ارزش روز سهام عدالت چقدر است؟
با مطرح شدن بحث آزادسازی سهام عدالت و فراهم شدن امکان فروش درصدی از آن، ارزش روز سهام عدالت برای مردم اهمیت بیشتری پیدا کرده است. صحبت‌ها و حرف و حدیث‌های بسیاری درباره قیمت و ارزش این سبد سهام مطرح می‌شود و رقم‌های تخمینی بازه گسترده‌ای را در بر می‌گیرد. در این مقاله قصد داریم جزئیات کامل را درباره قیمت سهام عدالت بررسی کنیم.
چگونه ارزش روز سهام عدالت را محاسبه کنیم؟
طرح اعطای سهام شرکت‌ها و کارخانه‌های دولتی به مردم، از سال ۱۳۸۵ آغاز شد. در این پروژه حدود ۴۲ میلیون نفر از اقشار کم‌درآمد کشور در قالب شش دهک دسته‌بندی شدند و به هر دهک مقداری سهام تخصیص داده شد. این سهم‌ها در ابتدا توجه زیادی را به خود جلب نکردند. آشنایی مردم با بورس چندان زیاد نبود و سود سالیانه‌ای که واریز می‌شد به اندازه‌ای نبود که تاثیر چشمگیری در زندگی مردم داشته باشد. سهام عدالت بیش از نیمی از مردم کشور را تحت پوشش خود قرار داده بود؛ اما فایده چندانی به زندگی روزمره‌شان نمی‌رساند.
با مطرح شدن بحث آزادسازی، این طرح دوباره ذهن مردم را به خود درگیر کرد. دو روش مدیریت سهام به مردم پیشنهاد شد: روش مستقیم آزادسازی سهام عدالت که در آن مدیریت سبد سهام و تصمیم‌گیری درباره خرید و فروش‌ها به عهده شخص سهام‌دار بود و روش غیر مستقیم که مدیریت را به عهده شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی قرار می‌داد. این طرح باعث شد مسئله قیمت و ارزش روز سهام عدالت مطرح شود. طبیعی بود که در چنین شرایطی، مردم به دنبال برآورد کردن ارزش دارایی‌های خود بروند و هر یک از سهم‌های موجود در سبد را بررسی کنند.
استعلام و مشاهده دارایی سهام عدالت
ارزش روز سهام عدالت را فقط در بستر بازار بورس می‌توان تعیین کرد. بنابراین امکان اعلام یک رقم دقیق وجود ندارد. پورتفوی سهامداران و تعداد سهم‌هایی که در اختیار دارند متفاوت است و قیمت سهم‌ها به صورت روزانه و با توجه به میزان عرضه و تقاضا تغییر می‌کند. در ابتدای طرح آزادسازی، رقم‌های متفاوتی عنوان می‌شد. با این حال یک مسئله قطعی است: ارزش روز سهام عدالت نسبت به ارزش اسمی آن بین ۱۰ تا ۱۵ برابر بیشتر شده است.
برای راحتی بیشتر سهامداران و جلوگیری از ابهام و سردرگمی آن‌ها، سامانه‌هایی برای استعلام و فروش سهام عدالت طراحی شده است. با وجود این سامانه‌ها، نیازی نیست تک تک سهم‌ها را از طریق وب سایت سازمان فناوری بورس تحت نظر داشته باشید تا بتوانید ارزش روز سبد را به دست آورید. ضمنا افرادی که با ابزارها و سامانه‌های معاملاتی بورسی آشنایی ندارند، می‌توانند به راحتی با استفاده از این سامانه‌ها، به مشاهده دارایی‌های خود بپردازند.
چه سهم‌هایی در سبد سهام عدالت وجود دارد؟
طرح سهام عدالت اهداف گسترده‌ای را دنبال می‌کرد و یکی از آن‌ها خصوصی‌سازی بود. از مدت‌ها قبل کارشناسان بر لزوم کمرنگ شدن نقش دولت در اقتصاد تاکید داشتند و سازمان خصوصی‌سازی، اقداماتی در این زمینه انجام می‌داد. با اجرای این طرح، سهام شرکت‌ها و کارخانه‌های دولتی به مردم اختصاص داده شد. در تصویر زیر می‌توانید نمونه شرکت‌های حاضر در پورتفوی سهام عدالت و همچنین تعداد و ارزش سهام را مشاهده کنید.
بعضی از این سهم‌ها مربوط به بزرگترین و ارزشمندترین کارخانه‌ها و بنگاه‌های دولتی هستند و رشد قیمتی سهام آن‌ها قابل پیش‌بینی بود. با این حال، این طرح نقش مهمی در راستای خصوصی‌سازی ایفا نمی‌کرد؛ زیرا مدیریت سهم‌ها همچنان به عهده شرکت‌های وابسته به دولت بود.
هدف دیگر از طرح سهام عدالت، افزایش رفاه اقشار کم‌درآمد جامعه و کمک به استقلال مددجویان بود. این هدف نیز کاملا محقق نشد. سود سهام واریزی مبلغ قابل توجهی نبود و مردم اجازه نداشتند در صورت نیاز، سهم‌های خود را بفروشند.
طرح آزادسازی در حقیقت قدمی دیگر در راستای تحقق این اهداف بود. با انتخاب روش سهام‌داری مستقیم، مدیریت سهام شرکت‌های دولتی به عهده سهامداران خواهد بود و نقش دولت کمتر خواهد شد. البته فرآیند آزادسازی به تدریج انجام می‌شود و در هر نوبت تنها درصدی از سهام قابل فروش خواهد بود.