چگونه خرید افراطی و فروش افراطی را در یک دارایی تشخیص دهیم؟
در بازارهای مالی، اصطلاح خرید افراطی (به انگلیسی Overbought) زمانی به کار می‌رود که برای یک دارایی خریدهای زیادی در قیمت‌های بالا انجام می‌شود.
خرید افراطی یعنی اینکه فشار خرید مستمری در آن دارایی وجود داشته است. خرید افراطی می‌تواند به دلایلی مانند اخبار خوب از شرکت یا بطور کلی صنعت باشد.
بالعکس، اصطلاح فروش افراطی (به انگلیسی Oversold) نیز برای زمانی به کار می‌رود که در یک دارایی به شکل بیش از حد فشار فروش افزایش یافته است.
در تحلیل تکنیکال زمانی که شاهد خرید افراطی در یک سهام یا دارایی هستیم، پیشنهاد می‌شود از ورود به سهم خودداری شود زیرا احتمال اصلاح و کاهش قیمت آن بالاست.
با اسیلاتور RSI که به عنوان یک اندیکاتور مومنتوم نیز شناخته می‌شود، اندازه خرید افراطی یا فروش افراطی را در اوراق بهادار می‌توان تعیین کرد.
RSI به عنوان یک نوسانگر (یک نمودار خطی که بین دو مقدار نوسان می‌کند) در نمودارهای قیمت نمایش داده می‌شود. نرم‌افزارهای تحلیل تکنیکال این نوسانگر را بصورت خودکار محاسبه کرده و نمایش می‌دهند.
این نوسانگر می‌تواند محدوده‌ای بین 0 تا 100 داشته باشد.
تعبیر سنتی در خصوص RSI این است که وقتی نوسانگر روی عدد 30 یا پایین‌تر قرار دارد، دارایی موردنظر در محدوده فروش افراطی وارد شده است.
از سمت دیگر، وقتی نوسانگر روی عدد 70 یا بالاتر قرار بگیرد، گفته می‌شود دارایی مدنظر در محدوده خرید افراطی واقع شده است.
در این شرایط احتمال تغییر روند به میزان زیاد وجود دارد.
روند اصلی یک سهام یا دارایی، در درک صحیح از RSI اهمیت زیادی دارد. به عبارت دیگر، در خواندن RSI باید به روند سهم یا دارایی مدنظر توجه شود.
برای مثال بهتر است محدوده فروش افراطی در زمانی که سهم در روند صعودی قرار دارد، بیش از عدد 30 و همچنین محدوده فروش افراطی در حین یک روند نزولی بیش از عدد 70 در نظر گرفته شود.
سطوح خرید و فروش افراطی
در تحلیل بازار و سیگنال‌هایی که صادر می‌شود، زمانی که RSI به زیر 30 می‌رسد گفته می‌شود خرس‌ها بر بازار حاکم هستند و زمانی که این نوسانگر به بالای 70 می‌رسد نشان‌دهنده تسلط گاوها بر بازار است.
از آنجایی که برخی دارایی‌ها دارای نوسان بیشتری هستند و سریعتر از دیگران حرکت می‌کنند، در این بازارها اعداد 80 و 20 نیز به عنوان سطوح خرید و فروش افراطی در نظر گرفته می‌شود.
محدوده‌های RSI
در یک روند صعودی، RSI تمایل دارد نسبت به روند نزولی بین سطوح خاصی باقی بماند. این رفتار منطقی به نظر می‌رسد زیرا RSI محاسبه سودها در برابر زیان‌ها را انجام می‌دهد.
در یک روند صعودی، سودهای بیشتری بدست می‌آید و به همین دلیل RSI در سطوح بالاتری باقی می‌ماند.
در یک روند نزولی، RSI گرایش به ماندن در سطوح پایین‌تر دارد.
در یک روند صعودی، RSI گرایش دارد بالای عدد 30 باقی بماند و اغلب مواقع به 70 برسد.
از سمت دیگر در یک روند نزولی، به ندرت می‌توان RSI را بالای 70 مشاهده کرد و این نوسانگر اغلب مواقع به عدد 30 یا پایین‌تر نزول می‌کند.
چنین درک‌های درستی از RSI می‌تواند در تشخیص قدرت روند و نقاط بازگشتی احتمالی به شما کمک کند.
بطور مثال در یک روند صعودی اگر RSI در چند موج قیمت نتواند به 70 برسد و سپس به زیر 30 نزول کند نشان‌دهنده این است که روند تضعیف شده و ممکن است روند قیمت به زودی تغییر کند.
در روند نزولی، شرایط برعکس است. اگر RSI در موج نزولی نتواند به 30 یا پایین‌تر برسد و سپس به بیش از 70 دست یابد، نشان‌دهنده این است که روند نزولی تضعیف شده و احتمالا به زودی شاهد تغییر روند خواهیم بود.
مقایسه RSI و MACD
اندیکاتور MACD نیز یکی دیگر از اندیکاتورهای مومنتوم (دنبال‌کننده روند) است که رابطه بین دو میانگین متحرک را در یک دارایی نشان می‌دهد.
MACD از طریق تفریق میانگین متحرک نمایی 26 روزه و میانگین متحرک نمایی 12 روزه محاسبه می‌شود. سپس یک میانگین متحرک 9 روزه که با نام خط سیگنال شناخته شده در بالای خط MACD رسم می‌شود و به عنوان علامتی برای سیگنال خرید و فروش عمل می‌کند.
معامله‌گران زمانی که MACD از خط سیگنال به سمت بالا حرکت می‌کند آنرا نشانه خرید و زمانی که MACD از خط سیگنال به پایین نزول می‌کند آنرا نشانه فروش می‌دانند.