آموزش روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس تهران
پول و سرمایه‌ای را جمع‌آوری کرده‌اید و می‌خواهید به حفظ ارزش آن در وضعیت کنونی اقتصادی کمک کنید؟ به دنبال بررسی روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری هستید و نمی‌دانید که چه گزینه‌هایی پیش روی‌تان قرار دارد؟ سرمایه‌گذاری در بورس یکی از روش‌هایی است که به شما کمک می‌کند تا سرمایهتان را افزایش بدهید.
اما واقعیت این است که ورود به بورس بدون داشتن دانش و آگاهی از بازار سرمایه و نبود آموزش بورس خطرناک است و احتمال دارد ضرر قابل‌توجهی به سرمایهتان وارد شود. پس اگر تصمیم دارید که به بازار بورس وارد شوید، باید به دنبال کسب آگاهی در زمینه فعالیت‌های گوناگون بورسی باشید. درست است که ورود به بازار سرمایه و سرمایه‌گذاری در بورس نیازمند آگاهی و تجربه است، اما لزومی ندارد که خود را در این‌باره بترسانید. با کمک منابع آگاه و آموزش‌های بورسی درست، شما هم می‌توانید در معاملات بورس و کسب سود خبره شوید.
اما سوال اصلی این است: چگونه می توان در بورس تهران سرمایه گذاری کرد؟
روش‌های مختلفی برای شروع فعالیت و سرمایه‌گذاری در بازار بورس وجود دارد. اگر قصد فعالیت در این حیطه را دارید باید بدانید که سرمایه‌گذاری در بورس به دو شیوه مستقیم و غیرمستقیم امکان‌پذیر است. در ادامه به روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس پرداخته شده است. برای آگاهی از این روش‌ها ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید:
چرا مردم در بورس سرمایه گذاری می کنند؟
در بازار بورس، دارایی‌های مختلفی از جمله انواع اوراق بهادار و کالا معامله می‌شود. بورس یک بازار قانونی برای پیگیری و انجام معاملات مختلف است. لذا با آموزش گام به گام بورس و معاملات سنجیده در این بازار، می‌توانیم به نتایج خوبی برسیم و سود زیادی کسب کنیم.
به جز کسب سود، یکی از مزایای سرمایه‌گذاری در بورس این است که با مبالغ سرمایه اندک هم می‌توانیم وارد بازار شویم و به همین خاطر است که برای شروع و کسب تجربه نگرانی چندانی بابت از دست دادن سرمایه‌مان نخواهیم داشت.
مزایایی که بورس به همراه می‌آورد فقط متوجه فرد سرمایه‌گذار نیست؛ بلکه می‌تواند به وضعیت اقتصادی عموم جامعه هم کمک کند زیرا امکان سرمایه‌گذاری افراد با سرمایه‌های اندک را هم فراهم می‌کند و ضمن کنترل نقدینگی در جامعه باعث می‌شود که توزیع ثروت از روندی عادلانه‌تر پیروی کند. اگر مردم با سرمایه‌های نه چندان کلان به بازار بورس بیایند و در آن سرمایه‌گذاری صورت بدهند، علاوه بر اینکه می‌توانند از رکود پول خود جلوگیری نمایند به رشد صنعت و فعالیت شرکت‌های مختلف هم کمک خواهند کرد.
نکته ای که باید به خاطر داشته باشیم این است که: برای ورود به بورس نباید بترسیم. کافی است با آموزش صحیح بورس، با دقت همه چیز را یاد بگیریم، گام به گام با این بازار آشنا شویم، بازار و اخبار موثق را رصد کنیم و آگاهانه به خرید و فروش سهام یا سایر اوراق بهادار بپردازیم.
انواع روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس
به طور کلی دو روش برای سرمایه‌گذاری در بورس وجود دارد:
۱- سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس
۲- سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس.
۱- سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار بورس چیست؟
ورود به بازار بورس سرمایه‌گذاری به طور مستقیم روش است که البته افراد با احتیاط بیشتری نسبت به روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس به سراغ آن می‌روند. هر چند که بی‌گدار به آب زدن در این بازار اصلا منطقی نیست، اما ترسیدن از آن هم در صورت تلاش برای آگاهی از فرایند معاملات و شناخت راه و چاه کار لزومی ندارد. ضمن اینکه با مبلغ بسیار اندکی هم می‌توان وارد بازار بورس شد. حداقل خرید سهام در بازار بورس فقط ۱۰۲ هزار تومان است. پس لازم نیست حتما میلیونی در بورس سرمایه‌گذاری کنیم و در آغاز کار، امکان اینکه با مبلغی اندک به بازار وارد شویم، وجود دارد. البته مبالغ اندک، سود چندانی در پی ندارند ولی مزیت آن در این است که به ما اجازه می‌دهند، به تدریج با ساز و کار فعالیت در بورس آشنا شویم.
علاوه بر اینکه امکان فعالیت در بازار بورس با مبالغ اندک هم وجود دارد، باید به مزیت بزرگ دیگر این بازار یعنی نقدشوندگی سرمایه اشاره کنیم. در فعالیت‌های سرمایه‌گذاری مختلف مانند بازار مسکن، معمولا نمی‌توانیم به سرعت و در صورت نیاز، سرمایه خود مثلا خانه‌ای را که با هدف سرمایه‌گذاری خریداری کرده بوده‌ایم به فروش برسانیم و سرمایه‌مان را به پول نقد بدل کنیم. اما در بازار بورس، این امکان برای ما وجود دارد که سریعاً و هر زمان که اراده کنیم، سهام خریداری را به فروش رسانده و بنا به وضع بازار معادل پولی که سرمایه‌گذاری کرده‌ایم یا مبلغ کمتر/بیشتر از آن را با فروش سهام، مجدد به دست بیاوریم. در واقع، سرعت و امکان نقدشوندگی در سرمایه‌گذاری در بورس بسیار زیاد است.
البته در شروع کار قطعاً به ثروتی میلیاردی دست پیدا نخواهیم کرد؛ زیرا این نوع از سرمایه‌گذاری برای رساندن پول و سودمان به درختی پربار، نیاز به زمان و البته کسب تجربه و مهارت فراوان دارد. اما اگر در حد چند میلیون تومان پول داشته باشیم و برای روش‌های دیگر سرمایه‌گذاری دست‌مان بسته است، بورس می‌تواند در کوتاه‌مدت، گزینه‌ای خوب باشد.
حال در ادامه سعی می کنیم درباره روش مستقیم سرمایه‌گذاری در بورس یا روش بی‌واسطه بیشتر توضیح بدهیم:
نکات مهم درباره سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار بورس چیست؟
برای اینکه یک‌تنه و تنها وارد بازار بورس شویم باید حتماً آمادگی‌هایی از قبل در خود ایجاد کنیم. ابتدا باید با مفاهیم پایه‌ای بورس آشنا شویم، ساز و کار فعالیت در آن را یاد بگیریم و از خود دو سؤال مهم بپرسیم:
نخست اینکه، آیا زمان کافی برای بررسی روند فعالیت خود و فضای بازار بورس در اختیار داریم یا خیر؟
دوم اینکه، توانایی‌مان در تحمل فشار و استرس‌های محتملی که سرمایه‌گذاری در بازار بورس و سهام برایمان به همراه خواهد داشت در ما وجود دارد یا خیر؟
یادمان باشد که رسیدن به سود و سرمایه کلان همیشه توأم با سختی‌هایی است و اینکه تصور کنیم، با مبلغی اندک می‌توانیم به بازار بورس وارد شده و با به دست آوردن سود حاصل از سرمایه‌گذاری اولیه از نظر ثروت به وارن بافت یا آقای بیل‌گیتس بدل شویم، کاملا غیرمنطقی است.
علاوه بر موارد گفته‌شده برای ورود به سرمایه‌گذاری در بورس به شکل مستقیم و بی‌واسطه نیاز به شناخت اقتصاد و از آن مهم‌تر قدرت تحلیل داریم. باید بتوانیم اوضاع اقتصادی بازار را بررسی و تحلیل کنیم تا تصمیم‌های منطقی و درستی برای فعالیت‌های خود در بورس بگیریم.
اگر این آمادگی‌ها را در وجود خود می‌بینیم باید شروع به فعالیت کنیم. گام‌های آغازین فعالیت در بورس به شرح زیر است:
- دریافت کد بورسی
برای شروع فعالیت و سرمایه‌گذاری در بورس نیاز به داشتن یک کد بورسی و انتخاب یک کارگزار مناسب داریم. کارگزاری نهادی است که به عنوان رابط و واسطه میان ما و بازار بورس، ارتباط برقرار می‌کند. کُد معاملاتی هم شناسنامه ما برای فعالیت و انچام معاملات در بورس است. بعد از اینکه با ثبت نام در سامانه سجام و احراز هویت در یکی از کارگزاری ها، کد بورسی سا همان کد معاملاتی مان را طی دریافت کردیم، امکان خرید سهام برایمان فراهم می‌شود. برای خرید سهام هم باید به یکی از روش های حضوری، تلفنی یا اینترنتی با کارگزار خود در ارتباط باشیم. البته راه‌کار دیگری هم وجود دارد: به صورت آنلاین و از طریق نرم افزار معاملات آنلاین سهام کارگزاری منتخب، خودمان مستقیماً سفارش های موردنظرمان را به هسته بورس ارسال کرده و معاملات بورسی را به راحتی انجام دهیم.
- آموزش گام به گام بورس، یادگیری مداوم و رصد بازار
بعد از اینکه وارد بازار بورس شدیم، باید تلاش کنیم تا اطلاعات‌مان را درباره بازار بورس مدام افزایش داده و وضعیت بازار را به خوبی زیر نظر داشته باشیم. در غیر این صورت، ریسک شدیدی را متحمل خواهیم شد. همواره باید درباره ساز و کار فعالیت در بورس آگاهی داشته باشیم.
با ثبت نام در کلاس های آموزش بورس در آموزشگاه های مجاز، می توانیم دانش خود را نسبت به بازار سرمایه افزایش دهیم.
روش های خرید و فروش سهام و اوراق بهادار در سرمایه گذاری مستقیم
خرید و فروش حضوری و تلفنی:
هر یک از ما که خواهان سرمایه‌گذاری در بازار بورس هستیم، با ارائه مدارک هویتی یعنی شناسنامه و کارت ملی خود به همراه مبلغ واریزی به حساب کارگزاری، با مراجعه به کارگزاری فرم دستور خرید خود را تکمیل کنیم. کارگزار هم بعد از انجام سفارش خرید و انجام معامله، برگه سهام را به ما تحویل می‌دهد. در خصوص فروش هم به همین ترتیب است، اما اگر کل دارایی را در یک نماد بفروشیم، دیگر برگه سهامی ارائه نمی شود.
در روش تلفنی نیز می توانیم درخواست خرید و فروش خود را به صورت تلفنی به کارگزاری اعلام نماییم. اما برای امضای سفارشات تلفنی، حتماً باید به کارگزاری مراجعه کنیم.
در حال حاضر با پیشرفته شدن روش های سفارش گذاری، روش خرید و فروش حضوری و تلفنی مخصوصاً در کارگزاری های بزرگ، تقریباً منسوخ شده است.
خرید و فروش آفلاین یا اینترنتی
امکان سفارش خرید به صورت اینترنتی یا سفارش آفلاین هم وجود دارد. یعنی ما به عنوان یک سرمایه‌گذار می‌توانیم درخواست خرید و فروش سهام را به صورت اینترنتی تکمیل کرده و برای کارگزاری ارسال نماییم.
در این روش کارگزاری پس از مشاهده سفارش ما، آن را به هسته بورس ارسال خواهد کرد.
از مزایای این نوع سفارش این است که در هر ساعتی می توانیم سفارش خود را ثبت کنیم و معامله گر کارگزاری در اولین روز کاری به آن رسیدگی خواهد کرد. همچنین مانند سفارش های حضوری و تلفنی هم نیاز به امضای برگه درخواست ندارد.
تنها یک بار قرارداد اینترنتی امضا می کنیم و پس از آن امکان سفارش گذاری آفلاین یا اینترنتی را داریم.
نکته مهم: سفارش اینترنتی همانند سفارش آنلاین در لحظه به هسته بورس ارسال نمی شد و ممکن است با ۱۵ دقیقه تاخیر در سامانه بورس ثبت شود.
انجام معاملات آنلاین:
روش سرمایه‌گذاری آنلاین هم روش دیگری است که در آن برای گشایش حساب معاملات آنلاین باید از طریق آزمونی که از سوی کارگزاری صورت می‌گیرد، برای انجام فعالیت مستقل آنلاین تأیید صلاحیت شویم. در این روش ما به صورت مستقیم به هسته معاملات بورس متصل می شویم و می توانیم سفارشات آنلاین خود را از ساعت ۸:۳۰:۰۰ تا ۱۲:۳۰:۰۰ روزهای کاری برای بورس یا فرابورس ارسال کنیم. برای این نوع معاملات کارگزاری منتخب ما یک سایت یا نرم افزار معاملات آنلاین اوراق بهادار به همراه نام کاربری و کلمه عبور در اختیار ما قرار می دهد. برای دریافت دسترسی آنلاین حتماً سرمایه گذار بورسی باید مدرک تحصیلی دیپلم یا بالاتر از آن را ارائه کند. لذا کسانی که به هر دلیل نتوانند مدرک تحصیلی خود (حداقل دیپلم) را ارائه کنند می توانند از ارسال سفارش اینترنتی یا اردر آفلاین استفاده کنند.
۲- سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس چیست؟
سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس به این معنا است که به جای اینکه خودمان مستقیماً به خرید و فروش سهام بپردازیم، بازار را رصد کنیم و همه چیز را مورد بررسی مداوم قرار بدهیم، به افراد آگاه و متخصصی مراجعه می کنیم. این افراد متخصص به ما کمک می‌کنند، سرمایه خود را در حوزه های مختلف سرمایه‌گذاری به کار بگیریم.
انجام سرمایه‌گذاری با واسطه در بورس به کسانی که زمان و وقت کافی برای یادگیری اصول سرمایه‌گذاری و روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس ندارند، در رسیدن به سود و درآمدی مطلوب کمک شایانی می‌کند. در این صورت با اتکا به افراد ماهر در بورس، ریسک سرمایه‌گذاری هم کاهش می‌یابد.
سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هم انواعی دارد:
- سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری؛
- سبدگردانی اختصاصی در بورس (سرمایه‌گذاری در بورس از طریق سبدگردان‌ها)؛
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری بورس
در سال ۱۳۸۴ با تصویب قانون اصلاحات بورس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس تهران راه افتادند. در این روش از سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار بورس، ما به عنوان سرمایه‌گذار، با بررسی وضعیت صندوق‌های مختلف سرمایه‌گذاری، مورد مناسب را انتخاب می‌کنیم و با پرداخت درصد اندکی کارمزد به صندوق‌ها، به آنها اجازه می‌دهیم که با واحد‌های سرمایه‌گذاری خریداری‌شده از سوی ما به فعالیت در بازار بورس بپردازند. در این روش، دیگر خبری از استرس و فشار تصمیم‌گیری برای خرید و فروش در بازار بورس نیست. البته این روش فقط مختص افرادی نیست که نمی‌توانند به تنهایی در بازار بورس فعالیت کنند؛ بلکه روشی برای کسب سود است و بسیاری از افراد خبره در سرمایه‌گذاری هم از خدمات صندوق‌ها استفاده می‌کنند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم دارای انواعی به شرح زیر هستند:
- صندوق سرمایه‌گذاری سهام؛
- صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت؛
- صندوق سرمایه‌گذاری مختلط؛
- و… .
سرمایه‌گذاری در بورس از طریق سبدگردان‌ها
سبدگردانی هم یکی دیگر از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس است که به کمک آن، می‌توانیم با دغدغه کمتری به فعالیت در بورس بپردازیم؛ زیرا در اینجا هم از کمک افراد متخصص برای سرمایه‌گذاری در بورس بهره می‌بریم. مراتب کار به این صورت است که شخصی متخصص به نام سبدگردان با ما قراردادی منعقد می‌کند و به نام خودمان سبدی از انواع اوراق بهادار تشکیل و مدیریت آن را عهده‌دار می‌شود. فعالیت سبدگردانان که در شرکت‌های سبدگردانی دارای مجوز مشغول به ارائه خدمات هستند کاملا قانونی و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار است. به خاطر مدیریت و فعالیتی که سبدگردانان روی سبد سرمایه‌گذاری ما دارند، مبلغی را به عنوان کارمزد دریافت می‌کنند.
درواقع اگر سرمایه ای داریم و می خواهیم فعالیتی انجام دهیم تا ارزش آن بیشتر شود، اما به دلایل مختلف مثل عدم توانایی پذیرش ریسک، خطرات سرمایه‌گذاری در بورس، ناآگاهی و ناآشنایی با فضای بورس یا نداشتن وقت کافی نمی‌توانیم شخصاً به فعالیت در بازار بپردازیم، بهتر است به سراغ روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار بورس برویم. با این اقدام، از طریق افرادی کار را پیگیری کنیم که حرفه‌ای هستند، کارشان تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار است و می‌توانند ریسک سرمایه‌گذاری را با اخذ تصمیم‌های مناسب برایمان کاهش بدهند.
در آخر:
خطاب به شما خواننده گرامی که قصد ورود به بازار بورس را دارید، یا مدتی است که فعالیتت بورسی خود را شروع کردید، چند نکته مهم را یادآور می شویم:
- اگر قصد دارید که در بازار بورس به طور مستقیم یا غیر مستقیم وارد شوید و سرمایه‌گذاری کنید باید حتما اطلاعات لازم درباره هر نوع سرمایه‌گذاری را بدانید.
- لازم است برای خود مشخص کنید که به چه نوع و سبک از سرمایه‌گذاری علاقه‌مند هستید.
- اگر ریسک‌پذیری در شما بالا است، قطعا از فعالیت در بورس به طور مستقیم و بی‌واسطه لذت خواهید برد.
- یادتان باشد که علاوه بر رصد بازار و کسب اطلاعات درباره ساز و کار فعالیت در بورس به توانمند شدن در تحلیل شرایط هم نیازمند هستید. در واقع، اگر نتوانید تحلیل و ارزیابی درستی نسبت به معاملات و فعالیت‌های بورس داشته باشید، هر چقدر هم که اطلاعات و معلومات خود را درباره بورس بالا ببرید باز هم کارتان به درستی پیش نخواهد رفت.
- نگاهی عاقلانه، تحلیل و درکی درست از شرایط و البته آمادگی روانی برای پذیرش استرس‌های متداول سرمایه‌گذاری چیزهایی است که برای ورود به بازار بورس به آنها نیاز دارید.
- سرمایه‌گذاری در صندوق‌های بورس یا سبدگردانی هم مزایای خود را دارد و بنا به سلیقه و شرایط‌تان می‌تواند انتخاب مناسبی برای شما باشد. تصمیم‌گیری و انتخاب با شما است.