در ارزهای دیجیتال سرمایه گذاری کنیم یا بورس تهران؟

بسیاری از سرمایه‌گذاران که به بازار ارزهای دیجیتال وارد می‌شوند، قبلا ابزارهای مالی (سهام، آتی، انواع اوراق بهادار) را معامله‌ نکرده‌‌اند ولی با این حال، اکثر آن‌ها اطلاعاتی در مورد بازار سهام دارند.

به طور کلی استفاده از دانش بازار سهام و بهره‌گیری از آن در بازار ارزهای دیجیتال کار هوشمندانه‌ای نیست.

در این مطلب قصد داریم که به بیان تفاوت‌ها و شباهت‌های سهام و ارزهای دیجیتال بپردازیم تا بتوانید به درک درستی از سرمایه‌گذاری و معامله‌گری در آنها دست پیدا کنید. پس در ادامه  همراه باشید.
 

ارزش دارایی

اول از همه، شباهت گریزناپذیر بین ارزهای دیجیتال و سهام این است که ارزش آنها براین اساس تعیین می‌شود که طرف مقابل معامله چقدر حاضر است بابت آن پول بپردازد. به طور مثال اگر قیمت یک سهم یا ارز دیجیتال در بازار 1 دلار باشد ولی فروشنده‌ای بخواهد آنرا با قیمت 10 دلار بفروشد، اگر شخصی حاضر شود بابت آن دارایی، 10 دلار را بپردازد، قیمت دارایی موردنظر همان 10 دلار خواهد بود.

بنابراین به طور کلی تنها چیزی که مهم است، مشتریان و فروشندگان هستند که مایل به فروش یا خرید در یک قیمت مشخص هستند یا خیر.

با این حال، تفاوت‌هایی هم در بخش ارزش‌گذاری وجود دارد و سهام برخلاف ارز دیجیتال براساس شیوه‌های مختلفی قیمت‌گذاری می‌شود. رایج‌ترین آن‌ها را در ادامه ذکر می‌کنیم.

نسبت P/E

شما با فرمول زیر به نسبت P/E دست می‌یابید:
ارزش بازار در در هر سهام تقسیم‌بر سود هر سهم.

با انجام این تقسیم شما به یک نسبت می‌رسید که همان P/E است. معنای P/E این است که اگر مثلا این نسبت مساوی با 20 باشد، یک سرمایه‌گذار برای به‌دست آوردن 1 سهم حاضر است 20 برابر سود سهم را پرداخت کند. برای این‌که با توجه به نسبت P/E یک شرکت، بتوانید تصمیم به خرید و فروش بگیرید، بایستی P/E آن شرکت را با سایر شرکت‌های آن صنعت مقایسه کنید.

ارزش دارایی خالص هر سهم (NAV)

ارزش دارایی خالص یا به اختصار NAV اساسا ارزش یک شرکت از دید حسابداری است. این مورد با جمع‌آوری دارایی‌های شرکت و سپس با حساب کردن بدهی‌ها و دارایی‌های نامشهود (مثلا ارزش خالص یا ارزش نام تجاری) محاسبه می‌شود.

ارزش خالص دارایی‌های شرکت، مقداری است که در صورت انحلال شرکت به هرکدام از سهامداران می‌رسد. اگر قیمت سهم هر شرکت کم‌تر از مقدار NAV آن باشد در این صورت یک سرمایه‌گذاری مناسب قلمداد می‌شود، چراکه شما دارایی‌ها را کم‌تر از ارزش حسابداری آن‌ها به‌دست می‌آورید.

جریان نقدی تنزیل شده

مدل ارزیابی جریان نقدی تنزیل شده یا همان DCF کمی پیچیده‌تر است. آن‌چه شما در ارزیابی قیمت سهم انجام می‌دهید، بر اساس پیش‌بینی‌های سود و غیره است. این یعنی مجموع بازدهی مورد انتظار را در یک دوره حساب کنید و این مقدار را با ارزش سهم امروز مقایسه می‌نمایید. اگر ارزش تنزیل یافته کم‌تر از قیمت امروز سهم بود، پس سهم در قیمت مناسبی برای خرید قرار دارد.

اما هیچ‌کدام از مدل‌های ارزشگذاری بالا (و سایر مدل‌های ارزشگذاری سهم) برای ارزهای دیجیتال کارساز نیست.

این موضوع به دلیل این است که روش‌ها بر اساس پیش‌بینی‌های شرکت و وضعیت و گزارشات مالی است و کمپانی‌های ارائه‌دهنده‌ی رمزارزها الزامی به انتشار چنین اظهارات مالی و یا پیش‌بینی‌ وضعیت ندارند.

بر همین اساس در دنیای رمزارزها، ما برای محاسبات مرتبط با ارزشگذاری، به اطلاعات فوق دسترسی نداریم و حتی اگر موارد فوق را بدانیم، بی‌فایده خواهند بود زیرا با دارا بودن یک ارز دیجیتال شما هیچ حقوق و سهمی در دارایی‌های شرکت ندارید.

یکی از ریسک‌ها در ارزهای دبجیتال نیز همین است که هیچ‌کس واقعا ارزش یک ارز دیجیتال را نمی‌داند.

حقوق مالکیت و رای دادن

تفاوت آشکار رمزارزها و سهام در این است که با خرید ارزهای دیجیتال (همان‌طور که در بالا گفتیم) شما هیچ حقی برای رای‌دادن یا مالکیت در شرکت نخواهید داشت.

اگر شما صاحب 1 درصد از سهام شرکت باشید، در صورت ورشکستگی، شما مجاز به دریافت 1 درصد از دارایی‌های آن شرکت خواهید بود. (بعد از اینکه بدهی‌های اولویت‌دار پرداخت شد).

با خرید سهام این حق را دارید در جلسات عمومی شرکت حضور داشته باشید. با این وجود حق مالکیت و رای دادن در دنیای رمزارزها بی‌معنی است و اگر شما 1 درصد از یک ارز دیجیتال را داشته باشید، هیچ مالکیتی در هیچ شرکتی ندارید و حق رای‌دادن یا حضور در مجامع شرکت را نخواهید داشت.

با این حال می‌توان گفت 99 درصد سهام‌داران در بازار سهام فقط به میزان سود و بازگشت سرمایه (ROI) اهمیت می‌دهند و داشتن مالکیت واقعی و حق رای در یک شرکت برای آنها اهمیت چندانی ندارد.

سود سهام

تفاوت دیگر بین سهام و ارز دیجیتال دسترسی به سود سهام است. شرکت‌های موفق اغلب به سهام‌داران خود مقداری سود نقدی می‌دهند. مقدار سود سهام توسط هیئت مدیره شرکت پیشنهاد شده و توسط مجمع عمومی سهام‌داران شرکت تصویب می‌شود. قابلیت سود سهام (به جز چند مورد استثنا) در دنیای رمزارزها حضور ندارد.

با وجودیکه در ارزهای دیجیتال چیزی به اسم سود سالیانه (به شکل مشابه سهام) وجود ندارد، گاهی اوقات در ارزها انشعاب‌هایی انجام می‌گیرد و به دارندگان ارز، مقداری ارز جدید تعلق می‌گیرد که بدون هیچ زحمتی می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. 

دسترسی به اطلاعات حساس

تفاوت بزرگ دیگر در بورس و ارزهای دیجیتال این است که سهام به‌شدت توسط قانون حمایت می‌شود. قوانین و مقررات متعددی در مورد بورس‌ و شرکت‌ها وجود دارد که چه کاری باید انجام دهند و چه کاری نباید انجام دهند.
به‌عنوان مثال، قوانین مربوط به تجارت داخلی، افراد را از تجارت مبتنی‌بر اطلاعات حساس که می‌تواند روی قیمت اثر بگذارد منع کرده است (مانند دیتاهایی که بر ارزش سهام یک شرکت خاص تاثیر می‌گذارد) این یعنی یک سرمایه‌گذار نمی‌تواند اطلاعات حساسی داشته باشد و از بی‌اطلاعی افراد دیگر برای کسب سود و معامله استفاده کند. این در حالیست که چنین معاملاتی در دنیای ارزهای دیجیتال کاملا ممکن و شدنی است.

مثال: رابرت در شرکت Tech Company LLC کار می‌کند و این برند، سهام خود را در بازار عرضه کرده و همچنین توکن‌های شرکت در چندین صرافی معامله می‌شود. رابرت می‌داند که شرکت مذکور می‌خواهد از ایده‌ی جدید خود در روز چهارشنبه رونمایی نماید. اگر رابرت سهم شرکت را در روز سه‌شنبه خریداری نماید، ممکن است بر اساس قوانین تجارت داخلی دستگیر شود و حتی مدتی را در زندان سپری نماید. اما اگر رابرت در روز سه‌شنبه توکن‌های ارز دیجیتال شرکت را بخرد، هیچ مشکلی برایش پیش نمی‌آید و می‌تواند خیلی راحت از رشد قیمت توکن که به خاطر اعلام ایده‌ی جدید شرکت بوده (و در روز بعد رونمایی شده) استفاده کند.

گزارش‌ها و صورت‌‌های مالی

یکی دیگر از بخش‌های مهم مقررات، قوانین انتشار دوره‌ای گزارش‌ها و صورت‌های مالی است. همان‌طور که قبلا و در قسمت معیارهای ارزیابی ذکر شد، شرکت‌هایی که سهام آن‌ها در بازار قرار دارد، صورت‌های مالی سه ماه و یک‌ساله خود را انتشار می‌دهند تا با شرح چگونگی عملکرد و رشد شرکت، انتظارات را از آینده شرکت بیان نمایند.
اگر شرکت دلیلی بیابد که نشان‌دهنده مشکل در رسیدن به انتظارات است، باید یک بیانیه عمومی برای بازبینی در اظهارات مالی منتشر نمایند. اما در دنیای ارزهای دیجیتال، شرکت هیچ تعهدی در ارائه صورت‌حساب‌های مالی و انتظارات خود از آینده ندارند.

لازم به ذکر است که نبود قوانین و الزامات به ارائه گزارش‌ها و صورت‌های مالی، یک ریسک ذاتی در سرمایه‌گذاری ارزهای دیجیتال به شمار می‌رود و این مورد اغلب سرمایه‌گذاران را برای سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال به شکل و تردید می‌اندازد.

ساعات معاملات

بازار سهام همیشه برای معامله باز نیست و در زمان‌های خاصی (با توجه به موقعیت کشور) بسته می‌شود. اگر از این وضع خسته‌ شده‌اید و می‌خواهید در خانه‌ی خود به معامله بپردازید، می‌توانید در حالیکه روی مبل خانه‌تان لم‌داده‌اید امیدوار باشید با انجام چندمعامله، از ارزهای دیجیتال سود کسب کنید.
معاملات ارزهای دیجیتال، 24 ساعته، 7 روز هفته و 365 روز سال در دسترس است. حتی در تعطیلات نیز قادرید به معاملات ارزها بپردازید و سرمایه‌گذاری نمایید.

کارمزد معاملات

یکی دیگر از تفاوت‌ها، هزینه‌های معاملات در بازار سهام و رمزارزها است. به‌طور کل، هزینه‌ها در بازار سهام چندین برابر ارزهای دیجیتالی است. در رمزارزها تنها باید مقادر بسیار کمی برای کارمزد معاملات بپردازید (مثلا در صرافی معتبری مانند بایننس، کارمزد معاملات فقط 0.05 درصد است، در حالیکه در بورس تهران، کارگزاران برای خرید حدود 0.5 درصد کارمزد و برای فروش حدود 1 درصد کارمزد و مالیات از مبلغ معامله کسر می‌کنند)

در دنیای ارزهای دیجیتال، اما هزینه‌هایی برای واریز و برداشت وجود دارد که با نام Transaction Fee از مبالغ ارسالی و دریافتی به پلتفرم‌های معاملاتی کسر می‌شود. این مقدار کارمزد بستگی به ارز موردنظر شما دارد. در برخی از ارزها حتی چنین کارمزدی نیز وجود ندارد و یا بسیار بسیار کم است.

در سمت دیگر، برخی از پلتفرم‌های معاملاتی ارزهای دیجیتال مانند Cobinhood، حتی امکان معاملات با کارمزد صفر درصد را فراهم کرده‌اند.

آخرین تفاوت بین ارزهای دیجیتال و سهام در این است که بسیاری از صرافی‌ها و پلتفرم‌های معاملاتی ارزهای دیجیتال، کارمزدی برای برداشت مبالغ از صرافی تعیین کرده‌اند. در حالیکه چنین کارمزدی در کارگزاری‌های بازار سهام وجود ندارد.