صندوق واسطه گری مالی یکم چیست؟
طبق گفته آقای صالح رئیس خصوصی‌سازی درباره فروش سهام دولتی عموماً در بازار سرمایه، برای فروش سهام یک شرکت روش‌های متفاوتی وجود دارد؛ به‌عنوان‌مثال ممکن است دولت، بلوک مدیریتی یک شرکت را به فروش برساند که این امر هم شرایط مختلفی دارد. در همین راستا و طرح جدید وزارت اقتصاد به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران، باقی‌مانده سهام خود در بانک‌های ملت، تجارت، صادرات و بیمه‌های البرز و اتکایی امین را تحت عنوان صندوق واسطه‌گری مالی یکم واگذار خواهد کرد. برای اطلاع از جزئیات این طرح در این مقاله با ما همراه باشید.
پذیره‌نویسی صندوق سرمایه‌گذاری واسطه‌گری مالی یکم
فرآیندی که در بالا به آن اشاره شد، از طریق پذیره‌نویسی واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) “واسطه‌گری مالی یکم” انجام می‌شود. این امر فرصتی بی‌نظیر برای ورود حداکثری جامعه به کانال سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های معتبر خواهد بود که دولت جمهوری اسلامی ایران باهدف مردمی کردن اقتصاد کشور و امکان دسترسی حداکثری مردم به بازار سرمایه و کسب سود از این بازار، قصد انجام آن را دارد. هدف از تشکیل این صندوق، نگهداری اوراق بهاداری است که در قالب یک سبد مشخص از سهام تعیین‌شده در امید نامه، به این صندوق منتقل می‌شود.
بررسی مشخصات صندوق
نام صندوق: صندوق واسطه گری مالی یکم
نماد صندوق: دارا یکم
نوع صندوق: صندوق سرمایه‌گذاری در سهام با مدیریت غیرفعال (بعد از گذشت یک سال از فعالیت صندوق، بنا به درخواست اکثریت دارندگان دارای حق رأی در مجمع صندوق، درخواست تغییر نوع صندوق به سایر انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری پس از ارائه تأییدیه به هیئت واگذاری به سازمان، قابل انجام خواهد بود.)
موضوع و حدود فعالیت صندوق
موضوع فعالیت صندوق، مدیریت و نگهداری دارایی‌های اوراق بهادار صندوق و دریافت سودهای تقسیمی سهام موجود در سبد دارایی‌های صندوق در طول فعالیت آن خواهد بود. منابع حاصل از پذیره‌نویسی در سهام هم به شرح جدول زیر است:
سایر دارایی‌های مجاز برای سرمایه‌گذاری در صندوق:
۱. اوراق مشارکت، اوراق صکوک و اوراق بهادار رهنی و سایر اوراق بهاداری که تمامی شرایط زیر را داشته باشند:
الف: مجوز انتشار آن‌ها از سوی دولت، بانک مرکزی جمهوری اسلامی یا سازمان بورس و اوراق بهادار صادرشده باشد.
ب: سود حداقلی برای آن‌ها تضمین و مشخص‌شده باشد.
ج: در یکی از بورس‌ها قابل معامله باشد.
۲. گواهی‌های سپرده منتشره توسط بانک‌ها یا مؤسسات مالی اعتباری دارای مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
۳. هر نوع سپرده‌گذاری نزد بانک‌ها و مؤسسات مالی اعتباری دارای مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
۴. واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق در جهت انجام عملیات بازار گردانی.
بررسی نکات مهم پیرامون فعالیت صندوق
۱. صندوق نام‌برده فقط می‌تواند در دارایی‌های ریالی داخل کشور سرمایه‌گذاری نماید و سرمایه‌گذاری خارجی به هر نوع و شکل غیرمجاز خواهد بود.
۲. وجوه نقد و سودهای تقسیمی مصوب و دریافت شده سهام موجود در صندوق، بر اساس تصمیم مدیر صندوق، صرف شرکت در افزایش سرمایه شرکت‌های موجود در سبد صندوق به‌منظور حفظ درصد مالکیت در شرکت‌های سرمایه پذیر، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت، گواهی سپرده‌های بانکی و یا پرداخت سود به سرمایه‌گذاران در صورت تصویب مجمع می‌شود.
۳. مدت فعالیت صندوق نامحدود خواهد بود.
شرایط لازم برای خرید اوراق و پذیره‌نویسی در صندوق
در نظر داشته باشید به‌منظور خرید واحدهای ETF می توانید به دو روش اقدام کنید. در روش اول باید کد معاملاتی یا کد بورسی فعال داشته باشید و از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری خود نسبت به ثبت سفارش خرید اقدام کنید. در روش دوم، چنانچه کد معاملاتی (کد بورسی) نداشته باشید می توانید از طریق شعب بانک های منتخب اقدام نمایید. لازم به ذکر است حداکثر تعداد واحدهای قابل خریداری توسط هر شخص برابر با ۲۰۰ واحد معادل ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال است.
مدت پذیره‌نویسی اولیه از روز یکشنبه مورخ ۱۴/۰۲/۱۳۹۹ آغاز و تا روز چهارشنبه مورخ ۳۱/۰۲/۱۳۹۹ ادامه خواهد داشت و روش پذیره‌نویسی در آن به قیمت ثابت بر مبنای ارزش اسمی هر واحد صندوق خواهد بود. شرایط پذیره‌نویسی در صندوق به شرح زیر است:
۱. پذیره‌نویسی برای هر فرد دارای کد ملی امکان‌پذیر است و محدودیت سنی برای متقاضیان وجود ندارد. پذیره‌نویسی واحدهای این صندوق مخصوص افراد حقیقی ایرانی بوده و اشخاص حقوقی قادر به شرکت در پذیره‌نویسی نیستند و همچنین استفاده از حساب آن‌ها برای پرداخت وجوه، امکان‌پذیر نیست.
۲. ساعت ورود سفارش‌ها در سامانه معاملاتی از ساعت ۱۴:۰۰ الی ۱۶:۰۰ هرروز تعیین‌شده است. در نظر داشته باشید که در انتهای هرروز سفارش‌های خرید واردشده جمع‌آوری‌شده و تمام سفارش‌های باز از سامانه معاملاتی حذف خواهند شد. در همین راستا متقاضیان در هرروز بعد از پایان زمان سفارش گیری نمی‌توانند درخواست خرید خود را ویرایش یا حذف نمایند. نوع سفارش هم از نوع سفارش معتبر تا تاریخ پایان پذیره‌نویسی صندوق خواهد بود.
۳. شرکت‌های کارگزاری و ارائه‌دهنده خدمات برخط، موظف هستند که نسبت به تأمین وجوه موردنیاز جهت انجام پذیره‌نویسی تا مشخص شدن سهمیه تعداد واحد برای هر فرد و تخصیص آن، اطمینان حاصل نمایند.
۴. بعد از اتمام مهلت پذیره‌نویسی، حداکثر طی ۵ روز کاری، درخواست‌های ثبت‌شده، تجمیع شده و پس از پالایش اطلاعات، به هر کد ملی حداکثر به میزان ۲۰۰ واحد سرمایه‌گذاری اختصاص خواهد یافت. درصورتی‌که مجموع ارزش ریالی درخواست‌های خرید بیش از ارزش سهام مدنظر جهت انتقال به صندوق باشد، واحدهای صندوق به روش تسهیم‌به‌نسبت به متقاضیان تخصیص می‌یابد.
۵. درصورتی‌که طبق مقررات به هر دلیل برای پذیره نویسان، واحد سرمایه‌گذاری صادر نشود و یا کمتر از میزان واریزشده صادر شود، مدیر موظف است مابه‌التفاوت وجوه واریزشده را حداکثر ظرف ۵ روز کاری بعد از پایان دوره پذیره‌نویسی بازگرداند. در نظر داشته باشید که اگر نوع درخواست متقاضی از طریق پذیره‌نویسی در شبکه بانکی باشد، مبلغ به‌حساب شخص و در صورت ثبت درخواست در سامانه معاملاتی بورس، به‌حساب شخص صاحب کد معاملاتی واریز خواهد شد.
۶. به‌منظور جلوگیری از شیوع بیماری کرونا، متقاضیان جز موارد الزامی از مراجعه حضوری به شعب بانک‌ها و کارگزاری‌ها جدا پرهیز نموده و پذیره‌نویسی را از طریق مراجعه غیرحضوری به سامانه‌های آنلاین معاملاتی و درگاه‌های غیرحضوری بانک‌ها انجام دهند.
۷. بعد از اتمام فرآیند پذیره‌نویسی و اخذ مجوز فعالیت توسط صندوق از سازمان بورس و اوراق بهادار، سهام موضوع فعالیت این صندوق با در نظر گرفتن ۲۰ درصد تخفیف نسبت به میانگین قیمت ۳۰ روزه نماد مربوطه به‌شرط آن‌که قیمت پس از اعمال تخفیف از ۷۰ درصد قیمت پایانی روز معاملاتی قبل از شروع پذیره‌نویسی کمتر نباشد، طی معاملات خارج از جلسه رسمی، به صندوق منتقل می‌شود و این انتقال از هرگونه کارمزد معاف خواهد بود.
بررسی شبکه‌های پذیره‌نویسی صندوق
پذیره‌نویسی برای اشخاص دارای کد بورسی از طریق کارگزاری‌های بورس که فهرست آن‌ها در سامانه کدال درج‌شده است و سامانه‌های آنلاین معاملاتی کارگزاری‌ها و نیز درگاه‌های غیرحضوری و حضوری بانک‌های منتخب انجام می‌شود. استفاده از بسترهای معاملاتی شرکت‌های کارگزاری مستلزم وجود کد بورسی فعال در سیستم شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه برای متقاضیان است. در ادامه در نظر داشته باشید که پذیره‌نویسی برای اشخاص فاقد کد بورسی، از طریق مراجعه به درگاه‌های غیرحضوری و حضوری بانک‌های منتخب و با ورود حداقل اطلاعات موردنیاز صورت می‌پذیرد. پس داشتن کد بورسی به‌منظور فرآیند پذیره‌نویسی الزامی نیست. متقاضیان برای انجام معاملات ثانویه واحدهای سرمایه‌گذاری تحت تملک خود، باید در فرصت مناسب نسبت به اخذ کد بورسی اقدام نمایند. در ضمن بانک‌های منتخب شامل شعب بانک‌های: مسکن، سپه، صادرات، ملت، تجارت، ملی، کشاورزی و رفاه کارگران و شعب قرض‌الحسنه مهر ایران است.
سخن آخر
به‌عنوان نکته نهایی در نظر داشته باشید که کارمزد پذیره‌نویسی مطابق با مصوبات سازمان بورس و اوراق بهادار خواهد بود. معاملات ثانویه واحدهای سرمایه‌گذاری قابل معامله، حداقل ۲ ماه پس از اتمام پذیره‌نویسی و ثبت صندوق، در بازار بورس اوراق بهادار تهران آغاز می‌گردد. دارندگان و متقاضیان خرید می‌توانند با مراجعه به کارگزاران عضو بورس اقدام به خریدوفروش این واحدها نمایند. طبق قوانین مصوب نیز بابت نقل‌وانتقال واحدهای سرمایه‌گذاری و انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و صدور و ابطال آن‌ها مالیاتی مطالبه نخواهد شد؛ و درنهایت کارمزد معاملات آن مطابق با مصوبات سازمان بورس و اوراق بهادار خواهد بود.