کرک اسپرد چیست و چه تاثیری بر سودآوری پالایشگاه ها دارد؟
گاهی در میان افراد مبتدی بازار سرمایه مشاهده میشود که با افزایش قیمت نفت خام شروع به خرید سهام شرکت های پالایشی میکنند و شاهد ایجاد صف های خرید در نمادهای پالایشی می شویم. از طرف دیگر با کاهش قیمت نفت خام شروع به فروش نمادهای پالایشی و ایجاد صف های فروش در این نمادها میکنند.
اما باید بدانید که کاهش یا افزایش قیمت نفت خام به خودی خود تاثیری بر سودآوری پالایشگاه ها ندارد آنچه باعث تغییر سودآوری پالایشگاه ها میشود تغییر نرخ کرک اسپردها می باشد در واقع پالایشگاه ها را معمولا با کرک اسپرد تحلیل می کنند نه قیمت نفت جهانی.
کرک اسپرد عاملی مهم در سودآوری پالایشگاه ها
در تحلیل صنعت پالایشی یکی از مهم ترین فاکتورهای بررسی مقدار کرک اسپرد می باشد. اما کرک اسپرد چیست؟ به اختلاف قیمت یک بشکه فرآورده نفتی با قیمت نفت خام، کرک اسپرد آن فراورده نفتی می گویند و بیانگر تفاوت قیمت فرآورده ها نسبت به قیمت نفت خام می باشد.
برای درک بهتر دو مثال برای شما در ادامه آورده شده است:
مثال اول
به بیان ساده فرض کنید یک پالایشگاه هر بشکه نفت خام را به قیمت ۴۵ دلار تحویل میگیرد. در صورتی که نرخ فروش بنزین پالایشگاه ۵۵ دلار باشد در این صورت کرک اسپرد بنزین ۱۰ دلار خواهد بود. در صورتی که نرخ فروش گازوئیل ۵۲ دلار باشد کرک اسپرد گازوئیل ۷ دلار می باشد.
کرک اسپرد میتواند مثبت صفر یا منفی باشد. عموما کرک اسپرد نفت کوره منفی است. اگر نرخ فروش نفت کوره پالایشگاه فوق ۴۰دلار باشد کرک اسپرد کوره منفی ۵ دلار است به زبان ساده تر نفت کوره محصول زیان ده این پالایشگاه می باشد..
مثال دوم
فرض کنید پالایشگاه x یک بشکه نفت به قیمت ۴۰ دلار خریداری کرده است و یک بشکه بنزین تولید کرده که قیمت آن ۵۰ دلار است، در اینجا کرک اسپرد پالایشگاه ۱۰دلار میشود.
حالا فرض کنید قیمت نفت با افزایش ۲۰ دلاری به قیمت ۶۰ دلار برسد و قیمت بنزین هم با ۱۵ دلار افزایش به ۶۵ دلار برسد.
شاید در نگاه اول اینگونه به نظر برسد که به نفع پالایشگاه است اما با یک حساب و کتاب ساده متوجه میشوید که در این حالت نرخ کرک ۱۰ دلاری ما تبدیل به ۵ دلار شده است. به این صورت که بهای تمام شده ما ۲۰ دلار رشد کرده اما فروش ما ۱۵ دلار و این اختلاف ۵ دلاری به ضرر ماست.
انواع مختلف کرک اسپرد برای پوشش نسبت های مختلف نفت خام به فرآورده های پالایشی
انواع مختلفی از این مفهوم برای پوشش نسبت های مختلف نفت خام به فرآورده های پالایشی وجود دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره میشود:
- کرک اسپرد ۱۱ یکی از انواع رایج کرک اسپردهاست که حاشیه سود پالایشگاه بین نفت خام و محصولات پالایش شده می‌باشد.
این قرارداد از طریق فروش آتی‌های محصولات پالایش شده (بنزین و نفت سفید) و خرید آتی‌های نفت خام، اجرا می‌گردد.
پس اگر ارزش محصولات پالایش شده بیشتر از ارزش مواد خام شود، این مقدار مثبت میشود. - استراتژی‌های پوششی مختلفی وجود دارند که میتواند برای پوشش ریسک پالایشگاه‌ها مناسب باشد، این بحث یکی از کارکردهای جالب این مفهوم است.
بنابراین برای اینکه ریسک پالایشگاه به صورت مناسبی پوشش داده شود نیاز است که نسبت درستی محاسبه شود. همانند ترازنامه، کرک اسپرد نیز نیاز به تراز شدن دارد. بنابراین اگر پالایشگاه به تولیدات بنزین دو برابری نسبت به فرآورده های سوختی تقطیر داشته باشد، باید کرک اسپرد ۳:۲:۱ را به کار ببرد. خرید سه آتی تفت خام فروش دو آتی بنزین و فروش یک آتی نفت سفید (۳ =۲+۱). یا ممکن است پالایشگاه نفت خام را در نسبت گاز کمتری نسبت به بازده نفت سفید به کار ببرد. در اینصورت نسبت ۵:۳:۲ برای ریسک پالایشگاه مناسب تر است.