عرضه های اولیه: ارسال درست سفارش خرید آنلاین و خطاهای متداول

در مطلب “اندرحکایت عرضه‌های اولیه بورس در معاملات آنلاین کارگزاری‌ها” به بیان میزان و نحوه تخصیص عرضه اولیه برای کاربران سامانه‌های معاملاتی آنلاین پرداختیم. با بررسی‌های انجام شده بر روی خطاهایی که تا کنون کاربران آنلاین در عرضه‌های اولیه با آن‌ها روبرو شده‌اند، بر آن شدیم توضیحی اجمالی در خصوص علل ایجاد این خطاها تقدیم حضور مخاطبین گرامی و مشتریان عزیز نماییم تا در نتیجه از بروز این‌گونه خطاها پیشگیری کنیم.

همان‌گونه که مستحضرید به طور کلی در روزهای عرضه اولیه با محدودیت‌هایی بر روی نمادهای عرضه شده مواجه هستیم که این محدودیت‌ها از دو محل متفاوت یعنی بورس و کارگزاری اعمال می‌گردند. اگر ارسال سفارشی خارج از این محدودیت‌ها باشد، منجر به بروز خطا خواهد شد. حال اگر این محدودیت از سمت سازمان باشد، خطای مورد نظر بالطبع خطایی از نظر بورس خواهد بود و همینطور اگر مربوط به عدم رعایت محدودیت‌های کارگزاری باشد، اعلام خطایی از سوی کارگزاری مشاهده می‌شود.

در ادامه به بررسی خطاهای رویت شده با توجه به فراوانی و میزان اهمیت و همچنین محل بروز آنها در عرضه‌های اولیه اخیر می‌پردازیم.

 ۱-مجموع سفارشات ارسالی شما نمی‌تواند بیش از … سهم باشد. سهمیه در نظر گرفته شده برای این نماد … می‌باشد.

چنانچه می‌دانید در عرضه‌های اولیه سهمیه مشخصی از سمت سازمان برای هر کاربر آنلاین در نظر گرفته شده که از طریق پیام ناظر بازار به اطلاع عموم می‌رسد. پس از این اطلاع‌رسانی کارگزاری موظف است این محدودیت تعدادی را در سیستم اعمال نماید. در این حال اگر کاربر آنلاین بیش از یکبار نسبت به ثبت سفارش عرضه اعلام شده، اقدام نماید با این خطا مواجه می‌شود.

مثال ۱:

مثلاً در عرضه اولیه ۲۸ بهمن، طبق اعلامیه ناظر بازار هر کاربر آنلاین مجاز به خرید ۱۰۰۰ سهم بود. با این حال اگر کاربر دو یا چند بار سفارش ۱۰۰۰تایی ارسال نماید که یکی از آنها با موفقیت به هسته معاملات ارسال شده باشد، در ارسال سفارش‌های بعدی با این پیام خطا روبرو می‌شود که: “مجموع سفارشات ارسالی شما نمی‌تواند بیش از … سهم باشد. سهمیه در نظر گرفته شده برای این نماد ۱۰۰۰ می‌باشد.”

۲- وضعیت نماد اجازه فعالیت را نمی‌دهد.

در عرضه‌های اولیه زمان مشخصی برای معاملات مشتریان آنلاین از سوی سازمان مشخص می‌گردد. مشتریان از راس ساعت مذکور می‌توانند اقدام به ارسال سفارش نمایند. این محدودیت علاوه بر اینکه از سوی کارگزاری اعمال می‌گردد، توسط بورس نیز قید می‌شود. سیستم کارگزاری از راس ساعت مشخص شده محدودیت مذکور را برداشته، اجازه ارسال سفارش را به کاربران می‌دهد. بعضاً مشاهده می‌شود که این رفع محدودیت از سوی سازمان با کمی تاخیر اتفاق می‌افتد که این تاخیر منجر به بروز خطای فوق می‌گردد. همچنین اگر اقدام به خرید کمی دیرتر توسط کاربر آنلاین صورت پذیرد به نحوی که تمام حجم سهام مورد نظر به فروش رسد، این پیغام مشاهده خواهد شد.

۳- طبق دستور العمل سازمان بورس حداقل ارزش ریالی سفارش خرید شما می‌بایست ۱ میلیون ریال باشد.

لازم است کاربران گرامی محدودیت فوق را که در متن قوانین سازمان قید شده است، در هنگام خرید مورد توجه قرار دهند. سفارشات خرید کمتر از ۱۰۰ هزار تومان توسط سیستم رد می‌شوند . برای پیشگیری از بروز این خطا بهتر است قبل از رسیدن ساعت عرضه، محاسبه ارزش ریالی درخواست خرید خود را انجام دهیم. این ۱۰۰ هزار تومان مربوط به ارزش سهام به طور خالص و بدون محاسبه کارمزد است.

 ۴- این سفارش توسط بورس رد شده است.

خطای فوق الذکر از سمت سازمان بوده و به کاربرانی نشان داده می‌شود که سفارش خرید خود را با صحت ارسال نموده‌اند، اما با توجه به حجم زیاد متقاضیان خرید و قرار گرفتن در صف، موفق به انجام معامله نشده‌اند و سفارش ارسالی آنها توسط ناظر بازار حذف شده است.

 ۵-حداقل حجم نمایشی جهت ارسال سفارش ۱۰۰۰ سهم می‌باشد.

طبق متن صریح قانون سازمان بورس اوراق بهادار پیش از این به اطلاع عموم رسیده است که حجم نمایشی در ارسال سفارش نمی تواند کمتر از ۱۰۰۰ سهم باشد. از آنجایی که مفهوم حجم نمایشی در عرضه اولیه جایگاهی ندارد ، قید کردن آن تنها منجر به عدم موفقیت ارسال سفارش خرید می‌شود. توصیه می‌شود اکیداً از این گزینه در عرضه‌های اولیه استفاده نشود.

۶- خطاهای بانکی

خطاهای بانکی به سه حالت رویت می‌شوند:

الف: خطا در بانک ملت/سامان: موجودی حساب کافی نمی باشد.

ب: پاسخ مناسبی از بانک دریافت نشد.

ج: امکان ارسال سفارش از محل بانک غیرفعال است، لطفا از حساب نزد کارگزاری استفاده نمایید.

در راستای بررسی خطاهای بانکی توجه شما را به این مهم جلب می‌نماییم که در روزهای عرضه اولیه به علت حجم بالای استفاده کنندگان از سیستم و همچنین حساب بانکی لینک شده، امکان بروز خطا بسیار بالاست (خطای “ب”) . از آنجا که کلیه عملیات خرید باید در یک لحظه اتفاق افتد و کوچک‌ترین تعلل و تاخیری منجر به بروز خطا می‌شود، توصیه ما همیشه بر این اصل بوده که خرید سهام عرضه اولیه از محل بانک انجام نشود. این مهم در روزهای عرضه مکرراً از طریق ارسال پیام در صفحه آنلاین به اطلاع کاربران می‌رسد. در صورتی که وجه خرید در حساب بانکی شما است، می‌توانید دقایقی قبل از انجام معامله مبلغ مورد نطر را با حساب نزد کارگزاری خود انتقال دهید تا میزان بروز خطا را به حداقل برسانید. بعضاً در مواردی که کارشناسان احتمال بروز اختلال بانکی را بیشتر می‌بینند امکان استفاده از حساب بانکی را در خرید عرضه اولیه مسدود می‌نمایند. بی‌شک در صورت اتخاذ چنین تصمیمی اتخاذ، مراتب توسط پیام‌های کارگزاری به اطلاع عموم کاربران محترم خواهد رسید. عدم توجه به این مهم منجر به بروز خطای “ج” می‌شود.

 ۷- سهمیه در نظر گرفته برای این نماد حداکثر… سهم می باشد.

این خطا نیز از سوی کارگزاری برا ی سفارشاتی در نظر گرفته شده که محدودیت تعداد را رعایت نکرده اند.

مثال ۲:

اطلاعیه درخصوص عرضه و سهمیه مشتریان بر خط درعرضه اولیه نماد معاملاتی بفجر               ۱۱:۵۶:۴۰           ۱۳۹9/3/۲۸

به اطلاع کلیه فعالان محترم بازار می رساند، امروز چهارشنبه مورخ ۲۸/3/۱۳۹9 تعداد ۳۰ میلیون سهم از سهام شرکت پتروشیمی فجر برای اولین بار پس از پذیرش و درج نام شرکت در فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در نماد “بفجر۱” به مشتریان بر خط عرضه می‌شود. خرید صرفاً توسط مشتریان بر خط صورت می‌گیرد و ایستگاه‌های کاری معمولی کارگزاران حق ورود هیچگونه سفارشی در این نماد نخواهند داشت. در این خصوص توجه به نکات زیر ضروریست: ۱-کارگزاران می‌بایست دسترسی مشتریان بر خط خود را رأس ساعت ۱۲:۴۰ فعال نمایند. ۲-نماد معاملاتی بفجر رأس ساعت ۱۲:۴۰ صرفاً جهت خرید توسط مشتریان بر خط، بازگشایی خواهد شد. ۳-کلیه درخواست‌های خرید وارد شده توسط مشتریان بر خط جهت عرضه اولیه، می‌بایست به قیمت کشف شده (قیمت ۵۰۰ر۱۱ ریال) باشد. بدیهی است رقابت در خرید سهام بر اساس اولویت زمانی ورود سفارش خواهد بود. سهمیه درنظر گرفته شده برای هر یک از مشتریان بر خط حداکثر۰۰۰ر۱ سهم می باشد. خرید بیش از سهمیه مجاز منجر به ابطال کلیه خریدهای صورت گرفته توسط هر مشتری بر خط می‌گردد. مدیریت عملیات بازار”

با توجه به پیام مذکور چنانچه یکی از کاربران آنلاین به خرید ۱۰۰۱ سهم یا بیشتر از این نماد اقدام کند، امکان ارسال سفارش وجود نخواهد داشت و پیغام خطای شماره ۷ را دریافت می‌کند.

تفاوت این خطا با خطای شماره یک بدین شرح است که در خطای شماره یک، هر کدام از سفارشات به صورت جداگانه از محدودیت تعدادی تبعیت کرده‌اند اما مجموع سفارشات خارج از محدوده است (مثلاً ۲ درخواست ۱۰۰۰ تایی از نماد بفجر ثبت شده است)، حال آنکه در محل بروز این خطا محدودیت تعدادی در تنها سفارش ارسالی کاربر رعایت نشده است (یعنی بجای ارسال یک سفارش ۱۰۰۰ تایی از نماد بفجر، یک سفارش ۱۵۰۰ تایی ارسال شده است).

 ۸-موجودی حساب کافی نمی‌باشد.

همانطور که از شرح خطا مشخص است، در زمانی‌که ماند ریالی شما در حساب نزد کارگزاری از میزان خریدی که قصد انجام آن را دارید کمتر باشد، با این پیام خطا مواجه خواهید شد. در حالت دیگر مشاهده شده که مشتری قصد خرید از محل بانک خود را داشته اما منبع مالی را از حساب نزد کارگزاری به سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت تغییر نداده است. خواهشمندیم برای پیشگیری از مواجهه با این خطا پیش از رسیدن زمان عرضه از میزان مانده ریالی خود و همچنین منبع مالی مد نظر خود مطمئن شوید.

 ۹- ارسال سفارش از ساعت …. مقدور می‌باشد.

بروز خطای فوق در مواقعی رخ می‌دهد که کاربر پیش از زمان مقرر عرضه، اقدام به ثبت سفارش خرید نماید.

جمع‌بندی:

۹خطای فوق، از جمله مهمترین و بیشترین خطاهای رخ داده در سامانه آنلاین هستند. در پایان یادآور می‌شویم که اطمینان از کفایت موجودی، انتخاب صحیح منبع مالی، اطمینان از حجم، قیمت و تعداد دفعات ثبت سفارش و رعایت مواردی که از سوی شما قابل کنترل است، می توانید شانس ارسال سفارش موفق خود را بالا ببرید. بی شک تعداد بالای مشتریانی که موفق به خرید می شوند مایه ی سربلندی، مباهات و خوشحالی پرسنل کارگزاری خواهد بود.