چه استراتژی‌هایی برای سرمایه‌گذاری در بورس وجود دارد؟
افراد همواره برای کسب سود بیشتر و افزایش دارایی‌هایشان دنبال انتخاب راه‌هایی برای سرمایه‌گذاری هستند.
هر فرد با توجه به میزان دارایی، میزان ریسک پذیری، اهداف خود و افق زمانی که مد نظر دارد، باید راه مناسبی را برای سرمایه گذاری بیابد.
هرچه میزان برگشت سرمایه در یک سرمایه‌گذاری بالاتر باشد، آن سرمایه‌گذاری موفق‌تر است. در راه انتخاب روش سرمایه‌گذاری مناسب برای سرمایه‌گذاری با مبحث استراتژی‌های سرمایه گذاری مواجه می‌شویم.
اگر بخواهیم به تعریف لغوی و کلی کلمه استراتژی اشاره کنیم استراتژی عبارت است از: طرح درازمدتی که برای نیل به یک هدف مشخص طراحی و تبیین می‌گردد.
استراتژی‌های سرمایه‌گذاری هم بیانگر مجموعه قوانین و رویه‌ها و رفتارهایی هستند که سرمایه‌گذار را در روند انتخاب مناسب‌ترین روش سرمایه‌گذاری متناسب با شرایطش در یک بازه زمانی یاری می‌رسانند.
سرمایه‌گذاران بایستی برای کاهش ریسک خود از برنامه‌های استراتژیک استفاده کنند.
معمولا به برنامه‌ای استراتژیک گفته می‌شود که دارایی‌ها را در میان سرمایه‌های مختلف توزیع کرده تا بتواند ریسک سرمایه گذاری را کنترل نماید و فرد سرمایه‌گذار را به هدفش نزدیکتر کند.
در ادامه این مطلب نگاهی به چند استراتژی سرمایه‌گذاری خواهیم داشت و چند مورد از آنها را معرفی می‌کنیم.
سرمایه‌گذاری در بازار بورس و خرید و فروش اوراق بهادار راهی ایده‌آل برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود و این نوع سرمایه‌گذاری امروزه در سراسر دنیا طرفداران زیادی دارد اما این بازار از ریسک بسیار بالایی برخوردار است و بدون داشتن استراتژی صحیح در این بازار، حتی ممکن است سرمایه فرد سرمایه‌گذار از دست برود.
پس داشتن برنامه استراتژیک برای خرید و فروش سهام در بازار بورس ضروری است.
برای اینکه یک سرمایه‌گذار بتواند مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کند باید با انواع استراتژی‌های مطرح شده از جانب بزرگان و محققان آشنایی داشته و با در نظر داشتن عواقب و آینده هرکدام، استراتژی متناسب با نیازهای خود را بیابد.
در ادامه پس از معرفی 2 روش تحلیلی، به بررسی چند مورد از این استراتژی‌ها میپردازیم:
تحلیل بنیادی بازار سرمایه چیست؟
از قدیمی‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس تحلیل بنیادی است.
در تحلیل بنیادی صورت‌ها و گزارش‌های مالی مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرند. اطلاعات به دست آمده از صورت‌های مالی و مقایسه آنها با وضعیت قبلی و فعلی شرکت و همچنین پیش‌بینی وضعیت شرکت در آینده و بررسی وضعیت صنعت مورد نظر، به سرمایه‌گذاران برای شناخت بهتر سهام یاری می‌رساند.
در تحلیل بنیادی پایه و اساس بر مبنای وقایع و رخدادهای واقعی پایه‌گذاری شده است و هردو جنبه کمی و کیفی شرکت مورد توجه قرار می‌گیرد.
در تحلیل بنیادی، تحلیل کمی نسبت‌ها و پیش‌بینی درآمدها مورد بررسی قرار می‌گیرند و عملکرد مالی شرکت از طریق مقادیر عددی بیان می‌شود.
در این نوع تحلیل صورت درآمدها و ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد از مواردی هستند که مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرند.
در صورتی که تحلیل کیفی ساختار صنعت، تحلیل دارایی‌ها و بدهی‌ها، کیفیت درآمدها، و تحلیل کیفیت مدیریت را مورد بررسی قرار می‌دهد. به طور کلی می‌توان بیان کرد که تحلیل کیفی فرمول محور نیست و نمی‌توان برای آن عدد و ارقام در نظر گرفت.
تحلیل تکنیکال بازار سرمایه چیست؟
نوعی دیگر از استراتژی‌های سرمایه‌گذاری استفاده از روش تحلیل تکنیکال است. در تحلیل تکنیکال به رفتارهای بازار توجه می‌شود و تصمیمات مربوط به سرمایه‌گذاری بر اساس الگوهای سابق قیمت سهام شرکت گرفته می‌شوند.
مطالعه نمودار قیمت، میانگین متحرک قیمت‌ها، حجم معاملات سهام، حجم معاملات باز، شکل گیری الگوها و …. از مواردی هستند که تحلیل تکنیکال را شامل می‌شوند و این نوع تحلیل با بررسی ارتباط بین نمودارهای قدیمی و جدید به پیش‌بینی وضعیت بازار در آینده می‌پردازد.
به طور کلی یکی از فرضیات تحلیل تکنیکال این است که : تاریخ دوباره تکرار می‌شود! پس تحلیلگران تکنیکال بایستی زمان تغییر روند قیمت‌ها را دریابند و در بازه‌های زمانی مناسب اقدام به خرید و فروش سهام نمایند.
1- استراتژی خرید پلکانی به چه معناست؟
یکی از راه‌های کاهش ریسک سرمایه‌گذاری استراتژی خرید پلکانی است.
خرید پلکانی به این معناست که اگر فرد تصمیم به خرید سهم در حجم زیادی را دارد به جای خرید در یک روز معاملاتی و یا خرید به یک قیمت مشخص ، میزان حجم خرید خود را در چند روز معاملاتی و یا در چند دستور خرید متفاوت با قیمت‌های متفاوت به صورت پلکانی به انجام رساند.
بدین ترتیب می‌تواند میانگین قیمت خرید خود را کاهش دهد و در صورت افت شدید قیمت سهم ضرر و زیان کمتری را متحمل شود و در صورت رشد سهم نیز می‌تواند با اضافه کردن تعداد سهم خود در روند صعودی سود مناسبی دریافت کند.
2- استراتژی متنوع‌سازی چگونه صورت می‌گیرد؟
همیشه این جمله برایمان آشنا بوده است که تمام تخم مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید.
یکی از استراتژی‌های سرمایه‌گذاری که با عنوان متنوع‌سازی از آن یاد می‌شود همین جمله است.
سرمایه‌گذاری در سهم‌های متنوع به جای خرید با حجم زیاد تنها در یک سهم می‌تواند ریسک را کاهش دهد و زمانی که روند نزولی در سهمی اتفاق افتاد ضرر و زیان کمتری به فرد سرمایه‌گذار وارد شود.
متنوع‌سازی می‌تواند افقی (به معنای خرید سهام تمام شرکت‌های حمل و نقل) و یا عمودی ( به معنای خرید سهام شرکت تولیدکننده خوراک دام، تولید کننده شیر و لبنیات و عرضه کننده محصولات لبنی) باشد.
البته این روش خالی از ایراد نیست چون متنوع‌سازی پرتفوی سرمایه‌گذار باعث افزایش هزینه‌های خرید و فروش می‌شود.
در استراتژی متنوع سازی نوع دیگری از استراتژی نیز گنجانده شده که از آن با عنوان استراتژی هسته‌ای یاد می‌کنند.
این استراتژی یک نوع طرح سبد سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود که در آن هسته سبد که بزرگترین بخش سبد است از یک صندوق مشترک شاخص سهام با سرمایه کلان در نظر گرفته می‌شود و دیگر سهم‌ها و صندوقها بخش‌های کوچکتر سبد را تشکیل می‌دهند تا یک سبد سهام جامع را تشکیل دهند.
3- استراتژی خرید و نگهداری سهام چیست؟
در این نوع استراتژی سرمایه‌گذار نسبت به خرید سهام اقدام کرده و آن را برای دوره‌های زمانی طولانی مدت نگهداری میکند چون بر این باور است که نباید تحت تاثیر عوامل اثرگذار کوتاه مدت بر روی سهام قرار گرفت و گذشت زمان ارزش واقعی سهم را هویدا میکند.
همچنین با این روش هزینه‌های خرید و فروش به حداقل می‌رسند و بازگشت خالص کلی سرمایه‌گذاری افزایش میابد.
4 – استراتژی سرمایه‌گذاری سود تقسیمی چیست؟
در این حالت سرمایه‌گذار اقدام به خرید سهام شرکت‌هایی میکند که در پایان سال مالی خود سود تقسیمی بالایی را برای سرمایه‌گذاران در نظر می‌گیرند.
لذا این نوع سرمایه‌گذاران با بررسی وضعیت شرکت‌ها و میزان سود تقسیمی آنها در سال‌های گذشته و عملکرد آنها در سال جاری سود را پیش‌بینی کرده و نسبت به خرید سهام شرکت‌هایی با سود تقسیمی خوب، منظم، قابل پیش‌بینی و رشد کننده اقدام می‌نمایند.
5 – استراتژی سرمایه‌گذاری معکوس چیست؟
در استراتژی معکوس، سرمایه‌گذاران در زمان رکود بازار اقدام به خرید می‌کنند.
طرفداران استراتژی سرمایه‌گذاری معکوس در زمانی که بازار به سهام شرکت‌های خوب و قدرتمند که شرایطی رو به رشد برای آنها پیش‌بینی می‌شود بی‌توجه است اقدام به خرید آنها می‌کنند.
این شرکت‌ها باید آسیب‌پذیر نبوده و همچنین دارای سوددهی پیوسته باشند.
یکی دیگر از فاکتورهای تصمیم‌گیری در این استراتژی رو به رشد بودن درآمد شرکت رو به افزایش است تا در طولانی مدت و در زمان رشد بازار از رشد قیمتی آنها بهره ببرند.
6 – استراتژی سرمایه گذاری گله‌ای
استراتژی گله‌ای که استراتژی توده‌ای نیز نامیده می‌شود، به عنوان یک تمایل در افراد برای تقلید از گروهی بزرگتر چه به صورت منطقی و چه به صورت غیرمنطقی بیان می‌شود.
انتخاب این نوع استراتژی می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد از جمله این تفکر که بعید است گروه بزرگی اشتباه کنند و یا به این دلیل که انسان‌ها تمایل ذاتی به پذیرفته شدن در گروه‌ها را دارند پس از جمعی پیروی می‌کنند تا مورد پذیرش آنها قرار گیرند.
برخی از سرمایه‌گذاران هیچ استراتژی خاصی ندارند و بی‌دلیل و بدون داشتن اطلاعات کافی اقدام به خرید و فروش سهام می‌نمایند. این افراد معمولا همیشه درصف‌های خرید و فروش قرار می‌گیرند و ممکن است سود به دست آورند و یا زیان کنند.
نقطه مقابل این افراد گروهی هستند که از استراتژی سرمایه‌گذاری معکوس بهره می‌برند و زمانی که همه به یک مورد برای سرمایه‌گذاری تمایل نشان می‌دهند اقدام به فروش می‌کنند و بالعکس در زمانی که همه فروشنده سهمی هستند آن سهم را خریداری می‌کنند.
این افراد معمولا از صف فروش سهم می‌خرند و در صفهای خرید اقدام به فروش سهم می‌نمایند.
این که کدام یک از این دو استراتژی مناسبتر است وابسته به شرایط بازار و سهم مورد نظر متفاوت است.
سایر استراتژی‌ها
انواع دیگری از استراتژی‌ها نیز وجود دارند مانند استراتژی خرید سهام شرکت‌های کوچک که بزرگانی همچون وارن بافت هم از آن استفاده می‌کردند زیرا بسیاری از سرمایه‌گذاران بزرگ بر این باورند که سودهای بزرگ معمولا از شرکت‌های کوچک حاصل می‌شوند.
یا استراتژی مبتنی بر شاخص که در آن سرمایه‌گذاران با شاخص‌ها پیش می‌روند و تمایل به سرمایه‌گذاری در سهم‌هایی دارند که اثرگذاری بیشتری روی شاخص‌ها داشته‌اند.
استراتژی ارزش به جای رشد هم نوعی دیگر از این استراتژی‌هاست به گونه‌ای که سرمایه‌گذاران به سراغ خرید و نگهداری بلند مدت سهام شرکت‌هایی می‌روند که با قیمت کمتری پیشنهاد شده‌اند ولی در طولانی مدت از پتانسیل رشد بالایی برخوردارند.
سخن آخر
انتخاب استراتژی مناسب برای سرمایه‌گذاری نیازمند مشخص بودن هدف از سرمایه‌گذاری است.
بعد از مشخص کردن هدف سرمایه‌گذاری لازم است وسیله رسیدن به اهداف پیدا شود و این استراتژی‌ها همان وسیله رسیدن به اهداف هستند.
برای دورماندن از هیجانات بازار بهتر است اصول و قواعدی را برای سرمایه‌گذاری در نظر گرفته و به این اصول پایبند بوده و در مقابل وسوسه‌ها و بحران‌ها سنجیده عمل کنیم.
همانطور که پیشتر اشاره شد استراتژی بایستی متناسب با هدف و میزان ریسک پذیری و بازه‌ی زمانی مورد نظر فرد سرمایه گذار در نظر گرفته شود.
فرد سرمایه‌گذار می‌تواند از هر یک از استراتژی‌ها به تنهایی و یا در کنار هم و در ترکیب با هم استفاده کند تا بتواند به هدف مورد نظر خود دست یابد.