چرا برخی شرکت‌های بورسی سود نقدی سهام پرداخت نمی‌کنند؟/
سود نقدی سهام برای بسیاری از سرمایه گذاران جذاب است و سهام شرکت‌هایی که معمولا سود نقدی بالاتری تقسیم می‌کنند معمولا قبل از برگزار مجمع عمومی عادی سالیانه رشد می‌کند.
طبق قانون، شرکت‌هایی که در بورس تهران پذیرفته شده‌اند باید در صورتی که سودی از فعالیت‌های خود حاصل کرده‌اند، حداقل 10 درصد آنرا به عنوان سود نقدی سهام ( DPS ) بین سهامداران تقسیم کنند.
میزان سود نقدی احتمالی چندماه قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، در انتهای گزارش مالی برخی شرکت‌ها ذکر می‌شود.
گرچه این میزان سود اعلام شده قطعی نیست و تصمیم نهایی میزان سود در مجمع عمومی عادی سالیانه گرفته می‌شود ما وقتی شرکتی تصمیم می‌گیرد که پرداخت سود تقسیمی بیشتر را به حالت تعلیق دربیاورد، سرمایه‌گذارانی که علاقه‌مند به سود نقدی هستند تمایل کمتری نسبت به نگهداری سهم در زمان برگزاری مجمع نشان می‌دهند.
دلیل 1 : مشکل نقدینگی شرکت
این دلیل را شاید بتوان دلیل اصلی عدم پرداخت سود سهام در نظر گرفت.
زیرا سود سهام از محل سود انباشته به سهامداران شرکت پرداخت می‌شود، برخی شرکت‌ها برای تامین هزینه‌های آینده شرکت، تصمیم می‌گیرند سود نقدی را تقسیم نکنند.
در صورتی که درآمد کاهش یافته یا اینکه هزینه‌ها افزایش یابد، مقدار نقدینگی باقی مانده برای سود سهام در پایان سال ممکن است کم شود.
گاهی اوقات نیز پرداخت نکردن سود سهام از روی نیاز به نقدینگی است، به این معنی که حاشیه سود شرکت آنقدر زیاد نیست که بتوان هم سود سهام را پرداخت کرد و هم اینکه هزینه‌ها را پوشش داد.
دلیل 2 : هزینه‌های پیش‌بینی نشده
دلیل دومی که یک شرکت از پرداخت سود نقدی سهام در یک سال مالی منصرف می‌شود، به وجود آمدن هزینه‌های پیش‌بینی نشده است که بطور موقت سوددهی شرکت را کاهش داده است.
حتی اگر درآمد در هر سال ثابت بماند، پیش آمدن یک مشکل حقوقی برای شرکت یا نیاز فوری شرکت برای تعمیرات، به روز کردن تجهیزات و موارد مشابه ممکن است شرکت را ملزم کند درآمدها را در جای دیگری هزینه نماید.
در این شرایط، البته سود سهام در سال‌های مالی بعد به محض اینکه هزینه‌های پیش‌بینی نشده از بین رفت، احتمالا دوباره پرداخت خواهد شد.
دلیل 3 : تامین مالی پروژه‌ها
منبع پرداخت سود سهام، از سودهای انباشته شده است که در طول زمان جمع آوری شده و در سال‌های پیش به سهامداران پرداخت نشده یا اینکه شرکت از آنها استفاده‌ای نکرده است.
شرکت‌ها گاهی اوقات پروژه‌ها و طرح‌هایی را برای توسعه فعالیت‌هایشان آغاز می‌کنند. طبیعتا این طرح‌ها نیاز به نقدینگی دارد و یکی از اساسی‌ترین هزینه‌های هر شرکت است که البته در آینده معمولا به افزایش درآمد شرکت منجر می‌شود.
اگر در شرکتی تصمیم گرفته شود که زمان مناسب برای ایجاد یا گسترش یک خط تولید جدید، ساخت انبار یا کارخانه جدید و یا دست یافتن به بخش‌های جدید بازار فرا رسیده است، ممکن است برای تامین مالی این طرح‌های توسعه از سود انباشه استفاده کند.
در این شرایط احتمالا میزان سود نقدی سهام کاهش یابد یا اینکه بطور موقت تعلیق شود.
دلیل 4 : اولویت سود سهام ممتاز (در کشورهای خارجی)
در برخی شرکت‌های خارجی غیر از سهام عادی، برخی سهامداران دارای سهام ممتاز هستند که همه حقوق مالکیت مربوط به سهام عادی را ندارند ولی طبق شرایطی که در برگ سهام ممتاز آمده است، می‌تواند نرخ سود تضمین‌شده‌ای داشته باشد که معمولاً از سود سهام دریافتی سهامداران عادی بالاتر است..
سهام در حالت معمول، سهام عادی هستند و سود آنها توسط هیئت مدیره در مجمع عمومی عادی سالیانه پیشنهاد شده و به تصویب می‌رسد.
قبل از پرداخت سود نقدی سهام به دارندگان سهام عادی، شرکت ابتدا باید سود سهامداران ممتاز را پرداخت کند. گاهی اوقات شرکت توانایی پرداخت سود به هر دو دسته سهامداران ممتاز و عادی را ندارد و به دلیل اینکه سهامداران ممتاز در دریافت سود اولویت دارند، شرکت ممکن است تصمیم بگیرد سود نقدی فقط به سهامداران ممتاز پرداخت شود
اگر شرکت چندسال نتواند سود دارندگان سهام ممتاز را پرداخت کند، این سودها جمع و روی هم انباشته می‌شود و شرکت پس از رسیدن به سودآوری مناسب، ممکن است چندسال طول بکشد تا بدهی خود را با سهامداران ممتاز تسویه کند. در این صورت سود سهامداران عادی ممکن تا زمان نامعمولی پرداخت نشود.
البته همانطور که اشاره شد در ایران، شرکت‌ها فقط سهام عادی منتشر می‌کنند و هیچ شرکتی اجازه انتشار سهام ممتاز را ندارد.
نتیجه گیری
4 دلیل عمده عدم پرداخت سود نقدی توسط شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس و بورس تهران را خدمت شما توضیح دادیم. توجه داشته باشید که پرداخت یا عدم پرداخت سود نقدی سهام نباید به تنهایی معیاری برای ارزنده بودن سهام شرکت باشد.
شرکت‌ها همیشه سود نقدی تقسیم نمی‌کنند و گاهی اوقات سال‌ها طول می‌کشد تا یک شرکت به توانایی تقسیم سود نقدی برسد. برای اینکه بدانید هر شرکت چقدر سود نقدی تقسیم کرده است، باید اطلاعیه‌های شرکت مربوطه در سایت codal.ir را با عنوان “زمانبندی پرداخت سود” جستجو و مشاهده کنید.