تفاوت صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت و سرمایه گذاری در بانک چیست؟
از گذشته بانک‌ها یک گزینه ثابت برای سرمایه‌گذاری و پس‌انداز نزد اکثر افراد جامعه به شمار می‌آمدند. هر شخصی که سرمایه‌ای مازاد داشت در گام اول سپرده بانکی را انتخاب می‌کرد. با گذشت زمان و افزایش شناخت و آگاهی مردم، بازارهایی مانند بورس نیز محبوبیت بیشتری پیدا کردند. نوسان قیمت و ریسک اجزای جدانشدنی بورس هستند اما با وجود صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت، فرصت سرمایه‌گذاری امن و بدون ریسک نیز برای فعالان بورس فراهم شده است. در ادامه تفاوت صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت در بورس و سرمایه گذاری در بانک را بررسی خواهیم کرد.
در این مقاله به موضوعات زیر می‌پردازیم:
o صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت چیست؟
o سوددهی بانک و صندوق های درآمد ثابت چقدر است؟
o بررسی صندوق های سرمایه گذاری بانک‌ها
o فرآیند محاسبه سود صندوق های درآمد ثابت
o نکات تکمیلی درباره صندوق های درآمد ثابت
صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت چیست؟
یکی از فرآیندها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بورس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند؛ شرکت‌هایی با یک کادر متخصص و حرفه‌ای که نقدینگی را از سمت مردم جذب و در دارایی‌هایی مانند سهام یا اوراق بهادار دیگر و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند. افرادی که اطلاعات کافی در حوزه بورس و معاملات سهام ندارند می‌توانند سرمایه خود را در صندوق های سرمایه گذاری تزریق کنند و از این طریق، مدیریت دارایی خود را به افراد متخصص و باتجربه بسپارند. در گذشته بانک تنها گزینه برای سرمایه‌گذاری ایمن محسوب می‌شد اما رفته‌رفته سرمایه‌گذاران متوجه سود بیشتر صندوق‌ها نسبت به سپرده‌های بانکی شدند و افراد بیشتری به صندوق های سرمایه گذاری در بورس تمایل پیدا کردند که نوعی سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بورس محسوب می‌شود.
نوع صندوق‌ها با توجه به ترکیب دارایی‌هایشان متفاوت است. معمولا ۷۰ الی ۹۰ درصد دارایی صندوق های درآمد ثابت را اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی، سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت تشکیل می‌دهد. باقی‌مانده دارایی این صندوق‌ها معمولا با اختیار مدیر صندوق تا سقف ۱۰ درصد در بورس سرمایه‌گذاری می‌شود. این گونه صندوق مناسب افرادی است که از هیجان زیاد دوری می‌کنند و ریسک‌پذیری پایینی دارند.
این صندوق‌ها ممکن است ETF یا قابل معامله در بورس باشند که در این صورت با استفاده از سامانه معاملاتی کارگزاری خود می‌توانید برای خرید آن‌ها اقدام کنید. بعضی از دیگر نیز مبتنی بر صدور ابطال هستند؛ در این صورت لازم است اطلاعات دقیق نحوه خرید و مدارک مورد نیاز را در وب سایت صندوق‌ها مشاهده کنید.
بعضی از صندوق‌های درآمد ثابت در دوره‌های از پیش تعیین‌شده به سرمایه‌گذاران خود سود واریز می‌کند. دوره‌های پرداخت سود به سرمایه‌گذاران در این صندوق‌ها به ترتیب ۱، ۳، ۶، ۱۲ ماهه است. ریسک نقدشوندگی یکی از مهمترین مسائلی است که هر سرمایه‌گذار باید در نظر بگیرد. از مزیت‌های این نوع صندوق می‌توان به قابلیت نقدشوندگی بسیار بالای آن اشاره کرد؛ به این معنی که در هر زمانی به پول خود احتیاج پیدا کردید، می‌توانید واحدهای صندوق را در کوتاه‌ترین زمان ممکن نقد کنید.
صندوق‌های درآمد ثابت همیشه یک ضامن نقدشوندگی دارند که معمولا از نهاد مالی معتبر تشکیل می‌شود. وجود همین ضامن ازنظر روانی برای سرمایه گذران بسیار تأثیرگذار است و آسودگی خاطر زیادی را به همراه دارد. در حال حاضر و در سال‌های اخیر بازدهی صندوق‌های درآمد ثابت بیشتر از بانک‌ها بوده و از همین جهت مورد توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران قرار گرفته است.
سوددهی بانک و صندوق های درآمد ثابت چقدر است؟
طبق آخرین مصوبه‌ای که در سال ۱۳۹۸ از جانب بانک مرکزی ابلاغ شد، بیشترین سود بانکی برای سپرده‌های کوتاه‌مدت ۱۰ درصد و برای سپرده‌های بلندمدت ۱۵ درصد لحاظ شد. البته نرخ سود در بعضی از بانک‌ها و موسسات بیشتر از این رقم بود.
همان طور که اشاره کردیم، انواع و اقسام صندوق های سرمایه گذاری در جهان و ایران وجود دارد که در این میان، صندوق های درآمد ثابت بیشترین شباهت را با سپرده‌های بانکی دارند. از طرفی چون ریسک این صندوق‌ها پایین است و هیجانات بازار بورس تأثیر بدی روی آن‌ها ندارد، بسیار مورد پذیرش سرمایه‌گذاران قرار گرفته‌اند. تا انتهای سال ۱۳۹۸ در کشور ۲۰۱ صندوق سرمایه‌گذاری در کشور به ثبت رسیده بود که از این تعداد، ۷۹ مورد صندوق‌های با درآمد ثابت هستند. بعضی از این صندوق‌ها در تاریخ‌های از قبل مشخص‌شده، سود به حساب سرمایه‌گذاران واریز می‌کنند. در نهایت جالب است که بدانید سوددهی صندوق‌های درآمد ثابت در سال گذشته میانگین حدود ۲۵ درصد بوده است.
بررسی صندوق های سرمایه گذاری بانک‌ها
صندوق های سرمایه گذاری بانکی، از انواع صندوق‌های در سهام، مختلط و درآمد ثابت هستند. از نظر ضامن نقدشوندگی نیز خود بانک مد نظر به‌عنوان پشتیبان نقدشوندگی صندوق معرفی می‌شود و سرمایه‌گذاران می‌توانند با خیال راحت سرمایه خود را به این صندوق‌ها تزریق کنند. یکی از پارامترهای مهم برای هر سرمایه‌گذار در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سرعت نقدشوندگی آن است که با توجه به نوع صندوقی که شما در آن سرمایه‌گذاری می‌کنید، متفاوت خواهد بود. در هر صورت، صندوق‌های درآمد ثابت قدرت نقدشوندگی بسیار زیادی دارند که در مقایسه با سایر صندوق‌ها برای سرمایه‌گذاران ایده‌ال است. افرادی که قصد دارند سرمایه خود از بانک خارج کنند، بدون شک به بهترین گزینه ممکن و جایگزین آن فکر می‌کنند و معمولا در رأس تصمیمات خود به صندوق‌های با درآمد ثابت می‌رسند.
فرآیند محاسبه سود صندوق‌های با درآمد ثابت
به طور معمول سرمایه‌گذاران از دو طریق می‌توانند سود خود را دریافت کنند:
افزایش ارزش خالص دارایی‌ها یا NAV: در این وضعیت با افزایش ارزش صندوق، قیمت‌های واحد صندوق افزایش خواهد یافت.
دریافت سود در بازه‌های زمانی تعریف‌شده: در این حالت بعضی از صندوق‌ها تنها در پایان سال سود تقسیم می‌کنند و بعضی‌ها هم همان‌طور که از قبل اشاره کردیم به صورت دوره ماهیانه برای واریز سود اقدام می‌کنند. سرمایه‌گذاران می‌توانند بنا به نیاز یا ترجیحات مالی خود، صندوق‌های درآمد ثابت مختلف را انتخاب کنند.
با مراجعه به وب سایت fipiran.com می‌توانید اطلاعات مربوط به تمامی صندوق‌ها را مشاهده کنید و میزان بازدهی آن‌ها را با هم مقایسه کنید.
نکات تکمیلی درباره صندوق‌های درآمد ثابت
حداقل و حداکثر سپرده در این صندوق‌ها با هم متفاوت است و مبلغی در نظر گرفته می‌شود که هر صندوق تا آن حد می‌تواند سرمایه جذب کند. به عنوان مثال یک صندوق دو هزارمیلیاردی قادر به جذب سرمایه تا این سقف خواهد بود.
هنگام سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها، حتما اطلاعاتی نظیر هزینه صدور و ابطال را در نظر بگیرید.
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم مانند صندوق‌های بانکی، معاف از مالیات است.
سخن آخر
صندوق‌های درآمد ثابت یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که با حداقل ریسک سود قابل قبولی ارائه می‌دهند. ریسک سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها همانند سپرده‌های بانکی پایین است و از نظر ضامن نقد شوندگی همانند صندوق‌های بانکی بسیار قابل اطمینان هستند. با توجه به چهارچوب‌ها و سیاست‌های دولت و بانک مرکزی در راستای مدیریت سرمایه و امور مالی، در حال حاضر صندوق‌های درآمد ثابت گزینه مناسب‌تری از سپرده‌های بانکی هستند و شما می‌توانید با خیال راحت سرمایه خود را به این صندوق‌ها اختصاص دهید.