فرایند خرید عرضه اولیه و زمان فروش آن
خرید عرضه اولیه در بورس معمولا از جمله فعالیت هایی است که به سرمایه گذاران تازه وارد برای خرید و فروش سهام پیشنهاد میشود چرا که عرضه های اولیه به خاطر جذابیت قیمتی مورد استقبال سرمایه گذاران واقع شده و در چند روز ابتدایی شاهد رشد قبمت آن می باشیم. بخش های قبل گفتیم که سرمایه گذاری در بورس دارای مزایای فراوانی می باشد و هر فردی در کنار شغل خود می تواند یک درآمد دومی را هم داشته باشد. برای خرید عرضه اولیه هر سرمایه گذاری باید داری کد معاملاتی باشد.
تعریف عرضه اولیه در بورس
به طور کلی شرکت هایی که برای اولین بار وارد بازار سرمایه می شوند اصطلاحا عرضه اولیه می شوند. شرکت ها قبل از ورود به بازار سرمایه ممکن است شرکت دولتی و یا خصوصی باشند ولی به محض ورود به بازار سرمایه، سهامی عام می شوند و عده ای زیادی از خریداران سهام این شرکت، مالک آن و به اصطلاح سهامدار می شوند. زمانی که شرکتی قصد ورود به بورس را دارد بعد از طی کردن مراحل پذیرش تاریخ برای ورود آن به بازار سرمایه در نظر گرفته می شود که معمولا این تاریخ ۲ روز کاری قبل از عرضه باید توسط سایت فرابورس ایران و یا سایت بورس اطلاع رسانی شود که در واقع زمان عرضه اولیه سهام است.
نحوه خرید عرضه اولیه چگونه است
برای خرید عرضه اولیه به دو صورت انلاین و آفلاین میتوان اقدام نمود. در خرید آفلاین سرمایه گذار باید قیمت و حجم در خواستی ( همانطور که در اطلاعیه عرضه اولیه عنوان شده است) خود را وارد سامانه معاملاتی کند تا کارگزار نسبت به خرید عرضه اولیه برای شخص اقدام کند. در خرید عرضه اولیه به صورت آنلاین سرمایه گذار باید در زمان تعیین شده توسط بورس اقدام به خرید سهام کند که شرح آن به صورت کامل آورده شده است. به عنوان مثال در شکل زیر اطلاعیه عرضه اولیه داروسازی اوه سینا در نماد داوه نشان داده شده است که در تاریخ ۲۳ آبان ۱۳۹۷ عرضه اولیه می شود.
برای خرید عرضه اولیه سرمایه گذار باید درخواست قیمت و حجم را وارد سامانه معاملاتی کند. در خصوص قیمت و حجم باید گفت که سرمایه گذار نمی تواند درخواست خود را به هر قیمت و حجمی وارد سامانه کند بلکه باید درخواست حجم و قیمت خود را طبق اطلاعات منتشر شده در آگهی عرضه اولیه وارد سامانه کند.
آیا از دو کارگزار میتوان عرضه اولیه خرید
در خصوص چگونگی خرید عرضه اولیه در بازار سرمایه این سوال در بین سرمایه گذاران تازه وارد وجود دارد که ایا میتوان از چند کارگزاری عرضه اولیه خرید یا خیر؟ پاسخ خیر است چرا که هر سرمایه گذار با کد بورسی خود صرفا میتواند یک بار عرضه اولیه را خریداری کند و امکان خرید عرضه اولیه از یک کد بورسی در چند کارگزاری امکان پذیر نمی باشد.
شرایط خرید عرضه اولیه : عرضه اولیه را با چه قیمتی بخریم
در خرید عرضه اولیه نمیتوان قیمت و حجم را به صورت دلخواه وارد سامانه معاملاتی کرد. بلکه هر عرضه اولیه دارای شرایطی می باشد که در مثال توضیح داده شده است. به عنوان مثال در آگهی عرضه اولیه شرکت داوه حجم در نظر گرفته شده توسط هر سرمایه گذار حقیقی و حقوقی ۷۰۰ سهم و دامنه قیمت تعیین شده در محدوده ۳۰۰۰الی ۳۳۰۰ می باشد. حال سرمایه گذار میتواند حداکثر ۷۰۰ سهم را وارد سامانه کند و اگر ۱ سهم هم بیشتر وارد سامانه معاملاتی کند با خطا مواجه می شود و امکان خرید عرضه اولیه نیست. از طرفی ممکن است برخی از عرضه اولیه ها به دلیل بزرگ بودن شرکت به نقدینگی فراوانی نیاز داشته باشد و سرمایه گذار به هر دلیلی نتواند آن را تامین کند. به همین دلیل در این حالت می تواند تعداد کمتری از سهم را برای خرید وارد سامانه معاملاتی کند.
در خصوص پیشنهاد قیمت در خرید عرضه اولیه هم باید به یک نکته توجه کرد. برای سرمایه گذارانی که اطلاعات چندانی نسبت به ارزش گذاری سهم شرکت ندارند بهتر است قیمت مطلوب برای خرید را از شبکه های اجتماعی معتبر استعلام کنند که نظر تحلیلگران بر روی چه قیمتی است. اما رایج است که سرمایه گذاران بالاترین قیمت پیشنهاد شده در اگهی را به عنوان قیمت عرضه اولیه در نظر میگیرند و دلیل آن هم معمولا به دلیل سود ده بودن عرضه اولیه می باشد و همه سرمایه گذاران تمایل دارند عرضه های اولیه را هر چند با مبلغ کم خریداری کنند.
معمولا زمان دقیق عرضه اولیه در همان روز در قسمت ناظر بازار در صفحه همان نماد قرار میگیرد ولی معمولا زمان عرضه اولیه ساعت ۱۰ الی ۱۲ می باشد. هر سرمایه گذاری در بازه زمانی تعیین شده می تواند سفارش خود را وارد سامانه معاملاتی کند و هیچگونه تقدم و تاخری در زمان سفارش وجود ندارد. یعنی فرقی نداره شما ساعت ۱۰ سفارش خود را وارد سامانه کنید یا ۱۰:۳۰ یا ۱۱:۰۰ . چرا که بعد از ساعت در نظر گرفته شده عرضه انجام می شود و همه سرمایه گذاران به نسبت مساوی سهام را خریداری میکنند.
ممکن است گاهی در اطلاعیه پذیرش تعداد سهم در نظر گرفته شده ۵۰۰ سهم باشد ولی پس از اینکه عرضه انجام می شود میبینید که به شما ۳۵۰ سهم رسیده است و علت آن نیز قائده تسهیم به نسبت در عرضه اولیه می باشد. به عنوان مثال در عرضه اولیه تعداد کل سهام ۲۰ میلیون برگ سهم باشد و کل تقاضای سیستم نیز ۲۰ میلیون برگ سهم باشد در این صورت به هر سرمایه گذار ۲۰۰ سهم می رسد ولی اگر تقاضا بیشتر از مقدار عرضه سهم تعداد سهامی که به هر شخص می رسد کمتر از ۲۰۰ سهم می باشد که باید مد نظر سرمایه گذاران قرار گیرد.
بهترین زمان برای فروش عرضه اولیه چه وقت است
مهم ترین سوال در بین سرمایه گذاران این است که عرضه اولیه را در چه زمانی به فروش برسانند. از آنجا که اگر سهم به قیمت مناسبی عرضه شود معمولا رشد قیمت آن در طی چند روز اتفاق می افتد و به همین دلیل تمایلی برای فروش سهم در ابتدا وجود ندارد. اما برای سرمایه گذارانی که اطلاع درستی از ارزش سهم ندارند بهتر است که در صورت عرضه شدن صف خرید ، سهم خود را نیز به فروش برسانند. البته فروش سهم نیز در عرضه اولیه قوانینی دارد که در کتاب ” سهام نخرید مگر با شناخت رفتار و روانشناسی بازار ” منتشر شده و در آن توضیح داده شده است.
آیا عرضه اولیه همیشه سود آور است
با توجه به توضیحات فوق میتوان گفت که هر سرمایه گذار تازه وارد به بورس می تواند عرضه اولیه را در بازار خریداری کند و از این محل سود خوبی را کسب کند و به این ترتیب با خرید عرضه اولیه با بازار سرمایه بیشتر اشنا شود. البته گاهی اوقات هم شرکت های تازه وارد با قیمت مناسبی کشف قیمت نمی شوند و به همین دلیل سود مناسبی نصیب سرمایه گذار نمیکنند که تعداد شرکت هایی که با قیمت نامناسب عرضه میشوند بسیار کم می باشد. بهتر است که سرمایه گذاران تازه وارد به بورس برای سرمایه گذاری در بورس ابتداآموزش های لازم را کسب کنند و سپس وارد این بازار شوند.
آیا خرید عرضه اولیه بدون نقدینگی امکان پذیر است
در خصوص خرید عرضه اولیه در بین سرمایه گذاران این سوال وجود دارد که آیا بدون نقدینگی هم میتوان عرضه اولیه را از کارگزاری ها خریداری کرد یا خیر. در این خصوص باید گفت که برخی از کارگزاری ها این امکان را برای مشتریان خود فراهم کرده اند که بدون داشتن نقدینگی عرضه اولیه را خریداری کنند. در این کارگزاری ها معمولا فروش سهام نیز توسط کارگزاری انجام می شود و ممکن است کارگزاری در موعد مقرر سهام را بفروشد ولی سهم بعد از آن چندین روز رشد کند. از آنجا که خرید عرضه اولیه به نقدینگی زیادی نیاز ندارد بهتر است خرید و فروش خود را در کارگزاری معتبر انجام دهید و درگیر خدمات اینچنینی و در عوض کارگزاری بدون خدمات مناسب نباشید