استراتژی معاملاتی معکوس چیست؟..
آیا بهتر است در بورس اوراق بهادار سهامی که در حال رشد است را خریداری کنیم و با روند آن همراه شویم؟ یا اینکه اخبار و اطلاعات قبلاً اثر خود را بر بازار گذاشته، رشد و روند صعودی ازدست‌رفته است و باید برخلاف جهت سایرین حرکت کرد؟ آیا سرمایهگذاران همیشه به اطلاعات و اخبار جدید به‌صورت منطقی واکنش نشان می‌دهند؟ بهترین سرمایه گذاری چیست؟
قصد داریم در این مطلب پاسخ این سؤالات را با دو استراتژی متفاوت در سرمایه‌گذاری با عنوان استراتژی سرمایه‌گذاری مومنتوم (شتاب) و استراتژی سرمایه‌گذاری معکوس بررسی کنیم.
استراتژی معاملاتی مومنتوم در چیست؟
سرمایهگذاران با دلایل متفاوتی وارد یک سرمایه‌گذاری می‌شوند. زمانی که یک روند در بازار شکل می‌گیرد، افراد زیادی در آن نقش دارند. بسیاری از افراد زمانی که بازار دارای روند قطعی می‌شود، تصمیم به ورود و شروع سرمایه‌گذاری می‌گیرند. شعار این افراد این است که “روند دوست شماست” یا ” سوار بر روندها شوید”.
این همان استراتژی معاملات مومنتوم است و اساس آن از علم فیزیک نشاءت می‌گیرد. این اصل بیان می‌کند: یک جسم در حال حرکت گرایش دارد که همچنان در حرکت باقی بماند، مگر اینکه نیرویی از خارج بر آن وارد شود (قانون اول نیوتن). مفهوم این قانون در بازار سرمایه این است که یک روند تمایل دارد به حرکت نزولی یا صعودی خود ادامه دهد، مگر اینکه یک نیروی بزرگ‌تر از روند که بر آن غالب است، باعث تغییر روند شود.
کسانی که بر اساس استراتژی مومنتوم معامله می‌کنند، اغلب معاملاتشان در جهت بازار است و معتقدند که رشد منفی یا مثبت گذشته سهم، در آینده نیز به‌احتمال قوی ادامه خواهد داشت. در این استراتژی معاملاتی، سهامی که بازده و عملکرد خوبی ندارند فروخته شده و سهام با بازدهی و عملکرد بهتر نگهداری و خریداری می‌شود؛ زیرا این اعتقاد وجود دارد که سهام با عملکرد خوب، به‌احتمال قوی عملکرد خوب خود را در میان‌مدت حفظ خواهد کرد.
استراتژی معاملاتی معکوس چیست؟
بر اساس استراتژی معاملاتی معکوس، بازار سرمایه نسبت به اخبار و اطلاعات جدید، واکنش بیش‌ازحد نشان می‌دهد. اغلب تحقیقات انجام‌شده نیز وجود این واکنش بیش‌ازاندازه را تأیید کرده است.
واکنش بیش‌ازاندازه به اطلاعات:
سرمایهگذاران نسبت به اطلاعات و اخبار مثبت مربوط به شرکت، بیش واکنشی (واکنش بیش‌ازاندازه) نشان داده و با ایجاد تقاضای بالا برای سهام آن شرکت، باعث می‌شوند قیمت سهام بالاتر از قیمت واقعی خود افزایش یابد. همچنین در هنگام انتشار اخبار و اطلاعات منفی درباره یک شرکت، سرمایهگذاران واکنش منفی بیش‌ازحدی به این اطلاعات می‌دهند و موجب افزایش عرضه نماد موردنظر شده و درنتیجه قیمت آن سهم به پایین‌تر از ارزش واقعی خود می‌رسد.
پس از بیش واکنشی (واکنش بیش‌ازحد مثبت یا منفی) به اطلاعات کوتاه‌مدت، قیمت سهام در بلندمدت تعدیل و اصلاح می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، سرمایهگذاران در بلندمدت به اشتباه خود پی برده و با افزایش یا کاهش عرضه، قیمت سهم تغییر می‌یابد. افرادی که به استراتژی معکوس اعتقاد دارند، بر این باورند که اکثریت بازار اشتباه می‌کنند و روندهای فعلی به‌زودی تغییر خواهد کرد. بنابراین برای دست یافتن به بازدهی، باید شجاعت حرکت برخلاف جهت بازار و انجام معامله را داشت و پس از آن با صبوری، سهامداری کرد. سپس این افراد پس از کسب بازدهی از سهام با عملکرد خوب، این سهام را می‌فروشند و یک سهام دارای روند نزولی را برخلاف اعتقاد عموم بازار خریداری می‌کنند. لازم به ذکر است سرمایه‌گذارانی که به استراتژی معکوس باور دارند، همیشه برخلاف نظر عموم و روند بازار حرکت نمی‌کنند. به‌عنوان مثال وقتی یک سهم به‌طور مرتب صعود کرده و به قله‌های بالاتری می‌رسد، به این معنی نیست که سرمایهگذاران طرفدار استراتژی معکوس، نسبت به آن سهم همچنان واکنش معکوس نمایش می‌دهند. بلکه این سرمایهگذاران به دنبال سهامی هستند که تصور عموم این است که در آن سهم روندی وجود ندارد.
افرادی که استراتژی معکوس در سرمایه گذاری دارند، چگونه عمل می‌کنند:
سرمایه‌گذار ابتدا به بررسی اخبار بازار و شرکت‌ها می‌پردازد. بر مبنای اطلاعات کسب‌شده، تمایل و اقبال بازار را به دست می‌آورد. بر مبنای روند غالب بازار رفتار سرمایه گذاری معکوس را در پیش می‌گیرد.
روش معاملات این سرمایه گذاران به این صورت است که درصورتی‌که مشاهده کنند قیمت یک سهم در حال افزایش است، اما تعداد خریداران کمی برای آن وجود دارد، پتانسیل سودآوری آن سهم را در نظر می‌گیرند. تصمیمات یک سرمایه‌گذار در سرمایه‌گذاری معکوس با توجه به بررسی نظر و تمایل بازار، مشاهده نسبت سفارشات خرید و فروش و همچنین استفاده از دانش شخصی تصمیم به معامله اتخاذ می‌شود.
قوانین استراتژی سرمایه‌گذاری معکوس چیست؟
۵ گام یا قانون کلی برای استفاده از استراتژی سرمایه گذاری معکوس:
قانون ۱: وقتی روزنامه‌ها و اخبار به آن موضوع پرداختند، همه‌چیز را تمام‌شده بدانید.
شاید این موضوع برای روزنامه‌نگاران مطلوب نباشد؛ اما زمانی که اخبار یک موضوع، در سطح گسترده‌ای در رسانه‌ها منتشر می‌شود، دیگر برای سرمایه‌گذاری ارزشی ندارد و آن خبر بی‌فایده است. با توجه به اینکه اخبار در کسری از ثانیه باعث تغییر قیمت یک سهام یا دارایی می‌شود، زمان استفاده از اخبار برای تصمیم به سرمایه‌گذاری حائز اهمیت می‌شود. درنتیجه تصمیم‌گیری بر اساس اخبار صفحه اول روزنامه فردا صبح یا اخبار امشب تلویزیون یا مطلبی در سایت خبری موجب کسب بازدهی نخواهد شد. چراکه قبل از اینکه حتی خبر منتشر شود، قیمت تغییر کرده است.
قانون ۲: وقتی همه در حال فروش هستند شما بخرید و وقتی در حال خرید هستند شما بفروشید.
طبق این قانون باید به دنبال خرید ارزان و فروش گران باشید. یعنی زمانی که اکثر بازار خریدار هستند، شما فروشنده باشید و برعکس. البته این قانون مورد تأیید همه افراد حرفه‌ای بازار نبوده و بعضاً آن را خردمندانه نمی‌دانند.
قانون ۳: زمانی که درآمد افراد به حباب قیمت بستگی داشته باشد، هیچ‌کس به وجود حباب اذعان نخواهد کرد.
معمولاً ازآنجایی‌که افراد نمی‌توانند از بین رفتن ناگهانی حباب قیمتی را بپذیرند، بازار وجود حباب را نادیده می‌گیرد. در زمان پدید آمدن حباب، افرادی که استراتژی معکوس برای معاملات خود دارند، هیچ‌گاه هم مسیر با رفتار جمعی در بازار نمی‌شوند و اصطلاحاً در دام حباب قیمتی نخواهند افتاد.
قانون ۴: هیچ‌گاه هیچ توصیه‌ای را جدی نگیرید.
همه افراد در بازار نظر می‌دهند. در نظر داشته باشید که شما باید روی تحقیقات خودتان تکیه کنید؛ زیرا کسب بازدهی در بازار با گوش دادن به نظرات حاصل نمی‌شود و بازار اهمیتی نمی‌دهد که شما به نظرات یک فرد متخصص گوش داده‌اید، بلکه بازار راه خود را می‌رود.
بازدهی از بازار فقط زمانی حاصل می‌شود که تحلیل و تحقیق درستی انجام داده باشید.
قانون ۵: چیزی که برای شما واضح است را دیگران درک نخواهند کرد.
اگر شما استراتژی معاملاتی معکوس را برای انجام معاملات خود در پیش دارید، نمی‌توانید انتظار داشته باشید افراد دیگر در بازار این دیدگاه شما را درک کنند. چراکه مدت‌زمانی طول می‌کشد تا به خروجی موردنظرتان برسید و از استراتژی معاملاتی خود بازدهی کسب نمایید.
سخن آخر
ممکن است استراتژی سرمایه گذاری معکوس، پتانسیل کسب سود بالایی داشته باشد؛ چراکه افراد معتقد به این شیوه معاملاتی، باور دارند نظرات افراد و اقدامات معاملاتی آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد؛ بنابراین اگر برخلاف جریان رفتار سرمایهگذاران عمل کنیم، امکان کسب سود بالاتر می‌رود.
از سوی دیگر در نظر داشته باشید، جریان نقدی در معامله‌ای کسب می‌شود که بر اساس روند مشخصی صورت پذیرفته باشد. پتانسیل کسب بازدهی بالاتر در استراتژی معکوس زمانی کاربرد دارد که بتوان یک علامت یا نشان قطعی برای تأیید بازگشت روند بازار پیدا کرد.
برخی از افرادی که با استراتژی سرمایه‌گذاری معکوس کار می‌کنند، موفقیت زیادی کسب کرده‌اند؛ ولی این کار به‌راحتی ممکن نیست. افراد موفق در این استراتژی باید تحقیق بسیار دقیقی انجام دهند و همچنین به کاری که در انجام آن هستند اعتماد و اعتقاد بالایی داشته باشند.