه با سایر شرکت‌های موجود در آن صنعت کمتر باشد، نشان‌دهنده ارزنده بودن آن سهم است. از طرفی با بررسی نسبت P/E یک شرکت و مقایسه آن با نسبت P/E سایر شرکت‌های فعال در آن صنعت، می‌توان دریافت که آیا قیمتی که هم‌اکنون برای سهم شرکتی در بورس تعیین شده، قیمت مناسبی است یا خیر؟

البته باید به این موضوع توجه داشته باشیم که نسبت P/E تنها یکی از عوامل تأثیرگذار در خرید سهام‌داران است. در شرکت‌هایی که سودده نیستند و EPS منفی دارند، وضعیتی چالش‌برانگیز برای محاسبه P/E به وجود می‌آید و نظرات مختلفی برای محاسبه این نسبت در این موارد وجود دارد. برخی بر این باورند که باید P/E را منفی حساب کرد، برخی اعتقاد دارند باید P/E صفر به سهم داده شود.

حجم و تعداد خرید و فروش حقیقی و حقوقی

در این بخش عملکرد مشتریان حقیقی و حقوقی فعال در بازار بورس به نمایش گذاشته می‌شود. این بخش نشان می‌دهد که هر یک از مشتریان حقیقی یا حقوقی چند درصد یا چه تعداد از معاملات صورت گرفته تا این لحظه را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین در این بخش تعداد معاملات خرید و فروش صورت گرفته به تفکیک نمایش داده می‌شود.

گاهی اوقات تعداد خریداران و فروشندگان هم می‌تواند برای تحلیل و بررسی سهم مورد توجه قرار بگیرد. وقتی حجم معاملات پایین است و تعداد خریداران از فروشندگان بیشتر باشد، به این معنی است که این سهم موردتوجه فعالان بازار قرار گرفته و قدرت خریداران بطور بالقوه قابل افزایش است. وقتی حجم معاملات بالا بوده و تعداد فروشندگان کمتر باشد، به این معنی است که قدرت فروشندگان بیشتر است.

زیرا در این حالت فروشندگان سهم سرمایه‌گذاری سنگین‌تری روی این سهم داشته‌اند و خریداران اغلب با سرمایه کم در حال ورود به سهم هستند. معمولاً سرمایه‌گذاران با حجم بالا، دارای تحلیل یا اطلاعات بیشتری درباره سهم بوده یا این نوع سرمایه‌گذاران در‌ حال کنترل سهم هستند.

در روزهای پرحجم وقتی تعداد خریدار کمتر از فروشنده است این به معنای ورود آگاهانه افرادی با سرمایه بالا است. البته گاهی بازارگردان یا حقوقی‌های سهم برای حفظ نقدشوندگی یا روند سهم دست به خرید یا فروش می‌زنند که تعداد خریدار و فروشنده را کم یا زیاد نشان می‌دهد.

همچنین مشتریان حقوقی‌ معمولاً به‌صورت بلندمدت و بنیادی خرید می‌کنند و به‌طور عمومی دید کوتاه‌مدت ندارند. این گروه با کلیت بازار پیش می‌روند مگر شرایطی که به مقاصد خاص نظیر حمایت از یک سهم یا عرضه بلوکی، روشی غیر از روش بازار را انتخاب نمایند. درحالی‌که سهام‌داران حقیقی‌ در معاملات خود بیشتر با تکیه بر شایعه‌های بازار و جو کوتاه‌مدت تصمیم‌گیری می‌کنند. بنابراین خرید درصد بالایی از سهم توسط مشتریان حقوقی می‌تواند نشان مثبتی در ارزش سهم باشد.

سفارشات

این بخش اطلاعات سه سفارش خرید و فروش را بر اساس اولویت قیمتی و زمانی نمایش می‌دهد. در هر ستون خرید و فروش در نظر گرفته شده مشخص می‌شود که چه تعداد دستور خرید و یا فروش با چه میزان حجمی با چه قیمتی برای معاملات سهام آماده هستند. در ستون خرید سه سفارش خریدی که قیمت بالاتری را پیشنهاد داده‌اند در الویت خرید هستند و در ستون فروش سه سفارش فروشی که قیمت پایین‌تری را برای فروش سهام خود در نظر گرفته‌اند در الویت قرار می‌گیرند.

زمانی که قیمت پیشنهادی خرید و فروش به یک میزان باشند معامله در حجم توافق شده صورت می‌پزیرد و قیمتی که معامله با آن صورت گرفته در جایگاه قیمت آخرین معامله قرار میگیرد. گاهی ممکن است معاملات یک سهام از شرایط عادی خارج شود، مثلاً عرضه کنندگانی باشند و خریدارانی وجود نداشته باشد یا بالعکس. زمانی ممکن است به دلایل مختلف سهام یک شرکت ارزنده‌تر شود و تقاضا برای یک سهم بالا برود، در این هنگام عرضه کنندگان به منظور افزایش قیمت آن سهم، از فروش خودداری می‌نمایند و صفی از خریداران تشکیل می‌شود بدون آنکه فروشنده ای حاضر به فروش شود، چنین حالتی را صف خرید آن سهم گویند.

معمولاً وقتی اخبار و اطلاعات مثبت در مورد یک سهم در بازار منتشر شود، آن سهم با اقبال خریداران مواجه شده و به علت ارزش سهم و پیش‌بینی افزایش قیمت آن در روزهای آتی، تعداد بیشتری از افراد علاقه‌مند به خرید آن سهم می‌شوند. در این مرحله فروشندگان نیز به دلیل آنکه قیمت سهم مذکور افزایش بیشتری پیدا کند، از فروش آن خودداری می‌نمایند.

از سوی دیگر و در شرایطی متفاوت، ممکن است عکس موارد ذکر شده رخ دهد. برای مثال ممکن است به دلایل مختلف نظیر انتشار اخبار منفی، تعدیل منفی یا زیان‌ده بودن یک شرکت، عرضه سهام آن شرکت با افزایش مواجه شود. در این صورت متقاضیان خرید آن سهم برای کاهش قیمت بیشتر، از خرید خودداری می‌نمایند. در این شرایط در طرف عرضه صفی از فروشندگان ایجاد می‌شود و در طرف تقاضا، خریداری تمایل ندارد تا آن سهم را خریداری کند که به چنین حالتی صف فروش می‌گویند.

سابقه معاملات

در بخش سابقه معاملات در سایت TSETMC توضیح مختصری از اطلاعات و آمار معاملات سهم در روزهای گذشته مشاهده می‌شود. این بخش نشان‌دهنده قیمت پایانی و درصد افت یا افزایش قیمت سهم در طول روز است و همچنین بیشترین قیمت و کمترین قیمت معامله شده را در هر روز به نمایش می‌گذارد. با مشاهده و مقایسه قیمت‌ها در این بخش می‌توان دریافت که سهم در روزهای گذشته روال قیمتی صعودی یا نزولی در پیش گرفته است.

گاهی ممکن است روند ادامه‌دار صعودی و نزولی نماد بی‌معنی به نظر برسد. اما با دقت در تغییرات قیمت، می‌توان برخی احتمالات را برای روزهای آتی در نظر داشت. درواقع وقتی سابقه معاملات به‌صورت نمودار به نمایش درآید، می‌تواند دیدی بهتری از آینده به ما بدهد.

نتیجه‌گیری

عوامل و اطلاعات زیادی بر روی تابلو معاملاتی بورس و سایت tsetmc.com وجود دارد که می‌توان با بررسی آنها، از هرکدام برای تصمیم‌گیری و سرمایه‌گذاری بهتر استفاده کرد. شرایط بازار گاهی  به‌گونه‌ای است که پیش‌فرض‌های ذهنی ما برای تحلیل نمی‌تواند کارساز باشد، ولی با این وجود یک سرمایه‌گذار باهوش می‌تواند با دقت این اطلاعات را پیگیری کند و با مقایسه آنها با نتایج بدست آمده درگذشته، در خواندن تابلو معاملات مهارت کافی را کسب نماید.