نمودارهای تعدیل شده و تعدیل نشده چه تفاوتی دارند؟
یکی از موضوعات مورد بحث تحلیلگران در تحلیل سهام شرکت‌های بورسی، استفاده از نمودارهای تعدیل شده یا تعدیل نشده است. استفاده از هرکدام از این نمودارها مزایا و معایبی دارد که در ادامه به بیان آن‌ها می‌پردازیم.
ممکن است برخی عوامل بنیادی در نمودارهای تکنیکالی یک سهم اثر داشته باشند. کاربرد نمودارهای تعدیل شده، برای در نظر گرفتن این عوامل بنیادی است. نمودارهای تعدیل شده در اثر وجود گپ‌های قیمتی ایجاد می‌شوند و دلایلی متعددی برای ایجاد گپ قیمتی وجود دارد که در ادامه به تعریف آن‌ها می‌پردازیم.
شکاف قیمتی
گپ یا شکاف قیمتی، قسمتی از نمودار یک سهم است که تقاضایی برای خرید و فروش وجود ندارد و بین قیمت‌های سهم تفاوت عمده‌ای وجود دارد. گپ‌های قیمتی به دلایل زیادی مانند افزایش سرمایه، تقسیم سود نقدی، گره‌های معاملاتی، تعدیل‌های مثبت یا منفی و … ایجاد می‌شوند.
نمودار تعدیل نشده
با فعالیت‌های مختلف یک شرکت سهامی، قیمت سهم در بازار سرمایه، دچار نوسان می‌شود. درصورتی‌که این نوسان قیمتی را در نمودار سهم در نظر نگیریم، نمودار تعدیل نشده است. در نمودار تعدیل نشده، گپ قیمتی و اثر رخدادهایی مانند افزایش سرمایه و تقسیم سود نقدی قابل‌مشاهده نبوده و تغییری در دارایی سهامداران دیده نمی¬شود و تنها نوسان قیمتی را می‌توان مشاهده کرد.
مزایا و معایب نمودارهای تعدیل نشده
نمودار تعدیل نشده تنها رفتار قیمتی سهم را نشان می‌دهد و تغییرات دارایی سهامدار در زمان افزایش سرمایه یا پرداخت سود نقدی در آن قابل‌مشاهده نیست. این موضوع ممکن است در برخی مواقع سبب گمراهی سهامداران شود و روند نزولی در قیمت را متوجه نشوند. از طرفی دیگر استفاده از ابزارهای تکنیکال مانند اندیکاتورها و اسیلاتورها در نمودارهای تعدیل نشده میسر نیست.
نمودار تعدیل شده
درصورتی‌که نوسان قیمتی شدید سهم را در نمودار سهم دخالت دهیم، نمودار را تعدیل شده می‌نامیم. در نمودارهای تعدیل شده گپ‌های قیمتی در گذر زمان قابل‌مشاهده است. عمده دلایل ایجاد گپ‌های قیمتی افزایش سرمایه و تقسیم سود نقدی هستند. در حقیقت نمودار تعدیل شده نموداری است که عوامل بنیادی مانند افزایش سرمایه و تقسیم سود نقدی از آن حذف شده است.
افزایش سرمایه یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد گپ قیمتی است که از طریق چهار روش عمده توسط شرکت‌ها انجام می‌پذیرد. افزایش سرمایه معمولاً سبب کاهش ارزش سهام شرکت می‌شود و در مقابل ارزش کاسته شده، به سهامدار حق تقدم، سهام جایزه یا … داده خواهد شد. کاهش ارزش سهام شرکت باعث ایجاد شکاف (گپ) و تأثیر بر نمودار قیمتی می‌شود. یکی دیگر از دلایل ایجاد گپ قیمتی و کاهش شدید قیمت در نمودار سهام شرکت‌ها، پرداخت سود نقدی پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه است و نمودار قیمت سهام به میزان سود تقسیمی کاهش می‌یابد.
افزایش سرمایه و تقسیم سود نقدی، اتفاقات مالی بسیار مهمی در هر شرکت سهامی است که سبب می‌شود قیمت سهام شرکت تغییر کند. البته با توجه به این‌که میزان تغییر قیمت سهم به دلیل تقسیم سود زیاد نیست، تغییر در نمودار تعدیل شده و گپ قیمت، بزرگ نخواهد بود و ممکن است نمودار تعدیل شده با نمودار تعدیل نشده همانند هم باشند؛ اما تأثیر افزایش سرمایه بیشتر بوده و گپ قیمتی آن در نمودار سهم نیز بزرگ‌تر خواهد بود.
مزایا و معایب نمودارهای تعدیل شده
در نمودارهای تعدیل شده، تاریخچه قیمتی سهم به دلیل حذف گپ‌های قیمتی مشخص نیست. بااین‌حال برای استفاده از اندیکاتورها و اسیلاتورها، لازم است تا نمودار تعدیل شده باشد. همچنین استفاده از خطوط حمایت و مقاومت راحت‌تر صورت می‌گیرد.
تعریف سود نقدی
شرکت‌هایی که در پایان سال مالی خود توانستند سود کسب کنند، در مجمع عمومی عادی سالیانه تصمیم می‌گیرند تا بخشی از این سود را به سهامداران خود پرداخت نمایند. با پرداخت سود نقدی به سهامداران، ارزش قیمت هر سهم به میزان سود تقسیمی کاهش می‌یابد.
افزایش سرمایه و روش‌های آن
پافزایش سرمایه عبارت است از افزایش اسمی میزان سرمایه ثبت‌شده یک شرکت. در شرکت‌های سهامی نیز عبارت است از افزایش تعداد سهام منتشره توسط شرکت سهامی. افزایش سرمایه شرکت‌ها از منابع مختلف و به چهار روش تأمین مالی انجام می‌شود.
۱- افزایش سرمایه از محل سود انباشته
۲- افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت
۳- افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده
۴- افزایش سرمایه از روش صرف سهام
نمودارهای تعدیل نشده و تعدیل شده در سامانه معاملاتی
در سامانه معاملاتی آنلاین پس از جستجوی نماد، می‌توانیم از کادر بالای نمودار، نمودار را در حالت‌های تعدیل شده (افزایش سرمایه و سود نقدی) و یا تعدیل نشده قرار دهیم.
همان‌طور که در شکل زیر می‌بینید، نمودار نماد خودرو در حالت تعدیل نشده آمده است. در این حالت گپ‌های قیمتی ایجاد شده به علت افزایش سرمایه و تقسیم سود نقدی قابل‌مشاهده است. نقاط آبی، نشان‌دهنده زمان افزایش سرمایه و نقاط زرد، نشان‌دهنده زمان پرداخت سود نقدی است.
شکل زیر نمودار تعدیل شده شرکت ایران خودرو است. در این حالت گپ‌های قیمتی حذف شده و روند نمودار به‌صورت پیوسته است.
سخن آخر:
با توجه به مطالب عنوان‌شده می‌توان نتیجه گرفت که هدف تحلیل، به‌کارگیری نمودارهای تعدیل شده یا تعدیل نشده را مشخص می‌کند. هر تحلیلگر با توجه به نتیجه‌ای که قصد دارد از نمودار کسب کند و در نظر گرفتن مشخصات نمودارها، می‌تواند از نمودار تعدیل نشده یا تعدیل شده استفاده نماید.