اگر تعداد خریداران یک سهم از تعداد فروشندگان آن بیشتر باشد، یعنی تقاضای خرید یک سهم بیشتر از میزان عرضه آن برای فروش باشد، قیمت آن سهم افزایش می‌یابد و برعکس. درک عرضه و تقاضا و تغییرات قیمتی ناشی از آن بسیار آسان است؛ اما آنچه دشوار است، فهم آن چیزی است که به تغییرات عرضه و تقاضا در بازار سهام می‌انجامد و سبب می‌شود برخی خواهان یا خریدار سهم خاصی شوند و برخی دیگر، رویگردان یا فروشنده آن باشند. برای تشریح این رفتار، نظریه‌های مختلفی شکل‌ گرفته است.

۱- روش تاریخی

در روش تاریخی، از دوره زمانی گذشته برای محاسبه انحراف معیار سود سهام استفاده می‌شود و سپس به‌عنوان پیش‌بینی آینده به کار می‌رود. اگرچه سطح نوسان قیمت سهم با گذشت زمان تغییر می‌کند، اما اگر روند مشخصی در نوسان قیمت وجود نداشته باشد، این روش سودمند خواهد بود. بهترین پیش‌بینی ممکن است مبتنی بر نوسان دوره اخیر باشد.

۲- روش سری زمانی

روش دوم برای پیش‌بینی نوسان قیمت سهم، استفاده از سری زمانی الگوهای نوسان در دوره‌های گذشته است. به این توضیح توجه کنید؛ انحراف معیار بازده‌های روزانه سهم براساس ماه‌های اخیر تعیین می‌شود. سپس بر مبنای روند سری زمانی از این انحراف معیارها برای تخمین انحراف معیار بازده‌های روزانه سهم در ماه آینده استفاده می‌شود. این روش با روش اول متفاوت است؛ آن‌هم به این دلیل که از اطلاعات بیش از یک ماه گذشته استفاده می‌کند.

پیش‌بینی ممکن است مبتنی بر رویه موزون باشد؛ مانند ۵۰ درصد ضربدر انحراف معیار ماه گذشته به‌علاوه ۲۵ درصد ضربدر انحراف معیار در دو ماه قبل به‌علاوه ۱۵ درصد ضربدر انحراف معیار در سه ماه قبل به‌علاوه ۱۰ درصد ضربدر انحراف معیار در چهار ماه قبل. این روش، وزن بیشتری را برای داده‌های اخیر قائل می‌شود، اما اجازه می‌دهد که داده‌های چهار ماه قبل بر پیش‌بینی اثر بگذارند. معمولاً از وزن‌ها و تعداد دوره‌های گذشته‌ای استفاده می‌شود که کمترین خطای پیش‌بینی را داشته باشند.

با این حال عوامل مختلف اقتصادی و سیاسی می‌توانند موجب شوند که نوسان قیمت سهم به‌طور ناگهانی تغییر کند؛ بنابراین حتی دقیق‌ترین مدل‌های سری زمانی لزوماً نوسان قیمت سهم را به‌درستی پیش‌بینی نمی‌کنند.

۳- انحراف معیار ضمنی

روش سوم برای پیش‌بینی نوسان قیمت سهم، محاسبه انحراف معیار ضمنی طبق مدل قیمت‌گذاری اختیار خرید یک سهم است. صرف اختیار خرید یک سهم بستگی به عواملی همچون رابطه بین قیمت سهم و قیمت مورد توافق اختیار خرید ، شمار روزها تا قبل از تاریخ انقضاء اختیار خرید و نوسان پیش‌بینی شده تغییرات قیمت سهم دارد. فرمولی برای برآورد صرف اختیار خرید براساس عوامل گوناگون وجود دارد.

جز در موارد نوسان پیش‌بینی شده، ارزش واقعی این عوامل مشخص است؛ اما با توجه به‌صرف واقعی اختیار خرید که توسط سرمایه‌گذاران برای آن سهم پرداخت می‌شود، محاسبه سطح نوسان پیش‌بینی شده امکان‌پذیر است. آن دسته از مشارکت‌کنندگان بازار که می‌خواهند نوسان را طی دوره ۳۰ روزه پیش‌بینی کنند، اختیار خریدی را در نظر می‌گیرند که ۳۰ روز تا انقضای آن مانده است. این معیار نشان‌دهنده نوسان پیش‌بینی شده سهم در یک دوره ۳۰ روزه توسط سرمایه‌گذارانی است که سهام را معامله می‌کنند. مشارکت‌کنندگان از این معیار برای پیش‌بینی نوسان قیمت سهم استفاده می‌کنند.